HOA TRINH NỮ
Nhẹ nhàng xếp lá mơ yêu
Vì chưa nói được bao điều cùng anh
Gió ru tựa tiếng đàn tranh
Mùi hương khe khẽ để dành ban trưa
Nồng nàn thơm tóc em xưa
Ơi cô thiếu nữ khi vừa biết yêu
Hoa kia muốn nói đôi điều
Mơ hạnh phúc lá ban chiều mở ra
Gió Phương Nam
LỜI BÌNH CỦA HOÀNG TẤN ĐẠT
Hoa trinh nữ ,thuộc loại cây cỏ dại ,ít người quan tâm đến loại hoa này, thế mà ở đây, lại hóa hay, khi trở thành một tứ thơ lạ
Nhà thơ Gió Phương Nam đã khắc họa hoa trinh nữ khá thú vị
Nhẹ nhàng xếp lá mơ yêu
Ví chưa nói được bao điều với anh
Cái tài tình của nhà thơ là liên tưởng bất ngờ , độc đáo. Độc đáo ở sư quan sát tinh tế đặc điểm của cây trinh nữ khi bị một bàn tay của ai đó chạm vào.thì lá từ từ khép lại như là biết mắc cỡ với người . Có lẽ từ đặc điểm này mà dân ta gọi là hoa mắc cỡ( hay hoa xấu hổ)
Tác giả ẩn dụ hoa trinh nữ như cô gái thẹn thùng e ấp không dám thổ lộ mối tình ấp ủ trong lòng. Câu thơ trên đã gợi cho người đọc mở rộng trí liên tưởng để giải mã cụm từ lá mơ yêu. Lá mơ yêu là lá gì ? buộc ta phải tư duy trìu tượng mới có khả năng cảm thụ ,nhận ra điếu lý thú, tế nhị của thi sĩ qua cách sử dụng ngôn từ hình ảnh.
Nếu không phải là một cây bút chắc tay thì khó có được câu này;
Mùi hương khe khẽ để dành đến trưa
Vẫn là ẩn dụ, nhưng là ẩn dụ bổ sung qua sự chuyển đổi cảm giác- từ khứu giác sang thính giác .Người thường cảm nhận mùi hương bằng mũi. Còn nhà thơ lại cảm nhận mùi hương bằng tai ! Mới đọc tưởng chừng như vô lý, nhưng ngẫm nghĩ kỹ lại thấy hay. Ẩn dụ kiểu này nhà thơ Thanh Hải từng sử dụng
...ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Và đây là câu của nhà thơ Trần Đăng Khoa
Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng
. Thế đây, nhiều khi cái vô lý ở ngoài đời lại có lý trong thi phẩm . Phải chăng hương vị tình yêu là là sư nhẹ nhàng ,dịu dàng chín chắn của phái đẹp. Bất giác ,tôi lại nhớ đến câu thơ
Người ta thèm bạc thèm vàng
Còn anh thèm chút dịu dàng của em
Nhà thơ Kim Quyên khéo nối liền bốn câu thơ trên bằng hai từ láy nhẹ nhàng, khe khẽ đặc tả hoa trinh nữ để mang tính ẩn dụ người con gái nết na đang bước vào ngưỡng cửa tình yêu
Nồng nàn thơm tóc em xưa
Ơi cô thiếu nữ khi vừa biết yêu
Đến đây, hình tượng thơ bắt đầu hiển lộ cô thiếu nữ đầy quyến rũ ở sự trong trắng ,làm say đắm cả người đọc bởi mái tóc nồng nàn với hương thơm.Thơm của tóc hay thơm của tâm hồn trinh nữ ?
Câu thơ mở đầu là hình ảnh Trinh nữ Xếp lá mơ yêu với lý do vì chưa nói được bao điều cùng anh còn câu kết lại là hình ảnh tương phản lá ban chiều mở ra vì mơ hạnh phúc
Trộm nghĩ, chỉ các nữ thi sĩ mới viết được kín kín hở hỏ khép khép mở mở như thế ! Rất đúng với trạng thái tâm lý của một thiếu nữ mới biết yêu .Có lẽ bài thơ thành công là ở điểm này ?