“Đoạn văn này nằm trong chương 4 của cuốn tiểu thuyết: NGÔI NHÀ CÓ GIÀN HOA GIẤY, được Nhà xuất bản HỘI NHÀ VĂN ấn hành năm 2015. Trước đó, không biết có phải vì nó đề cập đến cuộc chiến tranh biên giới 1979 chống quân Trung Quốc hay không, mà bị nhiều nhà xuất bản gạt bỏ. Ngày ấy, chưa cần nhà nước ra lệnh Tổng động viên. Chúng tôi, những người lính tham gia kháng chiến chống Mỹ vừa ra quân, lại phải cầm súng xông ra các chốt ở biên giới phia bắc. Nhân 37 NĂM NGÀY TỔNG ĐỘNG VIÊN CHỐNG QUÂN TRUNG QUỐC XÂM LƯỢC, xin chia sẻ với mọi người đoạn văn này.”Trần Ngọc Dương
...Chưa kịp khép cửa, Hoa đã bị một tốp người nhào tới khóa cứng người. Cô không kịp phản xạ, trong mồm đã chặt cứng giẻ, rồi bị lôi ra chỗ khuất ở góc hiên nhà. Lúc định thần quan sát, Hoa thấy lũ lính Trung Quốc túm tụm xung quanh.
Đứa đối diện với cô lên tiếng:
- Chào mày! Chúng tao đã trở về Việt Nam để lấy lại những gì chưa kịp mang theo.
Thấy Hoa im lặng đưa mắt nhìn không chớp, đứa kế bên hỏi:
- Mới xa nhau một thời gian ngắn, mà mày không nhận được ra chúng tao hay sao? Tao là Đường Quốc Bảo còn nó là Tăng Tùng Khâm. Là hai đứa bạn học đã được bố mày đổi họ tên cho. Dạo ấy không những bố mày đã đổi tên cho chúng tao từ tiếng Hán sang tiếng Việt, viết đơn hộ, rồi còn đưa lên ủy ban để làm lại cả giấy khai sinh nữa. Mày nhớ ra chưa?
Hoa nhận ra chúng nó ngay từ đầu, nhưng vẫn lặng im suy tính, cô làm sao quên được hai thằng bạn cùng xóm ngày xưa.
Dạo đó phong trào đổi họ tên từ tiếng Hán, sang tiếng Việt lan truyền rất nhanh trong lũ trẻ con người Hoa. Bọn chúng làm mình, làm mẩy, bắt bố mẹ đổi cho bằng được. Chúng nó xin đổi với cái cớ, đi học cho dễ gọi. Chứ phát âm theo tiếng Hán, nhiều đứa khi gọi, phải uốn lưỡi đau cả mồm, lại phải dịch cả nghĩa để cho mọi người hiểu được cái tên của mình.
Hai đứa chúng nó đưa các vị song thân đến nhà Hoa, nhờ bố cô đổi giúp theo nghĩa tiếng Việt. Bố Hoa căn cứ vào việc dịch nghĩa của các từ Hán, mà chuyển hẳn ra tiếng Việt.
Thằng có tên là Chắn Sùng Hắm được phát âm theo tiếng Việt là Tăng Tùng Khâm. Còn đứa mang danh Poòng Cóng Bẩu được gọi là Đường Quốc Bảo. Chúng nó thích những cái tên mới này đến mức, ai gọi bằng tên cũ hai đứa cũng lơ đi, coi như không nghe thấy gì.
Vậy mà khi người Hoa kéo về nước ồ ạt, thằng Hắm lùa theo cả con trâu bị đứt mũi không phải của nhà mình.
Còn thằng Bẩu đồng ý với bố để lại mẹ nó, vì bà ta khi ấy đã bị mù cả hai mắt. Bố con nó sợ bà sẽ trở thành vật vướng chân, thành gánh năng trong chặng đường vượt biên.
Tiếng thằng chỉ huy đưa Hoa trở về thực tại. Quân Trung Quốc vượt biên đang núp kín bờ sông. Lính dẫn đường không ai khác ngoài những tên đã sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, nên chúng hiểu rất rõ mảnh đất này. Con sông biên giới nơi đây bọn chúng đã đi lại thành thạo. Trời dày đặc sương mù có thể ngăn cản tầm nhìn của mọi người, nhưng đối với những kẻ đã hiểu quá rõ địa hình nơi đây, trở ngại đó không có nghĩa lý gì. Bàn chân chúng như có mắt, đi mà không hề vấp ngã.
Thấy Hoa vẫn im lặng nhìn mình như không hiểu những yêu cầu, đề nghị được đưa ra. Tên chỉ huy quay sang bắt hai thằng lính hướng đạo dịch ra tiếng Việt. Chúng hỏi tình hình hiện tai, bắt cô phải đi trước dẫn đường. Tên chỉ huy hứa, khi ra đến đường quốc lộ, sẽ thả cho cô tự do.
Hoa chỉ những thứ mang theo chậm rãi trả lời: “Xóm làng hoang vắng là do dân sợ loạn, đã sơ tán đến những nơi cách xa đường biên. Còn cô có mặt tại đây vì phải quay lại lấy sách về học, tiện thể mang theo hũ rượu thuốc này để chữa bệnh cho người nhà.”
Không vòng vo, tên chỉ huy nói trắng ra những điều bọn chúng đã biết. Thì ra trong mấy ngày vừa rồi, từ các lỗ thông hơi của các ngôi nhà cao tầng áp sát bờ sông, qua những cái ống nhòm có độ phân giải lớn, chúng đã quan sát được mọi động tĩnh của ta.
Tên chỉ huy nói thêm:
- Tao đã biết những thứ chúng mày mang chôn. Cũng hiểu mày nắm rõ con đường an toàn đi qua bãi mìn. Vì chỉ có ai thành thạo mọi ngóc ngách, mới đi qua được nó. Không phải chúng tao chẳng có những biện pháp vô hiệu hóa bãi mìn này, nhưng làm như vậy tốn thời gian công sức, lại không đảm bảo an toàn tuyệt đối. Bây giờ chỉ cần mày đưa chúng tao ra đến đường quốc lộ. Không, chỉ cần qua khỏi bãi mìn này thôi cũng được. Chẳng những tao sẽ cho mày tự do, muốn đi đâu thì đi, mà còn thưởng cho mày buộc tiền tệ1 này.
Vừa nói, tên chỉ huy vừa vung vẩy bọc tiền. Thấy Hoa im lặng đưa tay xoa bụng, tên chỉ huy tiếp tục:
- Mày không chịu vẫn phải đi. Thằng Bẩu sẽ kèm mày đi trước, chúng tao theo sau.
Nhìn sang phía thằng Hắm, tên chỉ huy giao cho nó nhiệm vụ:
- Còn mày ở lại đây chờ đón cánh quân thứ hai. Mày nhớ cẩn thận vì có thượng cấp đi cùng cánh quân đó. Khi ra đến đường Quốc lộ an toàn, tao cho liên lạc theo qui định. Bấy giờ mày sẽ cùng cánh quân thứ hai khởi hành.
Tên chỉ huy quay lại nói tiếp với Hoa:
- Còn nếu mày không chịu đi, tao sẽ trói tay, buộc chân, bắt chúng nó khiêng mày như khiêng lợn. Nếu mìn phát nổ, mày và chúng nó sẽ chết trước. Chắc chắn chúng nó được tôn vinh: Đã hy sinh vì đất nước Trung Hoa vĩ đại. Gia đình chúng nó sẽ được ưu đãi. Còn mày chết, mà bố mẹ mày chẳng có gì cả.
Thấy Hoa kín đáo đưa tay xoa nhè nhẹ vào bụng. Y liếc theo:
- Lại còn đứa con mày đang mang trong bụng nữa. Mày định để nó chết theo hay sao? Nhưng tao cũng hứa danh dự, sẽ thả mày ra ngay, nếu mày ngoan ngoãn làm theo yêu cầu.
Tên chỉ huy hạ giọng:
- Mà mày trông hệt con vợ tao ở nhà, nó cũng đang có thai. Tao sắp được làm bố rồi! Mày biết không, vợ tao nó luôn dặn: Làm gì thì làm, phải chú ý tích đức cho con.
Nghe hắn nói, Hoa chợt hiểu ra lần sang nhà đứa bạn bên kia sông chơi, thấy bờ tường nhà nó xây quá dày, dày đến hơn sáu mươi phân, lại trổ những lỗ thông gió có hình dáng kỳ lạ, ở các khoảng cách cao thấp khác nhau. Hoa đã thắc mắc:
- Sao nhà mày không mở hẳn cửa ra sông cho mát?
Đứa bạn ngập ngừng:
- Lỗ thông gió này cũng mát lắm.
Hoa phán thêm:
- Đã có cột trụ bê tông, tường nhà xây dầy như vậy để làm gì cho tốn gạch?
Bấy giờ cô chẳng hiểu gì khi nhận đươc câu trả lời của đứa bạn:
- Chính quyền bắt phải làm như vậy!
Nghe xong câu trả lời, Hoa còn vô tư chỉ vào những cái lỗ thông gió nói đùa:
- Giống hệt như mấy cái lỗ châu mai ở trên cái bốt canh cũ của giặc Pháp ở bên tao vậy.
**
Hoa đắn đo khi nghe hết những điều tên chỉ huy yêu cầu. Cô lo lắng suy tính, việc lính Trung Quốc xâm phạm biên giới bên mình đã biết chưa? Các anh ấy sẽ đối phó ra sao?
Cô nhìn lũ lính Trung Quốc đen ngòm núp xung quanh, thầm so sánh: “Chúng đông quá, mình không đếm xiết được, trong khi đó chốt tiền tiêu của ta ở đây chỉ có vỏn vẹn một trung đội.”
Không để cho Hoa có thời gian suy tính, cô bị thằng bạn cũ dí súng bắt đứng dậy. Hoa đi trước, áp ngay sau là tên Bẩu với khẩu AK lăm lăm trong tay, sẵn sàng nhả đạn.
Hoa với tâm trạng ngổn ngang, lê chân bước. Vừa đi Hoa vừa nghĩ: “Mới hôm rồi mình còn cuộc với mấy đứa bạn, khi ước lược chiều ngang của bãi mìn bằng những bước chân. Bọn cái Mơ thua mình là phải. Vì nhà mình ở ngoài bờ sông, ngay từ ngày còn bé mình đã có thói quen thường xuyên đếm bước chân mỗi khi phải qua lại đoạn đường này. Hôm vừa rồi, mình cũng thắng anh Minh trong trò chơi đếm bước. Mọi người đâu có biết, những cây hoa Mẫu Đơn cạnh con đường mòn không phải mọc hoang, tất cả đều do mình trồng theo một khoảng cách nhất định. Lâu ngày do không được chăm sóc, nên mới trông nó giống như những cây mọc dại. ”
Hoa đi bằng những bước chân vô định. Cô hỏi mình, rồi lại tự tìm câu trả lời. Những ý nghĩ trào dâng như ngọn núi lửa sắp phun trào, Hoa muốn kìm nén nó lại. Nhưng làm sao mà cô hãm được dòng dung nham hỗn mang đang cuồn cuộn chảy.
Tiếng ai đó văng vẳng thôi thúc trong Hoa, giống như những nhát búa gõ mạnh vào trái tim cô
“Sao đôi chân của mình hôm nay nặng như đeo đá vậy?”
Rồi cô lại nhẩm tính: “Hố chông của con Mơ nằm cạnh bụi mẫu đơn thứ nhất. Hình như con Mơ và anh Hà đang để ý đến nhau. Cầu mong hạnh phúc sẽ đến với họ. Không biết anh Hòa của mình đã từng yêu chưa?”
Hoa nhìn vào ụ mối cạnh đường rồi tự nhủ: “Quả mìn đầu tiên anh Minh dạy mình cách gài được để ở đây.”
Rồi cô ngẩng mặt nhìn trời: “Đã sáng rồi, mặt người đã tỏ, sao trận địa phía bên ta chẳng thấy có động tĩnh gì vậy?”
Hoa lại ước tính: “Thế là mình đã đi được non nửa bãi mìn rồi.”
Cô thầm thì với mọi người: “Đồng đội ơi! Xin mọi người hãy tha lỗi cho tôi, vì tôi đã tự động trở về nhà. Tự động đẩy mình vào hoàn cảnh trớ trêu này.”
Hoa đưa tay đặt lên bụng, nhè nhẹ xoa: “Sao lại làm mẹ đau! Mẹ của con có thể là một người mẹ không tốt, vì chẳng biết cách bảo vệ an toàn cho con. Con ơi! Với con, mẹ có thể là người nhẫn tâm? Là kẻ bất nhân? Nhưng mẹ không thể nào bất nghĩa với cuộc đời này được!”
Làn gió ban mai vuốt nhẹ mái tóc Hoa, cô thầm thì “Gió ơi! Hãy đưa những lời này tới chỗ bố mẹ hộ tôi - Bố mẹ ơi! Con có lỗi với bố mẹ nhiều lắm. Con có thể bất hiếu với bố mẹ, nhưng không thể bất trung với tổ quốc được!”
Dòng suy nghĩ đưa Hoa trở lại với người chồng yêu quí: “Anh Minh, em yêu anh nhiều lắm! Yêu đến nỗi trong cuộc đời này, không có gì sánh nổi. Nhưng mà một đứa ngố như em, đứa chưa hề yêu bao giờ, thì biết lấy cái chi để mà so sánh đây?”
Hoa bình tâm suy tính: “Tôi phải làm sao báo được cho mọi người biết quân Trung Quốc đã tiến hành cuộc xâm lăng này đây? Chỉ còn tám bước chân nữa là tới chỗ an toàn.”
Cô đưa mắt về phía trước: “Đằng sau lùm cây kia là chốt của ta. Mọi người hãy nổ súng mau đi. Với khoảng cách này mà bắn sẽ có hiệu quả nhất đấy. Mọi người nghĩ gì mà vẫn im lặng vậy. Nổ súng mau đi. Tôi cầu xin mọi người, hãy nổ súng mau đi kẻo muộn.”
Hoa ôm bụng: “Đừng đạp mẹ nữa con ơi! Đừng làm mẹ rối lòng, mất tập trung mà không đưa ra được quyết định đúng đắn. Con ơi! Chỉ cần nửa bàn chân nữa là mẹ con mình tới nơi an toàn. Và cũng chỉ cần có nửa bàn chân lệch sang bên, là mẹ con mình sẽ chạm vào quả mìn lệnh do bố mẹ cùng gài. Nhưng xin lỗi con, mẹ không thể bước thẳng để đến nơi an toàn được rồi! Không còn cách nào khác, mẹ phải chọn phương án báo động cuối cùng này. Đành phải vậy thôi!
Cuộc đời ơi! Mẹ con tôi xin vĩnh biệt người! Xin mọi người tha lỗi cho tôi!”
Hoa co chân, đạp thẳng vào quả mìn cuối cùng - quả mìn lệnh có công suất lớn nhất trong bãi mìn - do vợ chồng cô cùng gài. Một ánh chớp lóe lên, đan xen với những tia nắng ban mai tạo thành vầng hào quang rực sáng. Tiếng nổ vang lên, Hoa bị sức mạnh của quả mìn đẩy về phía trước, cô đã bay đến được vùng an toàn.
Còn bọn đứng sau cô, bị tung lên nằm ngổn ngang trên mặt đất. Lũ lính Trung Quốc còn lại nháo nhào chạy tản ra xung quanh. Lửa chớp, lửa giăng như bảy sắc cầu vồng. Những tiếng nổ ầm ầm làm núi đồi chao đảo, mặt đất vỡ vụn, khói bụi bay mù mịt.
Rồi những tiếng súng từ chốt của ta vang lên dồn dập. Tụi lính Trung Quốc còn sống sót vội vã chạy dồn hết xuống suối nước mong tìm chỗ ẩn mình.
Minh nghiến răng dí đầu dây vào cục pin, quả mìn định hướng được giấu kỹ ở góc suối phát nổ. Lực của nó thổi dồn đám tàn quân Trung Quốc về phía cuối con suối nhỏ. Xác của chúng chồng nên nhau đen đặc, làm tắc cả dòng chảy...
1 , Đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc