Nguyễn Ngọc Dương

 

Có lần anh Trịnh Xuân Giới, Phó ban thường trực nói nhỏ với tôi: “Anh Duyệt đúng là một mẫu hình về cán bộ dân vận. Anh ấy giản dị lắm, vừa làm Bí thư Hà Nội chuyển về nhưng phong cách như nông dân, thật thà, gần gũi…”.

Cũng trong chuyến đi đó, tôi được nghe ông Phạm Thế Duyệt chia sẻ về việc xử lý vụ nông dân Thái Bình “nổi loạn”. Ông cho chúng tôi xem một băng video quay rất chi tiết và chuyên nghiệp những hình ảnh hàng nghìn nông dân ở Quỳnh Phụ biểu tình dọc quốc lộ, tiến thẳng về trụ sở Ủy ban nhân dân tỉnh. Trong đoàn người đó có đủ thành phần, cả người cao tuổi, đi rất trật tự, đúng luật giao thông. Nhiều cụ ngực đầy huân chương. Ấn tượng nhất là hình ảnh một bà mẹ Việt nam anh hùng đi đầu đưa chiếc kìm cộng lực vào ổ khóa cổng Ủy ban nhân dân tỉnh cắt khóa để đoàn người tiến vào trụ sở cơ quan công quyền, đòi gặp Chủ tịch… Đúng là lần đầu tiên trong đời, tôi nhìn thấy hình ảnh người dân bức xúc với chính quyền cơ sở, phải kéo nhau lên tận tỉnh…

Sau khi xem xong băng video, ông Phạm Thế Duyệt nói: “Quả thực vụ này rất căng, xảy ra ở diện rộng trong một tỉnh, Bộ Chính trị rất lo ngại...”. Ông kể: “Bộ chính trị, dưới sự chủ trì của TBT Đỗ Mười, thành lập Tổ công tác đặc biệt giao cho tôi làm Tổ trưởng, anh Nguyễn Công Tạn, Phó Thủ tướng làm tổ phó, có nhiệm vụ trực tiếp nghiên cứu và báo cáo Bộ Chính Trị”

Xem tiếp

Hoàng Quốc Hải

 

Chuyện này nữ sỹ Ngân Giang kể cho tôi nghe từ những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ 20. Tôi đã thuật lại một phần trong bài viết “Ngân Giang là thế” đăng báo Văn Nghệ Hội nhà văn Việt Nam vào khoảng cuối tháng chạp năm 2000.

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Chính quyền non trẻ có quá nhiều việc phải làm. Về dân trí, trên 90% dân số mù chữ. Dân chúng đồng bằng Bắc Bộ vừa trải qua nạn đói khủng khiếp, khiến hơn 2 triệu người chết đói trong khoảng từ tháng 2 đến tháng 5.

Chính quyền mới dường như không có nguồn thu. Toàn bộ ngân khố do chính quyền thực dân Pháp để lại vỏn vẹn chỉ có 2 triệu đồng tiền Đông Dương. Mọi chi tiêu đều phải dựa vào dân. Cán bộ các đoàn thể như Thanh niên, Phụ nữ, Mặt trận Liên Việt v. v… đi hoạt động đều phải tự túc.

Biết bao công việc, nhưng có ba việc quan trọng nhất,cấp bách nhất mà chính quyền hướng trọng tâm vào: Đó là Diệt giặc Dốt. Diệt giặc Đói. Và diệt giặc Ngoại xâm. Lúc này thực dân Pháp núp sau quân Anh vào miền nam Việt Nam giải giáp vũ khí quân Nhật đã đầu hàng Đồng minh.

Xem tiếp

  Lê Thiếu Nhơn

 

Giải thưởng Nhà nước là một sự trọng thị của quốc gia đối với các tác giả, tiền thưởng tương đối cao nhưng cốt lõi vẫn khiến nhiều người quan tâm vì yếu tố “một miếng giữa làng”. Người được nhận Giải thưởng Nhà nước thì vẻ vang lắm. Thậm chí, một tác giả ở Thái Bình còn tổ chức khoe thành tích một cách rình rang ở xã mình với băng rôn “Lễ đón nhận Giải thưởng Nhà nước do Chủ tịch Nước trao tặng”. Thế nhưng, Giải thưởng Nhà nước xác lập giá trị sáng tạo của cả cộng đồng, không thể dựa trên tâm lý “được hoa mừng hoa, được nụ mừng nụ”. Giải thưởng Nhà nước cần phải được trao cho các tác giả theo tiêu chí công bằng và xứng đáng.

Xem tiếp

  Thái Kế Toại

 

Chồng Lưu Thị Yến là nhà văn, nhà giáo Bùi Nhung bút hiệu là Băng Dương, em ruột học giả Bùi Kỷ. Ông Bùi Nhung hai lần làm giám đốc đài phát thanh Hà Nội từ 1948-49, và 1951-52, rồi giám đốc đài phát thanh Hải Phòng năm 1954 (trong thời gian 180 ngày trước khi vĩ tuyến 17 đóng lại. Ông bà sinh bảy con, một người mất sớm, còn lại là: An Dương (1934), Thụy Băng (1937), Thư Linh (1938), Dương Chi (1939), Ngọc Trinh (1943) và Châu Công (1945). Nhưng sau bà ly thân với chồng từ 1949. Không ly dị vì cả hai đều theo đạo công giáo. Bùi Nhung liên hệ tình cảm với bà Lưu Thị Trạch, tên thường gọi là Việt. Bà Trạch là em ruột của bà Thụy An, nên Thụy An im lặng rút lui, nhường chồng cho em.

Vào năm 1951, Thụy An đưa bốn trong sáu người con, vào sinh sống ở Sài Gòn. Đó là An Dương, Thu Linh, Ngọc Trinh và Châu Công. Hai người còn lại là Thụy Băng và Dương Chi sống với ông Bùi Nhung và bà vợ sau của ông Nhung.

Xem tiếp

Lê Hoài Nguyên

 

Nhạc sĩ Tử Phác là một trong những số phận bi thảm nhất trong các nhân vật chủ chốt của Phong trào Nhân Văn Giai Phẩm.

Cần phải giải thích thêm là tại sao tôi dùng chữ Phong trào Nhân Văn Giai Phẩm bởi vì ngay gần đây vẫn có người muốn phân biệt rạch ròi là ông này, ông kia chỉ viết ở báo này, báo nọ không dính dáng gì đến báo Nhân Văn hoặc tạp chí Giai Phẩm cả. Đúng là như thế, có những người như thế, như ông Phan Ngọc vừa mới mất chẳng hạn. Tất nhiên ở thời kỳ đó cách dùng thuật ngữ chưa được chuẩn lắm nhưng căn cứ vào tầm vóc của sự kiện, ảnh hưởng sâu rộng toàn xã hội của nó, biện pháp đối phó xử lý các đối tượng của chính quyền, Nhân Văn Giai Phẩm không phải chỉ là một nhóm mà là cả một trào lưu dân chủ rộng lớn ở miền Bắc được sự hưởng ứng trong khắp các tầng lớp nhân dân, trí thức, văn nghệ sĩ, học sinh, giáo viên, sinh viên. Chưa có sự hình thành tổ chức cụ thể nhưng Nhân Văn và Giai Phẩm là trung tâm, là nơi phát đi những làn sóng xung động mạnh mẽ. Thế mới biết rằng trong buổi đầu của xã hội toàn trị chính quyền luôn luôn lo ngại ảnh hưởng của văn học nghệ thuật là vì thế.

Còn với nhạc sỹ Tử Phác, tại sao gọi ông là một trong những số phận bi thảm nhất của phong trào Nhân Văn Giai Phẩm? Trong số các nhân vật chủ chốt của phong trào này có nhiều người rơi vào bi thảm, nhưng chỉ có một số ít là bi thảm nhất. Ngoài mức án, mức độ cắt bỏ chế độ chính sách, Tử Phác còn là người chết vì ung thư năm 1982, cho đến nay chưa được một chút gì của chính sách đổi mới, phục hồi như cho các chiến hữu bạn ông.

Tử Phác tức Nguyễn Anh Chấn, tên thật là Nguyễn Văn Kim trong một gia đình quan lại, giàu có, là nhạc sĩ, sinh năm 1923, nhà ở phố Hàng Giấy, khu chợ Đồng Xuân, Hà Nội. Thời niên thiếu, ông thường viết nhạc cùng nhạc sĩ Lương Ngọc Châu (cháu của Lương Văn Can trong Đông Kinh Nghĩa Thục). Mẹ ông là Trương Tần Phác, hậu duệ của anh hùng Trương Định. Bút danh Tử Phác có nghĩa là con của bà Phác.

Xem tiếp