Xẻng đất từ tay người công nhân thời hoà bình tung lên
câu chuyện trăm năm ngàn năm dần hiển lộ
Hoàng thành xưa
mưa gió lấp vùi
binh lửa bao nhiêu năm
cung điện đền đài thành tro than trầm tích
những họa tiết hoa văn gốm sứ dường đang mỉm cười
mang mang hình hài trĩu tay nhà khảo cổ…
Cha ông xưa đánh giặc thế nào
Yêu và ghét thế nào
Dựng xây thế nào
Sử sách chép sơ sài
Chứng nhân còn đâu nữa?
Hoa lệ nguy nga mấy lớp Hoàng thành
người xưa giữ nước
Còn vương mùi khói lửa đao binh…
Nghe văng vẳng đâu đây
tiếng ca trù dìu dặt thâu đêm
“tom” với”chát” ngả nghiêng cung Trường Lạc
gió trúc ngâm sênh
nỉ non thơ tình nàng Điểm Bích
trăng kinh thành ướt đẫm mùi tương tư .
Những mảnh vỡ muốn hát lên
gạch đá muốn réo lên
Chú hề hoạn buông tuồng bác học
nửa vui nửa buồn nửa ca nửa khóc
Dập dìu đêm hội hoa đăng
Son phấn quần hồng
che lấp tiếng kêu than nơi thôn cùng xóm vắng…
Tôi đứng bên cổ tích mấy vương triều vương vãi phế hưng
nghe gạch đá sôi lên tiếng voi gầm ngựa hý
Tiếng trống trận kiêu binh rung cửa khuyết
Tiếng Nguyễn Trãi can vua chớ đắm say nhã nhạc
Hưng Đạo Đại vương dặn dò chấu con
diệu kế giữ nhà giữ nước…
Triết nhân là gió là mây là đất là trời
Khanh tướng sang giàu
nay còn mai mất
chỉ có Nhân dân chẳng bao giờ mục nát
Bài học thương dân, lấy dân làm gốc
có bao giờ cũ đâu!
Tôi nâng trên tay viên gạch hồng “Đại Việt thành chuyên”
ngỡ trong mơ câu chuyện xây thành Thăng Long thuở trước
bi tráng nhũng trang đời
nhòa trong nước mắt
rưng rưng…
CAO CHU THẦN, ĐOẠN KẾT
(Nương theo ý thơ Cao Bá Quát)
Được thả về quê làm thầy đồ
Ngẫm lại, chuyện ấy quả là phúc lớn cho mình
Vứt phăng được cái chức quan còm
Vướng bận bao năm
Chẳng may rúc vào đám gai mắc cỡ
Mới trắng mắt ra
Sự thật đáng buồn hơn ta nghĩ
ở đời, bọn tiểu nhân xênh xang
nhấp nhô như hoa dã quỳ vàng…
Ôm cái lý lịch trích ngang
Có một tý đen
Lại kèm tý đỏ
Nghêu ngao rao bán khắp gầm trời
Mong được làm người chân thật
Về quê
Muốn được bình yên
đọc sách dưới đèn
Nhìn ngắm núi sông diễm lệ
Nâng chén rượu mời gió mời trăng
Say ngất ngưởng ghẹo bông hồng đỏ mặt
Người đời bảo ta ngông
Lại bảo ta là ông Thánh Quát…
Thơ đọng lại trong lòng người ta
Chẳng phải ở cái tình ư?
Nếu không có cái tình chân thật
Thì chút mẹo vặt ngữ ngôn gọt đẽo
Chẳng qua cũng chỉ là trò phù phiếm
ích gì !
Thơ Cao nặng trĩu tình đời
Thẳm sâu tình sông núi
Lại véo von thân phận
Ngắm ông mà nghĩ ngợi
kẻ tri âm rơi nước mắt
Chao ôi!
tài tử đa cùng
muốn dựng sông Hương làm kiếm sắc
nghêu ngao hát khúc “Trà giang thu nguyệt ca”
đã đi là đi phắt…
Việc đời nỗi buồn nặng như nước mắt
Dân đen cùng quẫn
Vua chúa lo đắp bạc đắp vàng nơi chứa xác
Quan tham nhiều như cỏ hoang
Vạn Niên ấy là Vạn Niên nào(*)
Xương trắng phơi đầy bãi cát?
Ai bảo Cao sinh bất phùng thời
Chiếc mũ nhà Nho như chiếc vòng kim cô
Thật đáng giận!
Thương tiếc tuổi hoa chết gục bên đường
Hay tái sinh làm hoa khác?
Nghìn bài thơ chẳng cứu được sinh dân
Trượng phu ngang tàng muốn bẻ gẫy chấn song vũ trụ
Vung kiếm
Xông thẳng lên bầu xanh đòi tự do
Thành bại tại trời!
Dạo quanh mấy lượt hồ Tây
trèo lên tháp chuông chùa Trấn quốc
nhìn mãi chẳng thấy ngôi nhà Cao năm xưa(**)
dường nghe văng vẳng tiếng ngâm thơ
trong mờ mịt sương giăng chiều Tây Hồ…
Hà Nội 2009
--------
(*): Ca dao thời Nguyễn: “Vạn Niên là Vạn Niên nào
Thành xây xương lính, hào đào máu dân”
(**) Cao Bá Quát từng có ngôi nhà bên hồ Tây
DANH TỬU THỤY CHƯƠNG
Thụy Chương(*) nếp ủ hương sen
Hồ Tây dường cũng lên men đa tình
Rượu ngon mà em cũng xinh
Ly rượu tang tình…chửa uống đã say
---------
(*): Nay là Thụy Khuê, xưa có nghề nấu rượu ủ hương sen tiến vua nổi tiếng bậc nhất Kinh Kỳ.
Chòm mây trắng quy y trước sân nhà ta
Trời đất cũng hoá thiền!
Hình xác đã nâu sồng
trí tâm ngọc ngà thông tuệ
cây cỏ vô tri thành Nam dược cứu người
độ thế ngàn đời Tuệ Tĩnh…
Giá như người xưa tài đức đủ sửa sang việc nước
Đại danh y đâu phải làm viên ngọc quý lưu vong
Chôn mối hận u hoài nơi cửa son gác tía
bẻ tấm trà lam kỷ vật
tìm lấy bóng lấy hương
cố quốc, người xưa khuất dạng
nắm xương tàn nức nở dưới cỏ lau
“ngày sau có ai về nước Nam qua đây
Xin đem hài cốt tôi về với”…(*)
Khắc khoải tiếng ai dưới nấm mồ hoang
Treo giữa trời Giang Nam
Thổn thức hạt lệ tha hương
đau thắt đến bao giờ ?
Giá như con thuyền chúng sinh có bến có bờ
Mây ở trên trời, cỏ cây dưới đất
Người hãy là người,
chim muông hoá phật
Hoa Lan hoa Chỉ thơm hồn Khuất Nguyên …
Chỉ có áng mây trời không biên cương
nỗi đau muôn thủa cõi người là có thật !
Có nước, có nhà mà thiên tài hành khất
dầu dãi nỗi buồn gió sương !
“có ai về nước Nam qua đây…mai sau
Xin đem hài cốt tôi về với…”
Lưu lạc cô hồn cát bụi
Tiếng kêu thương đứt ruột
Nát trời xanh !
-------
(*): lời khắc trên bia mộ Tuệ Tĩnh ở Giang Nam-Trung Quốc.