Hồi thứ chín

   Hồi đó có câu : Ăn Chiêu . Tiêu Liên . Tiền Thỉnh . Lỉnh  Châu . Rầu Thúy . Bí Trực . Cực Tường . Cường Bội  . Tội Hồ . Rồ An …   và còn nhiều nữa .

        Trước hết nói sơ về Tô Đức Chiêu . Từ thanh tra nhà nước làm gì không rõ , nhưng về Văn Nghệ ông rất thích chức danh chánh văn phòng . Chuyện là thế này . Văn Nghệ là một cơ quan báo cấp 2 , theo qui định hiện hành thì không có chức danh chánh văn phòng , ngay trong quyết định tiếp nhận số 16 do Tổng Thư kí Vũ Tú Nam  cũng ghi rõ : điều 1 – đồng ý bổ nhiệm đồng chí Tô Đức Chiêu ( chuyên viên 2 từ ủy ban Thanh tra nhà nước về nhận công tác tại tuần báo Văn Nghệ từ tháng 10 năm 1990 ) nay làm trưởng ban trực tiếp phụ trách trưởng phòng hành chính trị sự tuần báo Văn nghệ .

     Mặc dù trước đó , ngày 17-4-1991 Hữu Thỉnh phát công văn gửi ban Chấp hành Hội Nhà văn nội dung như sau : đồng chí Tô Đức Chiêu , chuyên viên 2 từ u.b.t.t.n.n . về nhận công tác tại tuần báo Văn Nghệ từ tháng 10 năm 1990 .

      Do nhu cầu công tác và căn cứ phấn đấu của bản thân , đề nghị Ban Chấp hành hội bổ nhiệm đồng chí Chiêu làm chánh văn phòng trực tiếp phụ trách trưởng phòng hành chinh trị sự của tuần báo Văn nghệ . Như vậy so sánh hai  bản thì Tổng thư kí ra văn bản  là chuẩn hơn . Chiêu vẫn làm một dấu chức danh chánh văn phòng và nhiều khi kí cả vào công văn không thuôc thẩm quyền của mình chẳng hạn công văn gửi Ủy ban nhân dân xã Quảng An huyện Từ liêm yêu cầu trả lời đơn thư khiếu tố của công dân .

       Có giai thoại rằng Chiêu ăn rất khỏe , mỗi lần đi công tác với anh em khi dừng lại ăn sáng bao giờ Chiêu cũng ăn gấp ba mọi người , Chiêu rất sợ đói , buổi trưa lái xe đi cố tới nơi ăn ngon hơn là kêu trời .

       Chiêu rất thích đi họp, họp xong về văn phòng mở phong bì hồn nhiên giơ lên ngắm và vuốt ngay thẳng mở ngăn kéo xếp vào tập , đếm lại từng tờ , đưa lên mũi ngửi rồi cẩn thận cho vào ngăn tủ khóa , bao giờ nghe đánh tách  giật giật cánh tủ mới yên tâm rời cơ quan .

       Chiêu nhát nhưng lại võ đoán , lần ấy khi chị văn thư đánh rớt con dấu xuống nền nhà sợ liên lụy Chiêu thảo ngay báo cáo gửi ban biên tập , toàn văn như sau : Sáng thứ sáu , ngày 10-1-1992 tôi ngồi trước bàn làm việc của phòng hành chính trị sự thì có người đưa cho con dấu nhặt từ chân bàn phía trong của chị Tuyết Trinh mà nói - ồ con dấu sao rơi ra ngoài .

     Lúc ấy khoảng từ 8h30 đến 9h . Tôi đang bận nên không nhớ rõ ai đưa . Chị Thu vừa đi từ ngoài vào , tôi trao con dấu chị và bảo cất đi .

      Gần trưa hôm đó , khi giao ban xong , tôi từ trên nhà xuống , định nói với chị Trinh thì thấy chị Trinh đang cặm cụi tìm kiếm gì trong tủ , chị báo cáo ngay với tôi về việc mất con dấu . Tiếp đến là chị Thu mang con dấu ra trả .

      Chị Trinh cho biết chị nghi ngờ có hiện tượng lục vào ổ khóa tủ mà chị vẫn để hộp dấu bên trong .

       Trong khi chờ đợi chị Trinh làm bản tường trình tôi thấy có trách nhiệm phải báo cáo với tổ chức sự việc trên và đưa ra những nhận xét riêng của mình .

      1/ Có thể chị Trinh do thiếu cẩn tắc trong công việc đã để rơi dấu ra ngoài . Nếu vậy thì đây không phải là hành động có ý thức .

       2/ Nhưng chị Trinh tỏ ý nghi ngờ có người cố tình lục vào tủ của chị . Như vậy con dấu không phải chị đánh rơi mà có người cố ý lấy .

       Khi phát hiện con dấu ở chân bàn , chị Trinh chưa đến cơ quan , điều đó chứng tỏ con dấu rơi ra từ trước giờ làm việc và có thể từ chiều hôm thứ năm . Tức ngày 8-1-1992 .

       Nếu là hành động cố ý thì người lấy con dấu nhằm mục đích sau ; - muốn có danh nghĩa của báo Văn nghệ tạo chuyện làm ăn đạt mục đích kinh tế gì đó như làm hóa đơn , làm chứng  từ giao dịch , giấy biên nhận .

      Muốn mạo chữ kí làm giấy giới thiệu , giấy công tác , thực hiện mục đích kinh tế hay riêng tư không để cơ quan biết và không được cơ quan khuyến khích .

      Muốn dùng con dấu kết hợp với các hình thức khác trả thù cá nhân ,gây nhiễu sự cho báo đổ vấy trách nhiêm cho người khác không ăn cánh gây chia bè phái và nội bộ mất đoàn kết . Theo ý riêng tôi thì trong ba động cơ trên động cơ thứ ba và thứ hai nhiều hơn cả .

 Với những kết luận động trời này nếu ở thời kỳ khác thì việc gì sẽ xảy ra . Hữu Thỉnh có được biết việc này hay không cho đến nay chưa rõ , ấy thế mà ở góc báo cáo này có lời phê của Võ Văn Trực : ban biên tập đã nghe báo cáo trực tiếp và xác nhận bản báo này đúng như sự việc .

 Đúng như kiểu gì cũng không ai bàn đến chuyện này nữa . Chỉ có anh em hành chính trị sự cười nhạt và lắc đầu .

     Chiêu có tài dùng mối quan hệ với báo để lo cho mình . Nhà máy Hoàng Thị Loan kết nghĩa với báo Chiêu đưa luôn vợ vào làm đại diện tại Hà Nội . Ông Hiển hàng không đến thăm báo Chiêu xin luôn được vé đi Nga , mừng cho Chiêu nhưng khó có người làm được như Chiêu .

     Tạ Kim Liên là kế toán của báo , nói tiêu Liên là nói về phẩm chất của chị , tiêu tiền rất có nguyên tắc , chị cần cù chịu khó , đôi khi đến cam chịu , giao cho chị nhiệm vụ kế toán thì tất cả chủ tài khoản ở mọi thời kỳ đêu như nhau . Có lần công đoàn tổ chức làm dịch vụ du lịch , chị dẫn một tốp khách đi Hạ Long , khi đến nơi đón khách mới té ra là Việt Kiều về nước ( hồi đó không cho làm việc với Việt Kiều ) nhưng đã thu tiền nên không thể từ chối được , chị đành đưa di , nhưng trong lòng thì băn khoăn , khi về chưa ai kiểm điểm chị đã làm bản tường trình mà bây giờ đọc thấy xót xa và thương qui chị bội phần .

 Sao lại gọi là tiền Thỉnh , chuyện là thế này , có lần Thinh bảo với một đệ tử : ngày xưa làm cách mạng cần có máu , bây giờ làm cách mạng phải có tiền . Thỉnh khuyến khích tất cả mọi người kiếm tiền cho cơ quan . Cái hồi xây dựng trụ sở , chính tay Thỉnh phải kí công văn để xin mua 10 tấn giấy Bãi Bằng với lý do tuyên truyền cho đại hội Đảng lần thứ 7  ,bán đi lấy chênh lệch làm nhà . Có người xui mua chỉ tiêu xuất khẩu than để lấy chênh lệch chăm lo đời sống cho anh em Thỉnh cũng làm . Mặc dù Thỉnh biết cơ quan được thì ít mà những người chạy được nhiều . Có người còn được tặng cả miếng đất . Thỉnh bảo , còn hơn anh em không được gì . Có người định tố cáo , nhưng thấy thương Thỉnh nên thôi . 

                             Tây cai là giặc tây Nga là mình

 Ông nhẹ nhàng , chẳng mất lòng ai . Ở các cuộc họp do ông chủ trì ông kết luận theo số đông . Ở nơi nào thuận lợi ông ủng hộ khuyến khích , cảm thấy khó khăn ông chuồn liền . Có tháng cơ quan phải thanh toán cho ông hàng chục triệu tiền điện thoại , ông cũng lờ tịt . Cái lần Chiêu xin được vé đi Nga ông tưởng là tranh phần của ông nên làm dữ . Thỉnh phải cử ông đi chuyến khác . Sang Nga thay mặt Thỉnh ông mời luôn bạn sang thăm báo , thế là Thỉnh lại bấm bụng chi tiền và cho qua chuyện này . Thế mà sau này  xảy ra vụ linh nghiệm mặc dù Châu là người kí cho in vẫn chối phắt . chuyện này kể sau .

 Ngày 22 tháng 11 năm 1993 Hữu Thỉnh kí một công văn gửi ban chấp hành hội về việc đồng ý cho Hoàng Minh Châu chuyển sang làm tổng biên tập tạp chí Diễn đàn Văn Nghệ trong đó có đoạn : kết hợp với nguyện vọng của nhà thơ  Hoàng Minh Châu , báo Văn Nghệ nhất trí với công văn số 95/ub của ủy ban liên hiệp văn học nghệ thuật Việt Nam và đề nghị ban chấp hành hội : - làm thủ tục thuyên chuyển nhà thơ Hoàng Minh Châu . – nhà thơ Hoàng Minh Châu nhận lương 596 năm 1991 , nay đề nghị nâng lên 621 theo bảng D3/1 -  5 hoặc chuyên viên bậc 7 – trước khi chuyển công tác , nhà thơ Hoàng Minh Châu đề nghị giải quyết một số quyền lợi : lương , nhà ở , đi tham quan nước ngoài .

     Chúng tôi nhận thấy đây là những yêu cầu chính đáng , nên kính chuyển ban chấp hành lưu ý và giải quyết .

 Có được mọi thứ cuối cùng Châu không đi nữa .

     Mới biết Thỉnh chiều Châu thật .

            Thế mới biết :

                              Núi cao biển rộng sông dài

                           Nào ai đo được lòng người nông sâu .

 Muốn biết sự thể ra sao xin xem hồi sau sẽ rõ .