TNc: Bài viết của nhà văn Nguyễn Minh Ngọc về Nguyễn Công Trứ tôi đưa lên trang sáng nay. Chiều nay tôi nhận được ý kiến phản hồi của nhà văn Nguyễn Thế Quang từ Nghệ An gửi ra. Trang nhà được phép của tác giả, xin đưa ý kiến này như một việc trao đổi để tìm đến cái đúng. Cám ơn nhà văn Nguyễn Thế Quang đã chân thành góp ý.
Thân gửi anh Trần Nhương. Tôi ở Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, là bạn đọc thường xuyên Thơ văn Trần nhương,com. Vốn là người rất ngưỡng mộ danh nhân Nguyễn Công Trứ, tôi thích thú đọc bài "Thông reo Ngàn Hống nhớ về Uy Viễn tướng công" của tác giả Nguyễn Minh Ngọc trên trang Web của anh. Thế nhưng tôi giật mình khi thấy tác giả viết :"Thời gian bị đày làm lính của cụ Thượng Trứ cũng không lâu, vì sau đở vùng Thái Bình nổ ra cuộc khởi nghĩa nông dân do Phan Bá Vành chủ xướng. Bấy giờ quan quân không ai địch nổi nên triều đình buộc phải phục chức cho ông, một người vốn có tài thao lược, để ông chỉ huy đánh dẹp.Kết quả, Uy viễn tướng công dùng kế"dĩ độc trị độc" bắt được "vua ba Vành,"dẹp loạn, trả lại sự bình yên cho một vùng đất rộng lớn.." Chưa bàn đến nội dung có những chỗ chưa đúng, chỉ nói riêng thời điểm trong cuộc đời Nguyễn Công Trứ đã có những chỗ sai lạc.
Nguyễn Công Trứ đánh dẹp khởi nghĩa Ba Vành không phải lúc làm lính thú ở Quảng Ngãi.Sách ĐẠI NAM THỰC LỤC CHÍNH BIÊN của Quốc sử quàn Triều Nguyễn-NXB Giáo dục năm 2004 ghi rõ:
-Đinh Hợi, Minh Mệnh năm thứ 8-1827 ghi rõ:
*Tháng 2:Tướng giặc Nam Định là Phan Bá Vành chia phái đồ đảng ngăn chặn các đường thủy bộ ở huyện Thư Trì. Phạm Văn Lý đem thủy binh đánh tan giặcj ở sông Bồng Điền. Vành đem quân vây Phạm Đình Bảo ở chợ Quán. Lý bèn cùng Nguyễn Công Trứ chia quân ba đường đến cứu.Ngoài đánh vào, trong đánh ra, đảng giặc tan vỡ. Vành chạy đóng ở Trà Lũ (thuộc huyện Giao Thủy).Đảng giặc còn hơn 2.000 người đắp lũy, đào hào làm kế cố giữ đến chết.( Trang 579 tập II, Sách đã dấn ).
Giữa năm ấy, dẹp tan.
" Cuối tháng 7:Triệu Tả Thị lang Hình bộ quyến lính Hình tào Bắc Thành là Nguyễn Công Trứ về Kinh bổ dụng.(Trang649, tập II Sách đã dẫn.
Còn việc Nguyễn Công Trứ đang làm Tuần phủ Anh Giang, bị Nguyễn Công Nhàn vu tố, được giải oan nhưng vẫn phải cách đi làm lính thú ở Quảng Ngãi , sách ĐẠI NAM THỰC LỤC CHÍNH BIÊN cũng ghi rõ::
Năm Giáp Thìn Thiệu Trị thứ 4 - 1844:
Tháng 5 cho Nguyễn Tri Phương bổ thọ Tổng đốc An Hà, Doãn Uẩn cải tho Tuần phủ An Giang, Nguyễn Bá Nghi thăng Thự Bố chánh An Giang.( Nguyên khi ấy Tổng đốc Nguyễn Công Nhàn, Tuần phủ Nguyễn Công Trứ, Bố chánh Phùng Nghĩa Phương, Đề đốc Đoàn Tiến Mật, Bố chánh Lê Quốc trình đều bị bãi chức) 9 Sách đã dẫn tập VI trang 327 )
Sách ĐẠI NAM CHÍNH BIÊN LIỆT TRUYỆNcủa Quốc Sử quán Triều Nguyễn NXB Văn học 2002 ghi rõ hơn: Năm Thiệu Trị thứ 4, Trứ bị tội, phải phát đi làm binh ở miền ven biên giới Quảng Ngãi. Năm sau, Trứ được khôi phục chức Chủ sự, Thư Viện ngoại lang bộ Hình và quyền Thự Án sát sứ Quảng Ngãi, kế đến Thự Phủ thừa phủ Thừa Thiên.
Như vậy, việc Nguyễn Công Trứ dẹp khởi nghĩa Ba Vành diến ra trước khi bị đi làm lính thú ở Quảng Ngãi là ..14 năm trời, chứ không phải như tác giả Nguyễn Minh Ngọc đã viết.
Anh Nhương thân quý.Trong công việc của người cầm bút, sự sai sót là khó tránh khỏi. Đành vậy. Nhưng để người đọc hiểu sai lịch sử thì thật không nên. Có đôi dòng trao đổi, mong anh thông cảm.
Thân kính :Nguyễn Thế Quang.