Mấy tuần qua, theo dõi các hoạt động của ông Đinh La Thăng, tân Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải được đăng tải trên các trang báo và trên truyền hình, tôi thật sự mừng vì lần đầu thấy đất nước ta có một ông Bộ trưởng trẻ, hoạt động năng nổ và quyết đoán xứng đáng với sự khẳng định của ông khi nhậm chức là muốn trở thành “một tư lệnh vùng toàn quyền quyết định mọi việc”…Tôi xin có lời thành thật chúc mừng và ngợi khen ông. Cũng xin nói ngay là tôi năm nay đã ngoài bảy mươi tuổi, đã nghỉ hưu trên 10 năm, nên có khen ngợi người trẻ tài cao chắc cũng không có ai chê là cao ngạo hay xách mé, hay nịnh bợ quan chức !
Tôi ủng hộ ông nhiều việc làm hay nhưng tôi cũng khuyên ông không nên hồ đồ, hấp tấp khi phát biểu ý kiến riêng về chuyện khắc phục ách tắc giao thông ở các đô thị lớn như TP Hồ Chí Minh và Hà Nội. Ông cho rằng cần hạn chế xe hơi và xe gắn máy tại các đô thị này và ủng hộ UBND TP Hồ Chí Minh có sáng kiến thu phí xe hơi vào trung tâm thành phố với giá cao để hạn chế việc các xe đổ xô vào trung tâm gây ùn tắc cũng như có thêm tiền để phát triển đường sá cùng hệ thống giao thông công cộng… Tôi cho rằng ý kiến của ông là bất hợp lý và nếu triển khai thì “thậm vô lý”, bất hợp pháp và rất mất lòng dân. Làm vậy là thu phí chồng lên phí, chỉ làm lợi cho một số kẻ đầu cơ khi trúng thầu xây cất các trạm thu phí và lắp đặt các phương tiện kiểm soát các xe để thu tiền trong khi chẳng giúp ích gì cho việc chống ùn tắc ở khu vực trung tâm thành phố cả !
Xin nói ngay rằng các đô thị lớn của ta đều do người Pháp thiết kế quy hoạch từ cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX nên không cho phép đông dân cư ngụ cũng như rất lạc hậu về sự thiết kế hệ thống giao thông… Cả Sài Gòn và Hà Nội xưa chỉ dành cho khoảng 20.000 – 30.000 dân cư ngụ còn các tuyến đường phố chính đều bố trí thành trục xuyên tâm, đường phố nào cũng hướng thẳng vào trung tâm. Muốn đi từ Bắc xuống Nam hoặc từ Đông sang Tây (và ngược lại) các xe cộ đều phải chạy qua trung tâm thành phố. Các tuyến giao thông này cũng được xây dựng và tu bổ bằng tiến thuế của dân, nay không cho dân dùng nếu không nộp phí là bất hợp pháp. Thế nên muốn thu phí để hạn chế xe hơi chạy qua trung tâm thì UBND TP phải bỏ tiền làm đường trên cao hoặc đường hầm băng qua trung tâm cho các xe chạy xuyên thành phố mà không thu phí trước đã rồi hãy lập trạm thu phí vô trung tâm.
Ngoài ra, việc kẹt xe thường chỉ xảy ra tại các điểm nút giao thông ven nội đô chứ chưa bao giờ có chuyện kẹt xe trong trung tâm đô thị cho nên hạn chế xe hơi vào trung tâm là vô lý. Cũng chỉ vì các cơ quan hành chánh đầu não, các hệ thống dịch vụ đô thị như các trung tâm thương mại, khách sạn, nhà hàng, siêu thị, các trung tâm giải trí vui chơi… bị bố trí quá dầy đặc ỏ trung tâm nên mới hút dân vào. Muốn chống ùn tắc thì phải giãn dân ra và phải cho di chuyển những thứ đó ra ngoại vi hoặc các đô thị vệ tinh chứ không ai chống ùn tắc bằng cách hạn chế lưu thong và thu phí cao. Cách nghĩ cũ kỹ và phản khoa học vậy cần phải đượcc xóa bỏ ngay khỏi bộ óc của các nhà quản lý đô thị.
Vì những lý do trên chúng tôi phản đối ý kiến đề xuất thu phí xe hơi vào trung tâm TP của ông đại biểu HĐND Tp HCM là Lâm Thiếu Quân cũng như phản đối sự đồng tình và cổ vũ của ông. Các ông làm việc và ăn lương do dân trả thì phải nghĩ sao cho dân bớt phải đóng góp tiền vô lý chứ không phải chỉ lo thu thêm tiền của dân và cấm đoán dân một cách bừa bãi nhu thế !
TP. Hồ Chí Minh ngày 6/10/2011
Đinh Kỳ Thanh, nguyên BTV báo Sài Gòn giải phóng TP.HCM.