Afanasy Afanasievich Fet ( 1820–1892) – là một trong những nhà thơ lớn nhất của Nga thế kỉ XIX.
Ông là con ngoài giá thú của cha là người Nga - Afanasy Ivanovich Shenshin và mẹ người Đức - Charlotta Foeth. Chủ đề chính của thơ ông là tình yêu và thiên nhiên. Fet là một bậc thầy ngôn ngữ của Nga, ông có nhiều học trò là những nhà thơ Nga nổi tiếng như Valery Briusov, Konstantin Balmont, Andrei Bely và Alexandr Blok.
Ngôn ngữ thơ của Fet trong trẻo và tinh khiết, các bài thơ thường ngắn và cô đọng. Thiên nhiên Nga trong thơ ông đẹp đến lạ lùng, ông viết nhiều về những đêm trăng huyền diệu và tình yêu. Những bài thơ tình của Fet dịu dàng mê đắm nhưng chỉ nổi tiếng trong các văn nghệ sĩ thời đó, bởi nó không phù hợp với trào lưu chung lúc bấy giờ khi bầu không khí chính trị - xã hội ở Nga mang theo hơi thở của những ngày trước cách mạng. Ông không thích trường phái thơ “ xã hội” và thường phản đối trào lưu này. Các bài thơ của ông thường không có tiêu đề, vì vậy để phân biệt người ta thường lấy một câu thơ làm tiêu đề. Thơ của Fet chưa được dịch nhiều ở Việt nam, Nguyệt VŨ xin dịch và giới thiệu một số bài thơ của ông.
Và chẳng trốn khỏi nỗi buồn …
Đêm yên lặng đầy sao,
Trăng phập phồng chiếu sáng;
Đôi môi mềm ngọt lắm
Trong đêm yên lặng trắng sao trời.
Trong ảo huyền đêm, em của tôi!
Làm sao nén nỗi buồn được nhỉ?...
Em như tình yêu, rạng ngời đến thế,
Trong đêm yên lặng trắng sao trời.
Anh yêu những vì sao em ơi-
Và chẳng trốn khỏi nỗi buồn muôn thủa…
Em với anh còn đáng yêu hơn nữa
Trong đêm yên lặng trắng sao trời.
Anh đến chào em buổi sớm mai,
Để nói rằng, mặt trời đã dậy,
cùng tia nắng ấm đang run rẩy
trên từng chiếc lá đón bình minh;
Để nói rằng, cả cánh rừng đã tỉnh,
Bởi từng cành cây động giấc nồng,
Bởi từng con chim đang vỗ cánh,
và mùa xuân đầy ắp khát khao;
Để nói rằng, cùng với si mê,
Như ngày hôm qua, anh lại tới,
Rằng tâm hồn anh vui phơi phới
Và sẵn lòng cung phụng em yêu;
Để nói rằng, ở khắp mọi nơi
Ngập tràn trong anh niềm hạnh phúc,
Anh chẳng biết điều gì mình sẽ hát -
Nhưng lời ca ấp ủ lâu rồi
Nào cùng em lang thang
Trong ánh trăng huyền ảo
Liệu tâm còn sầu não
Trong thing lặng của đêm!
Ao lấp lánh như thép,
Những đám cỏ u sầu
Sông, cối xay, rừng sâu
Trong ánh trăng huyền ảo.
Liệu có thể đau buồn,
không sống trong mê đắm?
Hãy nhẹ nhàng lang thang
Trong ánh trăng huyền ảo!
Tôi về lại khu vườn của em
Tôi về lại khu vườn của em
Con hẻm dẫn tôi về chốn cũ
Ở nơi đó, mùa xuân mình gặp gỡ
Lang thang hoài, chẳng dám nói cùng em
Trái tim đập rụt rè bẽn lẽn
Hy vọng trào dâng, sợ hãi âu lo, -
Một chiếc lá non trong vườn khi đó
Đâu có nhiều bóng mát cho ta.
Giờ tán lá trong vườn râm mát
Và hương thơm hoa cỏ dâng đầy
Nhưng vì sao lại im phắc vậy,
Một sự lặng yên thật mơ hồ!
Có một chú họa mi đơn lẻ
Ẩn trong bóng tối, hót rụt rè
Và dưới vòm cây tươi tốt thế
Ai kiếm tìm cũng vô vọng mà thôi.
Đêm huyền ảo. Vườn ngập tràn trăng sáng
Trăng dưới chân ta trong phòng khách không đèn.
Piano mở, các phím đàn xao động
Như trái tim ta vì bài hát của em.
Em đã hát đến bình minh, lả đi trong nước mắt,
Rằng em là tình yêu duy nhất, không hơn,
Và muốn sống, để dư âm không mất,
Để được yêu, được khóc, được ôm anh.
Bao năm qua, mệt nhoài và nhàm chán,
Lại nghe giọng em trong thinh lặng của đêm,
Lẫn trong tiếng thở dài, lời ca ngày ấy
Rằng em là cả cuộc đời, là duy nhất tình yêu.
Chẳng có số phận tủi hờn, đau khổ trong tim.
Vẫn đích ta đi, đời không bế tắc
Chỉ cần tin những âm thanh thổn thức
Được yêu, được khóc, được ôm em!
Mọi người ngủ; em ơi, ra vườn tối.
Mọi người ngủ; em ơi, ra vườn tối.
Chỉ những ngôi sao trộm ngắm chúng mình.
Nhưng đàn sao chả nhìn thấy em xinh
Chả nghe tiếng thì thầm, ta lẫn trong vòm lá.
Chỉ có chú họa mi gần đó…
Nhưng họa mi đang lảnh lót hát ca;
Chỉ có bàn tay và trái tim ta:
Nghe thấy niềm vui ngập tràn trái đất;
Thế gian này bao nhiêu là hạnh phúc
Bao niềm vui ta mang tới nơi đây;
Và trái tim, nghe tiếng nói bàn tay
về cảm xúc lạ bỏng rát và run rẩy…
Tay dần ấm vì nhịp tim lạ ấy
Vai em nghiêng vô tình chạm vai anh
Và khu vườn tối, sao lấp lánh
Và tiếng họa mi, mọi người đã ngủ rồi…