Đỗ Mục tự Mục Chi, hiệu Phàn Xuyên, người Vạn Niên quận Kinh Triệu (nay là Trường An tỉnh Thiểm Tây), sống vào thời Vãn Đường. Ông là dòng dõi con nhà quan. Ông nội và anh trai từng làm tể tướng. Năm 828,ông đỗ tiến sĩ lúc 26 tuổi, được bổ chức hiệu thư lang , sau làm giám sát ngự sử tại Lạc Dương rồi bị đổi làm thứ sử đi nhiều nơi. Cuối cùng, làm trung thư xá nhân.
Tác phẩm có Phàn Xuyên thi tập (20 quyển), chú giải Tôn Vũ binh pháp (13thiên, do TàoTháo soạn).
Đỗ Mục có chí lớn muốn khôi phục nhà Đường suy vong.Thơ hay không cầu kỳ, có nhiều bài thơ ưu thời mẫn thế. Người ta gọi ông là Tiểu Đỗ để phân biệt với Đỗ Phủ là Lão Đỗ. Ông được đánh giá là người tài hoa, lãng mạn, thích thanh sắc, nhưng cương trực có khí tiết.
Cuối đời Đường Văn Tông, một hôm Đỗ Mục dạo chơi Hồ Châu thuộc tỉnh Triết Giang gặp một bà già dắt theo cô thiếu nữ hơn 10 tuổi rất đẹp, nhiều hứa hẹn trở nên giai nhân tài sắc và đoan trang. Tiểu Mục vô cùng cảm mến, bèn thưa với Lão bà 10 năm nữa sẽ đến xin cưới cô gái, quá thời hạn 10 năm thì bà và cô tự ý quyết định.
Mãi đến sau này, Đỗ Mục mới xin được thuyên chuyển làm Thứ Sử Hồ Châu. Kể từ buổi sơ ngộ, đến nay đã 14 năm trôi qua, người đẹp đã lấy chồng 3 năm và có 2 con. Đỗ Mục rất thương tiếc, làm ngay bài “Thán hoa”, có bản chép là “Hận biệt thì”.

嘆花
杜牧

自 是 尋 春 去 校 遲，
不 須 惆 悵 怨 芳 時。
狂 風 落 盡 深 紅色，
綠 葉 成 陰 子 滿 枝。

Phiên âm:
THÁN HOA
Tự thị tầm xuân khứ hiệu trì,
Bất tu trù trướng oán phương thì.
Cuồng phong lạc tận thâm hồng sắc,
Lục diệp thành âm tử mãn chi.

Dịch nghĩa:
THAN HOA
Ta đi tìm xuân để rồi muộn màng.
Không nên buồn bã oán trách chi mùa hương đã lỡ.
Gió cuồng đã thổi rụng hết những cánh hoa hồng thắm.
Giờ chỉ còn lá xanh âm u, trái đã đầy cành.

Dịch thơ:
THAN HOA
Từ ấy tìm xuân muộn đã đành

Xin đừng buồn bã trách mùa xanh

Gió cuồng thổi rụng hoa hồng thắm
Lá biếc rợp cây, trái trĩu cành

青明

杜牧
青明時節雨紛紛
路上行人欲斷魂
借問酒家何處有
牧童搖指荇花村

Phiên âm:
THANH MINH
Thanh minh thời tiết vũ phân phân,
Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn.
Tá vấn tửu gia hà xứ hữu,
Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn.

Dịch nghĩa:
TIẾT THANH MINH
Tiết thanh minh mưa rơi lất phất
Người đi đường buồn tan nát cả tấm lòng
Ướm hỏi nơi nào có quán rượu
Trẻ chăn trâu chỉ xóm Hạnh Hoa ở đằng xa

Dịch thơ:

TIẾT THANH MINH
Tiết thanh minh lất phất mưa phùn

Du khách đường xa dạ thấm buồn

Hỏi thăm quán rượu là đâu tá

Mục đồng chỉ lối Hạnh hoa thôn.