Thân gửi các thầy cô giáo trẻ!

      Theo thiển ý của tôi thì các thầy cô hoàn toàn có thể sống bằng mức 2.306.000đ/tháng, nếu biết cách ăn tiêu cho khoa học, theo truyền thống thắt lưng buộc bụng của dân tộc ta.  Sợ các thầy cô còn trẻ quá chưa có kinh nghiệm quản lí quỹ lương của mình, nên tôi muốn các thầy cô đọc mấy lời khuyên sau đây của tôi, một nhà giáo già, có kinh nghiệm lâu năm trong việc sống bằng lương thầy giáo.
     Trước hết, về nhu cầu ăn, chúng ta cần thấm nhuần câu cách ngôn tuyệt vời: “Ăn để mà sống chứ không phải sống để mà ăn”. Chúng ta có thể  ăn ngày ba bữa: buổi sáng 5 ngàn, buổi trưa 15 ngàn, buổi tối 15 ngàn. Thế là một ngày chi cho việc ăn là 35 ngàn, một tháng vị chi là  1.050.000 đ. Như thế cũng là khá lắm rồi, nếu chúng ta biết rằng nhiều nhà máy cho công nhân ăn bữa trưa một bát mì giá chỉ 5 ngàn mà thôi.
      Tuyệt đối không nên uống bia, uống rượu vì rất tốn tiền, rất có hại cho sức khỏe, và nhất là rượu vào lời ra ảnh hưởng đến tư thế tác phong của thầy giáo. Tốt nhất là uống nước đun sôi để nguội, mát mẻ và vệ sinh lắm.
     Sau chuyện ăn uống là chuyện ở. Cũng nên nhớ là  “ăn hết nhiều chứ ở thì hết bao nhiêu” để mà đừng chi quá nhiều cho chuyện ở. Nếu chưa có nhà ở thì cố nhiên tạm thời phải đi thuê, rồi ta sẽ góp tiền dần dần để mua nhà giá rẻ. Cố tìm mà thuê lấy một căn phòng bình dân với giá khoảng 1 triệu đồng một tháng, nhưng nên rủ thêm một giáo viên cùng giới ở chung cho vui, cho có bạn cùng đàm đạo nhân tình thế sự. Vậy là ta chỉ tốn 500.000đ cho khoản ở.
     Về phương tiện sinh hoạt và làm việc thì  cũng nên mua lấy cái quạt, nhưng đừng cho nó chạy nhiều quá, phải chú ý đến tiền điện. Khoản tivi thì có thể  xem nhờ nhà hàng xóm nếu người ta dễ tính và mến khách. Máy vi tính thì cố gắng chờ đợi, tôi tin chắc rằng đến một lúc nào đó, bộ GD&ĐT sẽ phát không cho thầy giáo mỗi người một cái (hôm trước đọc báo, thấy học sinh tiểu học ở Urugoay được phát không máy tính rồi, hãy cố kiên nhẫn mà chờ). Còn khoản điều hòa nhiệt độ thì đừng nghĩ đến, đó là thứ xa xỉ, là chuyện dành cho tương lai.  Nên cố gắng chỉ chi khoảng 100.000 đ cho tiền điện, tiền nước, tiền bột giặt, xà phòng tắm, kem đánh răng…
     Vấn đề trang phục nên hết sức giản dị, không nên chạy theo thời trang; nhà giáo thì phải ăn mặc đứng đắn để làm gương cho học sinh. Nên mặc quần áo mầu sẫm để đỡ tốn bột giặt. Giầy dép, áo vét , áo da… nên mua hàng Tàu giá rất rẻ so với hàng Việt ( Thật không phải khi quảng bá cho đồ Tàu). Lương chưa tăng nhưng gió lạnh luôn tăng cường, nên quàng khăn ấm, đeo khẩu trang khi ra đường. Mùa nắng nóng nên đi siêu thị để … tránh nóng (vì ở đó có điều hoà miễn phí)
    Nếu chưa có xe máy thì đừng mua vội. Xe đắt mà giá xăng tăng theo tốc độ lớn hơn lương tăng. Nên mua vé ô tô tháng để đi dạy, chỉ dăm chục ngàn một tháng là nhiều. Nếu không tiện thì nên mua một cái xe đạp Xuân Hòa, đi dạy học bằng xe đạp là cách tập thể dục tốt nhất.
    Đừng mua sách, mua báo làm gì, đến trường tranh thủ vào thư viện mà đọc báo ngay ở đó, còn sách thì mượn về nhà mà đọc.(Xin đừng cầm nhầm, trả đúng hạn, vì mình là nhà giáo mà)
     Đừng mua vé xem phim, xem kịch, mất thì giờ vào trò nhảm nhí, nhố nhăng… lại khổ vì nóng nực và đông người.
    Có đám tang thì nên đi vì nghĩa tử là nghĩa tận, nén hương chẳng đáng là bao. Còn đám cưới thì cố mà trốn (lấy cớ là bị ốm, bận dạy, hoặc bận đi họp, hoặc phải về quê…). Một tháng mà đi dự dăm ba tiệc cưới là viêm màng túi rồi đó.
     Một điều hết sức quan trọng là hãy cố gắng giữ gìn sức khỏe bằng cách sống điều độ và thanh đạm. Cương quyết “nói không” với đau ốm, bệnh tật…, “nói không” với bệnh viện, với bác sĩ  với thuốc men…. Nếu không “nói không” như thế thì khó mà sống bằng lương.
     Với cách phân bổ quỹ luơng như trên, tính toán lại tôi thấy mỗi tháng các thầy giáo mới ra trường sẽ phải chi không đến 2 triệu đồng, vẫn còn thừa ba đến bốn trăm ngàn đồng để gửi vào sổ tiết kiệm và mua vài cái vé sổ số ung dung chờ vận may đến…
    Cố nhiên tính toán trên chỉ đúng đối với các thầy cô giáo chưa xây dựng gia đình, chưa có con cái, không phải nuôi bố mẹ già đau ốm, không phải trả tiền vay của nhà nước để học đại học, không phải đóng học phí cho em…
     Đối với các trường hợp sau thì phải điều chỉnh cho phù hợp hoàn cảnh thực tế. Chẳng hạn ăn sáng thì có thể xơi vài củ khoai lang, bắp ngô luộc, hoặc cùng lắm là một gói mì ăn liền; hai bữa ăn trưa và ăn chiều có thể giảm từ 15 ngàn xuống 10 ngàn… có nghĩa là “liệu cơm mà gắp mắm”. Bạn nên nhớ bệnh béo phì kéo theo bệnh tiểu đường và cao huyết áp đấy. Bạn đã tránh xa được căn bệnh hiểm nghèo rồi còn gì?
  Thế là chúng ta có thể cố mà sống bằng đồng lương của chính mình, chứ không phải bằng lương của… ai khác. Sắp tới dù ít nhưng giáo viên trẻ cũng được hưởng thâm niên ( tất nhiên phải sau 5 năm công tác), bạn hãy nhìn vào đó mà vui sông.
    Bạn lúc nào cũng cần nhớ 2 chữ TRI TÚC ( Biết đủ). Miệng nhớ niệm: Ô hô huấn hỉ.( Ôi làm nghề giáo là vui lắm rồi). Làm thế có khi cắt được cơn đói và giảm được chút tủi thân khi ngước nhìn người khác.
    Hồi trước cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng nói: Nếu được làm lại tôi sẽ chọn nghề dạy học. Bạn đừng bỏ nghề cao quý mà mình đã chọn đi nhé.