Trao đổi:

Đại tướng Võ Nguyên Giáp gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh ở đâu, trước khi lên đường chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ? Chuyện này, có nhiều ý kiến khác nhau.

1/ Bài: Cơ duyên cách mạng đưa Đại tướng đến với Tuyên Quang, đăng báo điện tử Dân trí, ngày 10/10/2013, dẫn nguồn: Đà Trang (báo Tuyên Quang): "Năm 1954, tại Kim Quan, Yên Sơn, Tuyên Quang, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp bàn kế hoạch tác chiến chiến dịch Điện Biên Phủ. Trước khi Đại tướng lên đường, Bác Hồ hỏi: "Chú đi xa như vậy chỉ đạo chiến trường có gì trở ngại?", Đại tướng trả lời: "Thưa Bác! Chỉ trở ngại là ở xa, khi có vấn đề quan trọng khó xin ý kiến của Bác và Bộ Chính trị". Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: "Tướng quân tại ngoại, trao cho chú toàn quyền quyết định rồi báo cáo sau". Khi chia tay, Bác Hồ chỉ thị: "Trận này rất quan trọng, phải đánh cho thắng, chắc thắng mới đánh. Không chắc thắng không đánh".

2/ Bài: Khuôn Tát nơi ghi dấu Bác Hồ giao nhiệm vụ cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp cầm quân trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đăng trên trang thông tin điện tử của Ban quản lý khu Di tích lịch sử sinh thái ATK Định Hóa, Thái Nguyên, ngày 5/9/2013, không đề tên tác giả, dẫn nguồn (theo BQL ATK): "Vào đầu tháng 1/1954, tại Phủ chủ tịch ở Khuôn Tát, chủ tịch Hồ chí Minh thay mặt Bộ Chính trị cử Bộ chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ, thiếu tướng Hoàng Văn Thái- Phó tổng Tham mưu trưởng Bộ chỉ huy chiến dịch. Lê Liêm phó chủ nhiệm Chính trị, Đặng Kim Giang phó chủ nhiệm Tổng cục Cung cấp làm Chủ nhiệm cung cấp. Đại Tướng tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp, Bí thư Đảng ủy, chỉ huy trưởng mặt trận, … được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ: Tổng tư lệnh ra mặt trận, tướng quân tại ngoại, trao cho chú toàn quyền quyết định. Có vấn đề gì khó khăn, bàn thống nhất trong Đảng ủy, cứ quyết định rồi báo cáo sau. Khi chia tay Bác nhắc: chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh. Rời cơ quan Bộ tổng Tư lệnh ở Bảo Biên, xã Bảo Linh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp lên đường ra mặt trận ngày 5/1/1954 (mùng một tháng chạp năm Giáp Ngọ)".

3/ Bài: Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh, của Trần Quỳnh, đăng báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 23/3/2014: "Ngày trước khi lên đường ra mặt trận, tại thủ đô kháng chiến đóng ở Tân Trào, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tới chào Bác Hồ".

4/ Trong cuốn Tổng tập hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, in lần thứ 3, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội, năm 2011, trang 900, viết: "Tôi (VNG) lên Khuổi Tát chào Bác trước khi lên đường đi chiến dịch. Bác hỏi:

- Chú đi xa như vậy, chỉ đạo chiến trường có trở ngại gì không?

- Các đồng chí Tổng tham mưu phó, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị đều đã có mặt trên đó. Sẽ tổ chức cơ quan tiền phương của Bộ Tổng tư lệnh để chỉ đạo chiến trường toàn quốc, kể cả bộ đội tình nguyện ở Lào và Campuchia. Anh Nguyễn Chí Thanh và anh Văn Tiến Dũng ở lại khu căn cứ, phụ trách mặt trận đồng bằng Bắc Bộ. Chỉ trở ngại là ở xa, khi có vấn đề quan trọng và cấp thiết, khó xin ý kiến của Bác và Bộ Chính trị.

- Tổng tư lệnh ra mặt trận, "Tướng quân tại ngoại". Trao chú toàn quyền, có vấn đề gì khó khăn, bàn thống nhất trong Đảng ủy, thống nhất với cố vấn thì cứ quyết định, rồi báo cáo sau.

Khi chia tay, Bác nhắc:

- Trận này rất quan trọng, phải đánh cho thắng. Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng, không đánh...". (Điện Biên Phủ điểm hẹn lịch sử).

Như vậy, nếu lấy cuốn Tổng tập hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm chuẩn, thì ta thấy về thời gian, địa điểm, nội dung và thành phần cuộc gặp đó, như sau:

Một là, địa điểm Đại tướng gặp Bác Hồ, trước khi ra trận chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ, diễn ra tại Khuôn Tát (Khuổi Tát), thuộc huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Bởi lúc này, Bác Hồ đang ở Khuôn Tát, sau đấy mới chuyển sang Kim Quan (thuộc huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang), vào đầu năm 1954.

Bác ở Tân Trào (thuộc huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang) vào thời kỳ 1945, chứ không phải trong thời gian diễn ra chiến dịch Điện Biên Phủ, năm 1954.

Hai là, tại Khuôn Tát, chỉ diễn ra cuộc chia tay và lời dặn dò của Bác Hồ với Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Còn chuyện bàn kế hoạch đánh Điện Biên Phủ lại diễn ra ngày 6/12/1953, tại Tỉn Keo.

Ba là, cuộc chia tay với Bác Hồ, tại Khuôn Tát, chỉ có Đại tướng Võ Nguyên Giáp và cố vấn, không có đầy đủ thành phần bộ chỉ huy chiến dịch. Bởi, họ đã xuất phát từ ngày 26/11/1953, lập cơ quan tiền phương của Bộ Tổng tư lệnh, tại hang Thẩm Púa (thuộc huyện Tuần Giáo, tỉnh Lai Châu).

*

Xin nói thêm, trong bài Khuôn Tát nơi ghi dấu Bác Hồ giao nhiệm vụ cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp cầm quân trong chiến dịch Điện Biên Phủ, tác giả đổi dương lịch sang âm lịch, thời gian Đại tướng xuất hành lên Điện Biên Phủ: "5/1/1954 (mùng một tháng chạp năm Giáp Ngọ)" là sai. Đúng ra, phải là ngày mùng 1 tháng Chạp năm Quý Tỵ, 28 ngày sau mới chuyển sang Giáp Ngọ.

Tại Chỉ huy sở Mường Păng, trưa ngày 2/2/1954 (29 Tết Giáp Ngọ- tháng thiếu, nên ngày 29 thành ngày 30 Tết), Đại tướng mừng đám cưới của anh phóng viên chiến trường và cô văn công vừa đi dự Liên hoan thanh niên, sinh viên thế giới về, ra phục vụ mặt trận. Sáng ngày 3/2/1954 (mùng 1 Tết Giáp Ngọ), Đại tướng chúc tết cán bộ, chiến sĩ và đoàn cố vấn.

Tuyên Quang, tháng 9/2015

VXT