Lão đọc mẩu chuyện vui trên trang mạng, nội dung la một cô giáo cắm Bản trên vùng cao, lần đầu lên lớp, cô cảm động nói với các em học sinh :
Năm học mới bắt đầu, Cô đọc tên em nào thì em đó đứng lên và trả lời "có" để các bạn vỗ tay chào mừng.
- em Ho va Tèn
...........
- em Ho va Tèn
- thưa Cô, không có bạn Tèn ở lớp ta
Mẩu chuyện vui này làm Lão nhớ lại chuyện hơn 60 năm về trước, tháng 10/1954.
Hắn lúc đó 23 tuổi, công tác tại CP15 (ATK) , tháng 10/54 đơn vi hắn được lệnh về tiếp quản Thư viên Quốc gia (đường Tràng Thi-Hanoi). Nhiệm vu chung là tiếp thu toàn bộ tài sản,kho sách báo và đưa sách báo vào Thư viện để nhân dân nội thành (vùng mới giải phóng) có điều kiện đọc và tra cứu sách báo vùng giải phóng...
Muốn đưa một cuốn sách vào kho của Thư viện Quốc gia thì phải tuân thủ các quy tắc nghiệp vụ nhất định.
Ngày nay các bạn học về Thư viện được tràng bi đầy đủ kiến thức tại các trường Đại học và Cao đẳng về văn thư - lưu trữ, chứ 60 năm trước , lớp thanh niên 23 tuổi sau 8 năm kháng chiến chưa có một tí kiến thức gì về Thư viện.
Ngày nay nhiều vị có kho sách to đùng, sách xếp theo kích cỡ, xếp theo chuyên mục hoặc xếp theo thứ tự vào trước và sau theo thời gian là tùy hứng của chủ nhân...tôi chắc các vị có nhiều tủ sách đã lên được danh mục sách của mình.
Về quy tắc đưa sách vào Thư viện thì chúng tôi được các bác Công chức giảng giải , coi như nhập môn về nghiệp vụ.(các công chức này sau gọi là cán bộ lưu dung). Một cuốn sách phải có lý lích sách trước khi nhập kho :
- tên sach, -tên tác giả và cộng sự, - tên nhà xuất bản, năm tháng xuất bản..số trang in.và phân loai như : chính trị, khoa hoc, văn , thơ ,....
Sau khi có lý lịch như vậy thì lập fiche (lập phách) để đưa vào các ô tra cứu, các phách này coi như tóm tắt lí lịch của cuốn sách và số đăng ký của nó nằm trên kệ để dễ dàng lấy ra phục vụ bạn đọc
Tuy mới nhập môn, nhưng bọn tôi cũng đưa ra những ví dụ thực tế không thể theo lối cũ đã hướng dẫn.
Ví dụ như cuốn " Trường kì kháng chiến, nhất định thắng lợi" của Trường Chinh, không thể theo nons et prenons (tên và họ) và đây là một tên ghép không thể tách thành ông Chinh - Trường để xếp phách ở vần C mà là vần Tr.
Theo quy tăc tên tác giả và cộng sự, nhưng Ông TC có tên riêng Đặng Xuân Khu, vậy có nên ghi Trường Chinh ( Đặng Xuân Khu ) để lập một phách Đặng Xuân Khu (xếp vần Đ) hoặc phách này ghi Khu - Đặng Xuân (xếp vần K) hay Xuân Khu-Đặng (xếp vần X)...Rất nhiều năm không vào Thư viện Tràng Thi nên cũng không biết hiên nay khai thác tư liêu trong điều kiên công nghệ thông tin bùng nổ thi khai thác như thế nào.
Mở Facebook thì căn bênh ho va tèn thấy rõ, chắc mấy anh tây theo quy chế tên và họ đăt ra, tôi rất thích nhà thơ Bành Thanh Bần , và ác cảm với bút danh Thanh Bần Bành, tôi quý nhà văn Vũ Thư Hiên và không thích anh Thư Hiên Vũ cũng như Vương Trí Nhàn chứ không thích Trí Nhàn Vương.
Mong các nhà ngôn ngữ lên tiếng để tiêng Việt không bị cưỡng bức và lập di theo tây, đó là giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
23.8.2016 Lão Hà