Kịch bản bộ ba vở chèo “Bài ca giữ nước”của Tào Mạt gồm ba vở “Lý Thánh Tông chọn người tài”, “Ỷ Lan coi việc nước” và “Lý Nhân Tông học làm vua”. Đoàn Nghệ thuật Tổng cục Hậu cần QĐNDVN dàn dựng và lần lượt đưa từng vở đi dự thi. Vở thứ nhất được giải loại A tại Liên hoan phim vô tuyến truyền hình toàn quốc năm 1983. Vở thứ hai và thứ ba đều được Huy chương vàng tại Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 1980 và năm 1985.
Năm 1996, kịch bản “Bài ca giữ nước” được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh, tác giả Tào Mạt được phong danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.
Thế nhưng số phận của “Bài ca giữ nước” lại long đong nổi chìm tùy thuộc vào mối quan hệ giữa lãnh đạo Việt Nam và giới cầm quyền Trung Quốc. “Bài ca giữ nước” có năm được trình diễn nhiều đêm trong nhà hát và truyền hình nhiều lần trên VTV; có những năm lại chìm trong im lặng.
Nhưng dù “Bài ca giữ nước” không được trình diễn nữa, những người đã từng xem vẫn còn nhớ và tâm đắc nhiều điều trong bộ ba vở chèo ấy.
Dưới đây là một đoạn trích trong vở “Ỷ Lan coi việc nước”, nói về việc Nguyên phi Ỷ Lan xử án tên gian Tống :(Phạm Tố)
. . .
HỀ - Cô Trinh mang sớ đi đâu thế này ?
TRINH - Sớ tâu vua đấy ! Chả là vì bàn dân thiên hạ thấy bà Hoàng phi bị bà
Hoàng hậu vu oan cho là yểm bùa hại vua nên mới làm sớ giao cho tôi
mang vào khiếu oan cho bà ấy đấy.
HỀ - Cô khiếu với Vua à ? Vua đi vắng biết đâu mà xét, phải khiếu với
thằng Hề thì mới được !
TRINH - Cậu chỉ hỗn nào !
HỀ - Chả là vì tôi tham tiền uống rượu, lại hay ưa phỉnh cho nên tôi để lọt
thằng gian Tống vào cung. Trước tôi cứ nghĩ rằng vợ cả vợ lẽ lục đục
thì tôi mặc kệ, có biết đâu việc làm hại bà Ỷ Lan là hại việc nước nhà.
Tôi đã trình với quan Thái úy Lý Thường Kiệt, mọi việc đã xong, mời
cô vào xem xử án.
(Hát) Ta đã bắt xong cái thằng gian Tống, đã gây ra sự này.
Sống nhởn nhơ hại nước có ngày.
( Cảnh chuyển vào điện Càn Nguyên,trống Cảnh Dương nổi lên )
VUA ( bước vào ) - Nay trẫm đã dẹp yên Chế Củ
Bắt mang về đây để tế miếu đường
Nhưng còn phiền vì Hoàng hậu Thượng Dương
Lại mắc tội vu oan giá họa
Việc trong nhà thiếu phần êm ả
Ngoài thần dân trăm họ eo sèo
Lý Tướng quân ! Việc Tướng quân tra xét ra sao ?
LÝ THƯỜNG KIỆT - Dạ muôn tâu Hoàng thượng !
Theo lời chỉ của người Hề Hoạn
Thần cho người đi bắt được tên gian Tống về tra hỏi
Đã rõ việc con Thị Lộc ham tài hám sắc mà bỏ nghĩa chị em, đã
gieo vạ lại khai man
Văn án đã xong, trình Thánh quân minh xét.
VUA ( Xem văn án, giận dữ ) - Ghê thay cho Vương An Thạch !
Căm thay cho lũ Tống gian !
Vẻ ngoài thì giao hảo thông thương
Trong thì dùng gian tế phá ngầm để nội công ngoại kích.
Đáng giận thay cho Hoàng hậu Thượng Dương
Bởi ghen tuông mà làm cho triều đình lục đục.
Đáng tội thay cho Thị Lộc : bất nghĩa, bất mục, quên tình cốt nhục,
dám dùng mưu ngậm máu phun người.
Hoàng phi Ỷ Lan !
Ỷ LAN ( bước vào ) - Dạ !
VUA - Ta nghe dân gian truyền tụng
Nàng có tài giữ nước yên dân
Ta muốn tận mắt xem việc nhiếp chính của Hoàng phi
Vậy án này, ta giao cho Hoàng phi xét xử.
Ỷ LAN - Phụng mệnh ! ( cầm văn án, miệng nói tay phê )
Trước xét tên gian Tống
Giả thương nhân quấy phá nước người
Mưu thâm khôn tránh lưới trời
Tội đáng đem trảm quyết !
GIAN TỐNG - Khoan ! ( Vùng dậy, dáng bộ nghênh ngang )
Ta có mật chỉ của Tống Thần Tông Hoàng đế
Cho ngầm sang để thị sát Nam phương
Ta cùng Tể tướng Vương An Thạch là chỗ đồng triều, đồng tuế,
đồng hương
Nếu vua Giao Chỉ biết phận làm tôi thì không được động đến sứ
thiên triều
Phải trả ta về phục chỉ !
( Rút mật chỉ ở tay áo chìa ra )
Ỷ LAN - Nếu Tống triều lấy việc hòa hiếu làm trọng
Cho sứ sang đường hoàng từ cửa ải Lạng Châu
Thì nước ta lấy nghĩa bang giao
Nước chủ đón chào sứ thần nước khách.
Nay trổ ngõ trèo tường như phường trộm cướp
Thì tể tướng Vương An Thạch cũng coi là kẻ gian phi !
Huống hồ ngươi rắp tâm vào tận cung vua
gây rối triều đình.
Tội không dung thứ !
VUA - Quân bay ! ( Tiếng dạ ran )
Đóng cho ta một chiếc hòm gỗ
Chặt đầu tên gian Tống bỏ vào
Gửi cho Vương An Thạch, dạy cho hắn biết thế nào là phép bang giao.
TRIỀU THẦN - Thánh quân vạn tuế !
. . .