4 bài thơ về một người bố-người lính và 1 bài thơ về người con
Đôi lời cùng bạn đọc:
Trong gia đình tôi có 4 người đã và đang mặc áo lính, đó là bố tôi, tôi và hai thằng em trai.
Bố tôi, ông Nguyễn Văn Hưng, sinh năm 1935, nhập ngũ tháng 9 năm 1965, từng “ ăn cơm Bắc, đánh giặc Nam”, bị thương tháng 11 năm 1968 tại Nam Cường, Vĩnh Linh, Quảng Trị, do sức khỏe yếu nên được phục viên về địa phương, ông mất năm 2006. Hai em trai tôi cũng từng qua quân ngũ đã phục viên; gia đình chỉ mình tôi là phục vụ quân đội lâu dài. Sơ qua vài nết vậy để “khoe” sự ra đời của mấy bài thơ nho nhỏ mà tôi rất tâm đắc.Sau 30 năm sáng tác, đến nay, tôi có 4 bài thơ viết về người bố kính yêu của mình: Thưa Bố, chiến tranh(viết năm 1982), Bố ơi( viết năm 2006), Ngày xuân, tảo mộ, nhớ Bố( viết năm 2006) Lời một người cha(một chương – trường ca Trường Sơn, viết năm 2009) và một bài thơ về con- bài thơ này là một chương trong trường ca Trường Sơn, có tên là Lời một người con( một chương trong trường ca Trường Sơn)- bài thơ này có gắn liền với 4 bài thơ tôi viết về người bố của tôi, đã nêu ở trên.
Nhân ngày thành lập Quân đội nhân dân- Ngày Hội Quốc phòng toàn dân(22-12), xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
Nguyễn Anh Nông
http://nguyennong.vnweblogs.com /
Thưa bố, chiến tranh
Năm bảy mươi (1970) bố về phục viên
Trên ngực còn mang hai vết sẹo dài
Bố khoe với con:
Bố được chiến tranh
Thưởng huân chương đấy!
Những đêm trái gió trở trời
Bố quoằn quại,
cả nhà mất ngủ.
...Bên cạnh làng ta còn cái ao rất rộng rất tròn
Mặt nứơc tím lừng hoa sen hoa súng.
Bọn trẻ chăn trâu ngụp lặn như lũ vịt trời nô đùa
khoả sóng
Chúng có hiểu rằng đây một hố bom xưa?
Bố ơi!
Con đứng ở đầu làng những hôm trời đổ mưa
Nghe ì ầm sấm động
Con nhìn ra ao sen ao súng
Thấy lập loè chớp lửa chiến tranh ...
Bố ơi
(Kính dâng hương hồn bố)
Bây giờ bố thong dong cõi vĩnh hằng
Mọi oán thoán, âu lo đã là chuyện cũ
Bố cưỡi mây cưỡi gió
Bay về miền bồng lai tiên cảnh
Như ngày nào bố đi đây đi đó
Vết thương trong người nhức nhối hoá như không.
Bị thương, bố giữ âm ỉ riêng mình
(Người ta bị thương - người ta chia sẻ)
Nỗi đau của bố tràn sang cháu con
Bao nhiêu tiền nong không xoá được cơn đau
Bao nhiêu thuốc thang đâu ngăn lành bệnh.
*
Tám tháng sau ngày bố đi giám định
Một tháng sau ngày chúng con đưa bố lên Mả Giá
Mẹ, nhận sổ thương binh
Trước mắt mẹ
Loè nhoè dòng chữ:
Ông Nguyễn Văn Hưng
Xã Q. Y...
Giá mà bố sống dậy
Dù chỉ một lần
Nhìn thấy...
Đồng tiền xương máu
Rồi bố đi, cũng đành
Đằng này...
Thôi, trách chi!
Con biết bố chẳng hề trách ai
(Mà trách để làm gì?)
•
Con đường bố đi không bằng phẳng
(Mọi con đường đến với cuộc đời đều không bằng phẳng)
Nhưng con đường bố đi có... bom gầm, đạn rú
Và, lửa khói khắp bầu trời mặt đất
Chúng con - những hạt mầm
lay lắt
để mà xanh.
*
Người con gái bố yêu
bây giờ là mẹ con
Mẹ chúng con
Bà của các cháu: Hùng, Tuấn, Hà, Bạn, Linh, Vân, Bằng,
Bích, Trường, Nga, Khánh...
Khóc, không còn nước mắt.
*
72 năm trước con chưa là hạt bụi
Vầng mặt trời bé nhỏ nhà ta nhô lên mặt đất
Bố ra đời.
Từ đó, bố ơi!
Mảnh đất làng mình
Một lần nức nở
Sáng chữ O, chiều chữ A
Một đời vui, buồn, sướng, khổ
Lũ lĩ cháu con như nụ như hoa.
*
Trong điếu văn đọc trước tang cha
Không ai nhớ tên - một thương binh chống Mỹ
Ông Trưởng thôn nhắc đi, nhắc lại:
- Ông-một nông dân
Một dũng sỹ
Một đồng chí
Một con người...
*
Đưa đò cho cha - người bạn học của con
Mái chèo khua vào dòng sông tưởng tượng
Khua vào tâm can
Khua vào miền trống vắng
Mấy đồng bạc lẻ, lòng thành
Cháu con chèo đò đưa cha đi lặng lẽ
Tiếng khóc sau xe tang, đau xé
Đám mây màu chì lặng lặng ngập ngừng trôi.
*
Đồng đội bố, nào ai người đưa tiễn?
Nào ai người nằm lại chiến trường xưa?
Ai đào ngũ giờ yên lành mây trắng?
Ai an nhiên?
Ai thanh bạch?
Ai dối lừa?
*
Miền ấm lạnh, bố về theo tiên tổ
Cháu con ời ời gọi khắp dương gian
Ở chốn thong dong, bố ơi có nhớ
Những đêm trăng giàn giụa tiếng đàn.
2006
Ngày đầu xuân, tảo mộ, nhớ bố
(Kính dâng hương hồn bố tôi Nguyễn Văn Hưng)
Hiu hiu gió chiều giăng mây muôn nẻo
Vác cuốc mai tảo mộ luống bâng khuâng
Nửa đời bố vào Nam ra Bắc
Nửa đời sau lặn lội với mùa màng
Giờ bố bỏ về miền ấm lạnh
Cháu con nhớ Người
Nhìn cõi mênh mang.
Cuốc nhát cỏ cắm cây nhang khói tỏ
Đặt vàng, hoa, tiền giấy cúng lên cha
Con tưởng tượng Người đang về hớn hở
Một bầu không lặng ngắt như tờ
Nhớ ngày ấy cha ba lô cỏ úa
Ngược xuôi tàu xe tất bật đi, về
Mẹ bề bộn lo âu, phấp phỏng
Lũ con còn dại đột... lắm vân vi
Ngày thống nhất, cha về ran xóm nhỏ
Chuyện áo cơm bạc tóc với sớm khuya
Ngỡ thanh thản sau tháng năm đằng đẵng
Nào ngờ đâu vật vã quặn lòng mình
May với rủi, giàu nghèo ai đoán được
Giữa cháu con, cha vịn để mà tin
Bước tuổi tác thập thững làng xóm rộng
Tre và dừa vỗ nắng ngắm theo đi
Bao ước vọng bừng thức hoa và lá
Trái đời xanh tỏa bóng mát xum xuê
Bố linh ứng se se ngọn cỏ
Kìa, hương bay, ai đó cũng đang về
Ngày giỗ chạp, cha ơi, quên buồn tủi
Chốn dương gian khắc khoải... cháu con mong.
Viết xong, ngày 24 tháng chạp, Mậu Tý
Sửa lại, ngày 25 tháng chạp, Mậu Tý.
Lời một người cha
.
Bây giờ, cha, cõi âm
Nói với con trên dương thế
Nhớ ngày cha đứng trên đỉnh núi
Nói với mây bay nắng nỏ gió ngàn.
*
Cha - người may mắn
Hơn nhiều bè bạn
Bom đạn - lửa khói - không chết
Sốt rét - ốm đau - sống nhăn
Mảnh bom nhoi nhói da thịt
Đôi khi vợ con cằn nhằn
Gió mưa xương cốt nhưng nhức
Nhìn đời, lắm lúc buồn bực
May rủi, sướng khổ, ai hay
Xấu-đẹp, đục-trong, biết tuốt
Bụng dạ ai nhìn thấy được
Như cục pha lê trong suốt.
*
Trời cho
Đất cho
Người cho
Nhiều hơn cái mình, vốn có
Cảm ơn những ngọn gió
Cảm ơn những nụ hoa
Cảm ơn những tháng ngày gió mưa và nắng nỏ.
2.
Trắng đêm vò võ
Bạc ngày hư hao
Bạn với thuốc lào
Nghiện chè
Nghiện họp
Nghiện tiếu lâm
Nghiện chuyện thế giới
Trời nghiêng
Đất ngửa
Đặc tâm tư
Đặc kỷ niệm
Đặc ký ức
Đặc nỗi niềm khoai lúa.
*
Đậm đà lớ dớ
Đậm đà hay dở
Đậm đà mưa nắng
Đậm đà sương gió
Đậm đà cháu con
Đậm đà xóm thôn
Đậm đà tiếng cười giòn
Đậm đà bát nước chè xanh
Đậm đà khói thuốc bay quanh bạn bè
Đậm đà vầng trăng bóng tre
Tiếng trâu nhai cỏ
Tiếng thở dài của gió
Đậm đà những chuyện...không đẩu không đâu.
3.
Ngày dài cho chí đêm thâu
Đau đầu
Mắt toét
Má tóp
Đít hóp
Gầy rộc
Sòng sọc
Khói tư duy không bay khỏi bước chân
Sờn áo, toóc quần
Tiếng nói chẳng cao hơn ngọn tre làng
Ý tứ như ngọn cỏ
Nghiêng bên nào cũng phấp phỏng, phân vân.
*
Cha
Bình dân
Cha
Gần gụi
Tro bếp
Đuôi mèo
Hơi thở hùng hục nồi cám lợn
Những tinh hoa phát tiết ngọn rau lang
Những chú cua bò ngang trong giọng nói
Tư chất: dáng dừa, dáng cau, dáng tre, dáng trúc, dáng tùng, dáng bách, cỏ năn, cỏ lác... không thiếu dáng gì
Nhập vào cha như hoa hồng nhập vào hoa huệ
Như hương cau quấn quýt hương sen
Như hoa nhài, hoa quỳnh, hoa bưởi quện làm một
Những hương chanh, bồ kết, xả, bạc hà quện vào nắng và gió.
4.
Râu ngô
Rễ má
Cuối rễ đầu cành
Đỏ và xanh
Đen và trắng
Thua và thắng
Được và mất
May và rủi
Rạch ròi và rắm rối
Mớ bòng bong gan ruột tháng ngày đi
Như dằng dặc nỗi niềm thương nhớ
Bước cháu con khoẻ khoắn lối ong về.
5.
Đời ta
Đơn giản vậy thôi
Sướng vui
Đau khổ
Làm người
thong dong
Thẳng ngay Tre trúc
tấm lòng
Cháu con độ lượng
Bao dung
Thuận hoà...
Nhìn đời cao rộng, sâu xa
Bàn chân chẳng ngại phong ba, bụi trần
Tâm hồn phơi phới thanh tân
Tháng năm dằng dặc phong trần, ai hay?
Trường Sơn ngờm ngợp mây bay
Bao nhiêu mưa gió sáng nay hiện về?
(Thôi thì đi, cứ là đi
Nhớ mang chiếc gậy phòng khi vượt đèo)
Trèo lên mấy nẻo cheo leo
Phập phù mưa nắng
Phập phù chót lưỡi đầu môi
Phậm phù phận người sương gió.
6.
Thăm thẳm cao dày
Đồng đội
Đồng đội ơi
Đồng đội khiến ta khâm phục
Đục núi
Đào hầm
ánh trăng le lói
ánh đèn đom đóm đi đêm
ánh mắt cáo chồn len lén
Bầy quạ giật mình la quang quác
Lũ dơi hoảng hốt
tiếng bom rung
Tiếng mìn phá đá
Tiếng thở hổn hển thiếu nữ
San nền, dọn bãi, chỉ lối xe đi
Ngập ngừng anh lính trẻ
Nhìn đêm đen, tránh bom thù
Trên xe, cha nhìn theo bóng họ
Cứ nhập nhoà ánh sáng đạn bom
Cha quắc mắt nhìn lên
Hàng đàn quạ sắt bay điên loạn
Trắng tinh chất độc phủ rừng cây
Khẳng khiu, toang hoác trơ xương cá
Đất đá bầm đau những hận thù
Trường Sơn đằng dặc niềm khắc khoải
Ngày tháng găm dầy những vết thương.
7.
Nhức nhối, cha đi
Gan ruột bầm đau
Vượt đèo cao, suối sâu
Vượt núi rừng hiểm trở
Bè bạn thịt nát xương tan
Người người hợp lại
Thành áng mây thiêng
Cưỡi gió về trời
Nỗi niềm toác hoác
Đằng dặc Trường Sơn lớp lớp mây đùn.
8.
Cha, bay bay về miền cực lạc
Chốn bồng lai tiên cảnh
Dằng dặc nỗi nhớ
Dằng dặc niềm thương
Và cha thấy, cháu con
Bầu đoàn lũ lĩ
Mỗi người - chọn cho mình - một Trường Sơn
Rồi - đi - bằng đôi chân của mình
(mặc - sức vóc - không bằng anh bằng chị)
Cha nghĩ
Nhà mình tốt phúc.
*
Cha sẽ làm áng mây
Che cho cháu con ngày nắng lửa
Nhưng cha tin, niềm tin sắt đá
Bởi cháu con không nản lòng, thối chí
Không nấp bóng cha làm điều bậy bạ
Không đão ngũ, thoái lui.
*
Nhưng các con ơi
Hãy chọn - bóng mây của cha - làm nơi đoàn tụ
Sau những - tháng - ngày - tất tưởi - ngược xuôi
Cứ như thế, cha vui
Và, cha, nhắm mắt được rồi.
*
Cha - nở nụ cười
Kiêu hãnh
Kìa, các con, đàn chim ríu ran
Đang
ngờm ngợp
Bay qua mắt cha
Tới niềm kiêu hãnh mới.
*
Nơi các con đón đợi
Những Trường Sơn
kỳ vĩ
tươi non
Vượt:đau buồn
Vượt: tị hiềm, đố kỵ
Vượt: ngờ vực, nhỏ nhen, ích kỷ
Đây, Trường Sơn - bạn bè - anh em - đồng chí - đồng loại - đồng bào
Những Trường Sơn dài rộng tới mai sau.
9.
Với mẹ của con
(Người vợ yêu dấu của cha)
Ngàn lời vàng ngọc không đủ để ngợi ca
Tình yêu, tình thương và nỗi nhớ
Một người vợ, người em, người chị, nàng dâu, quản gia, đội trưởng, nội tướng...
Mẹ của lũ con lít nhít
Bao nhiêu gánh nặng tháng năm, thao thiết
Vạn lời ca chưa đủ để tặng một người
Cha đi góc bể, chân trời
Sợi neo - bến đỗ - mỉm cười, với cha.
*
Cha có làm được điều gì hay ho
ấy là ước mong của mẹ
Cha có nghĩ được điều gì to tát
ấy là do mẹ đặt niềm tin
Cả những trằn trọc, thao thức của mẹ đêm đêm
Nâng bước cha đi như ngọn gió
Tất tật những gì cha có
Là nhờ mẹ đấy, con ơi
Cha thấy: tuyệt vời
Trên cả tuyệt vời
Dài rộng cao sâu tựa Trường Sơn kỳ vĩ
Ai bảo đàn bà cạn nghĩ?
Ai bảo: đàn bà nông nỗi - cơi đựng trầu?
Ai bảo đàn bà đái không vượt ngọn cỏ?
Cha có phút giây thăng hoa lên vũ trụ
Chính mẹ con là con tàu đưa cha lên cung trăng...
10.
Bây giờ
cha thong dong cõi vĩnh hằng
Đoái trông trần thế
Nơi ấy: mẹ con và lũ trẻ
Ngước lên, gặp ánh mắt cha nhìn
Và đặt niềm tin
Nơi cao vợi
Nhưng con hãy - với tay - là tới
Niềm thiêng liêng - trong ngực con thôi.
*
Cha tin
các con là những con người
Của thời đại mới
Những Trường Sơn lấp lánh sắc màu
*
Chập chững bước đầu
Tự tin, con nhé
Những đứa con của cha của mẹ
Mạnh bước
Đi và đi
Âm thầm, bền bỉ
Vượt-qua-cái bóng-của-cha.
*
Cha lại nhớ những ngày
Trai trẻ
Hì hụi - leo - ngút ngàn Trường Sơn.
*
Hãy vững bước, nghe con
Bóng dáng cha ngày nào
Trong dáng con vội vội
Tháng ngày lặn lội
Nhập nhoè sương đêm
Nhập nhoè ký ức
Rạch ròi niềm tin và khát vọng
Nhận và cho
Hơn và thiệt
Đi và đến
Có và không
Hèn nhát và anh hùng?
Hẹp hòi và bao dung
Nhỏ nhen và cao thượng...
Con hãy chọn
Một lối đi
Một con đường
Một cách ứng xử
Không lập cập
Không ẩu đoảng
Không thấp hèn
Không ăn mày dĩ vãng
Tư duy đi trước bước chân
Nhớ - cầm chắc - lời cha dặn
nghe con.
*
Cha mừng - con - vượt - Trường Sơn
Mạnh mẽ
Dứt khoát
Bằng
Vượt
Qua
Cái-bóng-của-mình.
Lời một người con
1. Ngày cha v¬ượt Trư¬ờng Sơn
Mẹ
mỏi mòn
ngóng đợi
Con
Lêu têu
nghịch ngợm
tơi bời
Nhập
lũ trẻ
mang diều lên núi thả
Cư¬ỡi trâu
Bày
đánh
trận giả
bên sông
Bắt cá
mò cua
đốt rơm
đốt rạ
Trèo ngọn cau căng bạt nhảy dù
Ao súng ao sen ngó nghiêng bói cá
Cà cư¬ỡng kêu chót vót ngọn đa già
Tai mắt mọc phía ve sầu rả rích
Lũ chuồn chuồn, bươm bướm nhởn nhơ bay
Quên lời mẹ dặn
đun với nấu
Rau lợn
cám gà
ngại đụng tay
Trục lúa
kéo cày
hay mải móng
Kháo chuyện
nhanh chân: phim tối nay
Con biết Trường Sơn qua phim ảnh
Con học Trường Sơn trắng mây bay
Mẹ bảo: - cha con ra chiến trận
Gian lao chằng chịt hai bàn tay
Bão giông, mưa nắng người đau nhức
Chén rượu cạn rồi những đắng cay.
2.
Ngày cha vượt cơn đau
tiền nong không cõng được giấc mơ
Mẹ bất lực nhìn cha thoi thóp thở
Dằng dặc Trường Sơn trong mắt mẹ buồn.
3.
Hôm nay
Con vượt Trường Sơn
Cha không còn trên mặt đất
Bước chân con lần theo bóng dáng cha
Những
ngày
bom đạn
đi qua
Nhọc nhằn
Sướng, khổ…
Có cái đau: không vượt nổi lòng mình
Bao nhiêu là dây trói
(Hữu hình và vô hình)
Có dây trói do mình tạo ra
Lại trói buộc giấc mơ đẹp đẽ
Con nhận ra
Sự nhất thời nông nổi
Một Trường Sơn dằng dặc
Kiếp luân hồi.
TRANG THƠ CỦA NGUYỄN ANH NÔNG