Gần 5 giờ chiều ngày 21-8-2009, anh Hoàng Ngọc Cát em trai liệt sĩ Hoàng Ngọc Đảm từ quê Thái Giang phóng lên thành phố Thái Bình đón chúng tôi. Thế là không thể từ chối được vả lại tôi và Lê Thiếu Nhơn rất muốn về thắp hương cho liệt sĩ. Chắc các bạn đều hiểu bộ phim tài liệu Linh hồn Việt cộng của đạo diễn nhà văn Minh Chuyên đã gây xúc động cho hàng triệu con tim và cũng gây sóng gió cho anh. Một thời báo chí tìm chi tiết nghi ngờ để “tiu” Minh Chuyên. Thậm chí có người còn hỏi các anh mang hài cốt từ Thái Bình vào lúc nào. Điều cốt lõi là hồn cốt của bộ phim là phẩm chất người anh hùng Hoàng Ngọc Đảm khi anh xông thẳng vào tên Mỹ đâm lê, là tấm lòng nhân hậu của những người hai bờ Thái Bình Dương, là sự sám hối của người cựu binh Mỹ… Rồi sóng gió cũng qua, bộ phim được giải Bạc liên hoan phim toàn quốc và giải báo chí …Hồi đó hai trang web trannhuong.com và lethieunhon.com đã đưa nhiều bài để bảo vệ lẽ phải, bảo vệ thiện tâm của Minh Chuyên
Để có chuyến đi Thái Bình, Minh Chuyên phải thuê một chú lái xe tên Bảy lái hộ xe nhà. Nhà chú Bảy bên Nam Định nên nhấp nhổm muốn về thăm vợ. Mới đầu giờ chiều cô vợ trẻ đã phóng xe sang Thái Bình đón chồng. Thông cảm với họ nên Minh Chuyên đồng ý cho chú Bảy về nhà. Thế là có một lái xe đóng thế rất oách, tên đó là nhà thơ Lê Thiếu Nhơn. Nhơn có xe riêng đã từng tung hoành đất Sài Gòn nhưng ngoài này thì chưa từng lái. Đường về nông thôn nên tôi lo lo không biết anh chàng sinh năm 1978 này có lái được không. Xe lạ nhưng một lúc thì Lê Thiếu Nhơn cũng lái ngon tuy chạy chậm cho chắc. Nhà văn Nguyễn Khoa Đăng hôm nay về Vũ Thư thăm gia đình nên không cùng chúng tôi về Thái Giang.
Vượt cầu Bo, nhằm hướng Thái Thụy. Gay go nhất là đường về huyện rất xấu, xóc nảy người. Con xe rất mới của Minh Chuyên cũng không làm cho êm ái hơn bao nhiêu. Đường vào xã Thái Giang với rất nhiều cua gấp, đường nhỏ nhưng tay lái Lê Thiếu Nhơn khá chuẩn nên đến nhà liệt sĩ Hoàng Ngọc Đảm tốt đẹp.
Gia đình anh em tập trung đón chúng tôi. Cô em út liệt sĩ Đảm từ thành phố Thái Bình cũng về đón khách. Anh Hoàng Huy Lượng là em kế anh Đảm bây giờ thay liệt sĩ Đảm làm ngôi trưởng, anh Hoàng Ngọc Cát em tiếp sau và anh Diệu em rể anh Đảm, các em gái, em dâu đều có mặt.
Chúng tôi dâng lễ và thắp hương trước bàn thờ anh Đảm. Trên bàn thờ còn thờ một liệt sĩ nữa là Hoàng Ngọc Thi em trai anh Đảm. Khi đứng trước bàn thờ anh tôi thấy sống lưng mình như có luồng điện chạy dọc. Gia đình nói anh Đảm rất thiêng, anh hay mách bảo và phù hộ cho gia đình. Anh Lượng bê một hộp kỷ vật của anh Đảm mà người mẹ và Uây nơ đã gìn giữ hơn 30 năm trời. Anh mở ra tôi thấy nhiều giấy khen, có cả giấy khen của BTL miền tặng anh Đảm không xa với ngày anh hy sinh. Đặc biệt có cuốn sổ tay anh Đảm ghi các công thức toán học. Anh mang nó đi để on luyện hy vọng một ngày nào đó về học đại học. Một cuốn sổ anh Đảm ghi chép cách sơ cứu, cấp cứu thương binh. Anh vẽ rất cẩn thận các bộ phận xương con người, có tô màu chi tiết. Chữ anh Đảm rất đẹp, nắn nót. Tôi còn thấy một bài thơ viết về Hồ Chủ tịch. Có một trang ghi lại bàn cờ ca rô, các ván cờ có ghi tên người thắng và chữ ký. Có lẽ đây là những giây phút giải trí ít ỏi của các anh trên chiến trường.
Gia đình kể cho chúng tôi nhiều nỗi gian truân khi đi tìm mộ anh, khi đào được xương cốt anh. Rồi trận gió mạnh quật đổ máy quay làm cho cả những người của ta, cả những người bạn Mỹ đều khóc lóc vì sợ hãi. Rất nhiều chuyện không thể nói được trong phim và cũng không thể viết ra bây giờ được. Tôi càng thấy bộ phim Linh hồn Việt cộng là sự thật hùng hồn, là sự lao động nghiêm túc của Minh Chuyên. Nhiều khuôn hình anh đã ghi từ nhiều năm trước đẻ làm tài liệu.
Gia đình báo tin và mời chúng tôi ngày 27-8 này về đây để gặp các bạn Mỹ đến thắp hương anh Đảm. Chả là khi phim Linh hồn Việt cộng chiếu ở trường đại học bên Mỹ thì sinh viên đã khóc. Họ tổ chức một đoàn đại biểu sinh viên sang thăm VN và về thắp hương cho liệt sĩ Hoàng Ngọc Đảm do thày giáo Kê-vin dẫn đầu.
Tôi và Minh Chuyên hứa sẽ về vì theo Minh Chuyên sẽ làm Linh hồn Việt cộng tập 2.
Chúng tôi chụp ảnh lưu niệm với gia đình. Chuyến đi Thái Bình lần này với tôi rất bổ ích và ấn tượng…
Ảnh: 1- Bàn thờ LS Hoàng Ngọc Đảm
2- Thắp hương tưởng nhớ Anh
3- Hộp kỷ vật của LS Đảm do Uây nơ trao lại
4- Sổ ghi chép sư cứu của LS Đảm
5- Bàn cờ ca rô còn lại
6- Sổ ghi toán học của LS Đảm