Hà nội không nắng, không mưa, tiết trời hơi lành lạnh đủ cho bạn khoác chiếc áo ngoài nhẹ nhàng. Không biết có phải vì tiết trời và cả ngày chủ nhật không mà tôi lại bỗng nhiên nghĩ về những chuyện chẳng đâu vào đâu.
Tuy ở không xa nhưng tôi chẳng có dịp ra bờ hồ để xem cụ rùa nổi lên một lần nào. Nhớ nhứng năm chuẩn bị kỷ niệm 990 năm Thăng Long Hà Nội. Có nhà khoa học đề xuất tôn thờ 4 con vật thiêng: Rồng, Rùa, Trâu, Ngựa. Người ta còn chứng minh chính xác những đền thờ các cụ ấy ở Hà Nội. Dự án này còn định đưa cả 4 con vật linh thiêng đó diễu hành trên các đường phố thủ đô. Ồ sao thế nhỉ, người Trung Quốc họ thờ 4 con: Long, Ly, Quy, Phụng, mặc người ta chứ, sao lại nói người Việt cũng phải thờ 4 con? Có người phản biện rằng, dân tộc này đã phải làm trâu, ngựa nhiều rồi. Bắt trâu ngựa diễu hành, thờ phụng giống như chọc vào nỗi đau lịch sử của cha ông ư? Có người lại bảo, cụ Rùa thỉnh thoảng ngoi lên, hé mắt nhìn con cháu, hồ Hoàn Kiếm mới linh thiêng, bắt cụ diễu hành thì chẳng khác gì đánh mất sự linh thiêng, khi con cháu nhìn thấy cụ chậm chạp, khó nhọc lê bước trên đường phố được sự bảo lãnh của nền kinh tế thị trường – kinh tế tốc độ. Nền kinh tế này và cả những tiến bộ khoa học đã làm mất vị trí con trâu là đầu cơ nghiệp, hay nói cách khác muốn làm giàu thì không thể chờ ở nền nông nghiệp! May thay, năm ấy chỉ có một con rồng bay lên trời Hàng Đẫy!
Mấy lâu nay người ta thành lập hội đồng cứu cụ rùa do khi nổi lên, hình ảnh cụ đầy thương tích. Nói dại, nếu cụ mất đi thì hồ Gươm chỉ như cái ao nhà. Phần linh thiêng nhất, hồn nhất đã mất đi. Tôi nghĩ bất kỳ ai cũng thấy dắt cụ Rùa về chữa trị chẳng mấy khó khăn. Bởi hồ Gươm chỉ có thế và chắc chắn cụ chẳng trốn đi đâu. Vậy mà bao nhiêu hội đồng, bao nhiêu sở, bao nhiêu nhà khoa học, cả lính đặc công nữa vào cuộc. Vậy mà không thể bắt được cụ về bệnh viện chữa bệnh! Có người nói bắt De Castries dễ hơn! Tôi nghĩ chỉ cần vài người dân đánh cá ngừ cũng bắt được cụ chỉ trong vài giờ. Thế mới biết cái kềnh càng của cơ chế làm con người chẳng ai chịu trách nhiệm và làm thật. Tinh thần thì cao mà hạnh động thì thấp.
Thấy anh Nhật Bản bị động đất, sóng thần, tôi nghĩ trên thế giới này bất kỳ nước nào, kể cả Mỹ bị như thế sẽ thiệt hại gấp nhiều lần Nhật Bản. Nói dại, nếu xẩy ra ở ta thì chẳng cẩn 8,9 độ Richte đâu, 6 độ thì nhà cửa cũng tan hết chứ nói gì người. Thành phố không chỉ kém về quy hoạch mà ngay cả tính toán kỹ thuật cũng “vô tư”. Nhà dân, nhà cơ quan, chung cư cao cấp…hình như tất cả đều bỏ qua trong tính toán, yếu tố động đất! Xem Nhật Bản thấy xe, tàu, container…như lá mít rụng khắp nới, từ trên mái nhà hay trên thành cầu, nhưng ít thấy nhà đổ! Mà có đổ thì cũng như là sai số cho phép. Một đất nước sống chung với động đất lại kỷ luật, ý thức con người cao chót vót mà còn thiệt hại như thế và cao hơn người Nhật không hoảng loạn, thật khâm phục! Nhớ khi đến Nhật, người ta cho đến xem bãi than, đứng đó mà đâu nghĩ nới để than! Có ông bộ trưởng nước ta từng chứng minh độ bề, độ ổn định ở Nhân Cơ đã tính với hệ số động dất 9 độ Richte, theo ông động đất cao nhất là 7 độ richte! Nếu phản biện tồn tại thì ngụy biện vẫn tồn tại cả trong khoa học và đời sống.
Lại thấy chị Võ Hồng Minh có lý khi nói vì sao ta chưa làm điện hạt nhân, theo chị yếu tố con người chưa đảm bảo. Nếu người Nhật chậm tàu 5 phút một năm bộ trưởng đã lên truyền hình xin lỗi thì ở ta chậm mấy ngày thì vẫn là thành công to lớn! Nước văn minh, trình độ xã hội hóa cao hơn thì thời gian và độ chính xác cũng cao hơn. Thời gian ở nước nông nghiệp lạc hậu thì cao xu cũng là hợp lý. Tôi chưa thấy bao giờ khi lên lớp mà học viên, sinh viên đến đúng giờ cả trong vài chục năm nay tôi giảng.
Nghĩ chơi vậy thôi chứ chẳng ý kiến gì vì tất cả phụ thuộc khách quan mà. Nghĩ nhiều lại sợ nhiều, nghĩ đã vô duyên sợ còn vô duyên hơn!