Nguyễn Ngọc Chu
Chúng ta đang rầm rộ khởi công các công trình để tăng trưởng kinh tế. Cả nước đang là một công trường. Đây là điều tích cực.
Nhưng đồng thời với "tấn công" là phải "phòng thủ". Một quốc gia có lãnh đạo sáng suốt, đầu tiên là biết nhìn thấy nguy cơ để “phòng thủ”, sau đó mới “mở mặt trận tấn công”. Triển khai các dự án để tăng trưởng kinh tế là điều rất cần, nhưng không thể quên tập trung nguồn lực để bảo vệ quốc gia. Trong đó, rất quan trọng là bảo vệ người dân trước cảc thảm hoạ thiên nhiên.
Trong hơn một thập kỷ qua, thiệt hại do bão lũ tại Việt Nam gia tăng nhanh cả về quy mô kinh tế lẫn tổn thất con người. Theo tổng hợp của Chính phủ và các tổ chức quốc tế, tổng thiệt hại do thiên tai giai đoạn 2015–2024 ước tính trung bình 1,0–1,5% GDP mỗi năm. Thí dụ nghiêm trọng về nhân mạng là trận lũ quét tháng 11năm 2025 tại Phú Yên (Đắk Lắk mới) làm 113 người tử vong. Bên cạnh 6 nguyên nhân cơ bản làm bão lũ trầm trọng hơn gồm: (1) Biến đổi khí hậu làm mưa cực đoan, bão mạnh và dồn dập hơn; (2) Phá rừng đầu nguồn, suy giảm khả năng giữ nước; (3) Đô thị hóa nhanh, bê tông hóa gây ngập úng; (4) Quy hoạch thủy điện, hồ chứa chưa khoa học, xả lũ dồn dập; (5) Lấn chiếm sông suối, thu hẹp không gian thoát lũ; (6) Sạt lở đất do khai thác khoáng sản, giao thông miền núi; thì nguyên nhân thứ (7) rất quan trọng là năng lực dự báo, cảnh báo và ứng phó còn quá hạn chế.
I. BỐN SAI LỆCH CƠ BẢN TRONG DỰ BÁO BÃO LŨ
Xem tiếp