1.

Xuyên qua nhiều cánh rừng gã đến Gettysburg, bang Pennsyvanhia,nơi là bãi chiến trận của ba ngày đẫm máu năm 1863 góp phần kết thúc nội chiến Nam-Bắc.

Tại Nghĩa trang Gettysburg, yên nghỉ hàng chục ngàn chiến binh của cả bên thắng cuộc lẫn thua cuộc, tổng thống Lincoln đã đọc bài Diễn văn Lịch sử về sự Hoà giải và Tự do.

Giữa thung lũng cỏ và hoa dại xung quanh những quả đồi còn đó những khẩu đại bác, gã không nghe thấy tiếng vọng của hàng trăm khẩu đại bác của cả hai phe gầm vang mà chỉ nghe tiếng vọng bài diễn văn này 160 năm trước:

“, Cha ông ta đã dựng nước trên mảnh đất này, bắt nguồn từ khao khát Tự Do, và dốc lòng trong niềm tin rằng mọi người sinh ra đều bình đẳng.

Hôm nay, chúng ta đang đánh một trận nội chiến vĩ đại, một cuộc chiến thử thách sức chịu đựng bền bỉ của quốc gia này, hay bất cứ quốc gia nào khác, được tạo ra từ ước muốn Tự Do và hết lòng vì Bình Đẳng cho mọi người. Chúng ta đã đối mặt trên bãi chiến trường này. Chúng ta giờ đây vinh dự dành riêng một phần của chiến trường làm nơi yên nghỉ cuối cùng cho những con dân đã hy sinh để tổ quốc được sinh tồn. Đó là điều hợp lẽ và đáng cần phải làm. Nhưng, nếu hiểu theo nghĩa rộng lớn, chúng ta không thể có vinh dự này... chúng ta không thể tạo ra linh thiêng... cũng không thể làm rạng danh mảnh đất này. Chính những người dũng cảm, dù sống hay đã chết, chính những người đã chiến đấu nơi đây đã khiến mảnh đất này trở thành thiêng liêng, chứ chúng ta chẳng thể làm gì khác hơn được.

Người ta sẽ chẳng quan tâm, sẽ chẳng ghi nhớ hoài những điều chúng ta nói hôm nay, nhưng họ sẽ mãi mãi không bao giờ quên sự chiến đấu của những người đã nằm xuống nơi đây. Cái chính là chúng ta, những người còn đang sống, cần phải cố gắng kế tục sự nghiệp còn đang dang dở mà những người đã chiến đấu và nằm xuống ở đây đã vinh dự đi hết nửa chặng đường.

Chính là chúng ta, những người đang hiện diện nơi đây, cần phải tiếp nhận phần còn lại trọng trách trước mắt-

Vì những người đã ngã xuống này, chúng ta phải quyết tâm cao hơn nữa vì chính nghĩa mà họ đã chiến đấu đến nỗ lực cuối cùng-Chính tại nơi đây, chúng ta quyết tâm để họ không chết vô nghĩa–Đất nước này, dưới tay Thiên Chúa sẽ có một nền tự do mới-Và một chính quyền của dân, do dân, vì dân sẽ không phải chết rục trên đất này.

2.

Rồi gã đến Philadelphia đứng lặng trước Chuông Tự do -Liberty Bell, Ngày 8 tháng 7 năm 1776, được rung lên để đánh dấu sự ra đời bản Tuyên ngôn Độc Lập Hoa Kỳ. Chuông được khắc một câu trong Kinh thánh “Hãy trao Tự do cho mọi người dân trên khắp xứ sở”.

Rất nhiều người từ khắp thế giới xếp hàng để chụp hình trước Chuông Tự do.

Gã xúc động khi gặp bức vẽ biểu tượng Chuông Tự do được kết bởi chữ “Tự do”của một số ngôn ngữ trên thế giới.

Gã nhận ra tiếng Việt tổ quốc thân yêu của mình: TỰ DO

Gã không khỏi rưng rưng khi đọc lên bằng tiếng Mẹ đẻ hai chữ TỰ DO ấy và nhớ lại lời cuối diễn văn của tổng thống Lincoln bên những nấm mộ các người lính cả hai bên thắng và thua kia: “một chính quyền của dân, do dân, vì dân “