Càng gần đến ngày bầu cử không khí càng sôi động. Tại những nơi niêm yết danh sách các ứng cử viên, cử tri đã bàn tán sôi nổi về thời gian công tác cũng như chương trình hành động của những người này để quyết định bỏ phiếu vào Chủ Nhật 22-5 sắp tới. Cũng nhân dịp này nhiều đảng viên lão thành đã kể lại cho con cháu nghe những câu chuyện về việc Bác Hồ đi bầu cử.
Trong câu chuyện thứ nhất, tại cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên (Quốc hội khoá I) năm 1946, có chuyện Bác Hồ ra ứng cử tại Hà Nội. Gần đến ngày bầu cử có 118 vị là Chủ tịch Ủy ban Hành chính đồng lòng đề nghị Bác không phải ra ứng cử và họ nhất trí ủng hộ, suy tôn vĩnh viễn Bác là Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà”. Cử tri cả nước cũng có nguyện vọng như vậy. Song Bác Hồ đã viết một bức thư ngắn cảm tạ đồng bào và đề nghị để mình thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân, bởi Bác “không thể vượt qua thể lệ của cuộc Tổng tuyển cử đã định”.
Đặc biệt, chuyện Bác Hồ đã trực tiếp đi bỏ phiếu tại hòm phiếu số 6, Tiểu khu 1, khu phố Ba Đình, Hà Nội (đặt tại nhà thuyền Hồ Tây) vào ngày 27-4-1969, ngày bầu cử HĐND cấp huyện và xã thì chuyện bàn tán mới sôi nổi. Hôm ấy khi Bác đến, tổ bầu cử có ý bảo mọi người chờ Bác bỏ phiếu trước, song Bác nói ngay: “Ai đến trước, bầu trước. Bác đến sau, Bác chờ” - Người nói và đứng đợi đến lượt mới lấy phiếu bầu. Khi đó có một phóng viên định chụp ảnh, Người đã lấy tay che lá phiếu và nói: “Không ai được vào đây. Đây là phòng viết phiếu kín của cử tri. Phải tôn trọng cử tri. Phải tôn trọng tự do và bí mật của công dân!”.
Sở dĩ cử tri hôm nay sôi nổi thảo luận lại những câu chuyện cũ, không phải vì thời điểm này đúng dịp kỷ niệm sinh nhật Bác, mà nó hàm chứa những bài học đắt giá cho hôm nay. Tôn trọng quyền tự do lựa chọn, xếp mình bằng với tất cả những thường dân khác - những việc ấy tưởng dễ mà khó, bởi có lúc, có nơi (như trường nọ ở Nghệ An) vì quá nhiệt tình mà “định hướng, quán triệt” với cử tri về các ứng viên “cần quan tâm”. Sự “quán triệt” hay nói thẳng là thiên vị đó vừa trái luật bầu cử, vừa xa lạ với tư tưởng và đạo đức Bác Hồ. Bởi chính hành động của Bác đã nói rằng: sự vĩ đại của người lãnh đạo thể hiện ngay từ những điều bình thường, giản đơn nhất hàng ngày.
Bằng Lĩnh