LÊ ANH HOÀI, BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU LÀM CHIM NHỎ ĐI
    
         Nguyễn Đức Tùng
    
    Chủ nhật  ngày 22 tháng 5 năm 2022 8:30 PM
 
    
Nhà thơ Lê Anh Hoài gởi cho chúng tôi các bài thơ sau đây. Thơ anh đi giữa thế giới hiện thực và thế giới suy tưởng. Nhiều bài thơ có yếu tố xúc cảm, nhưng bao giờ anh cũng vượt qua giai đoạn ấy, làm chủ ngôn ngữ, đi xa hơn trong việc diễn dịch về thế giới mà anh nhìn thấy. Từ những nhận xét ban đầu, các quan sát đơn giản, anh nâng chúng lên, mang lại cho chúng hơi thở thực sự của văn chương, đó là sự nhìn nhận thế giới từ góc nhìn riêng biệt. Bài thơ của anh là công việc đi vào một thế giới ngầm, là con đường thăm dò cái bên trong của sự vật.
trong ngày hạnh phúc thế giới 
ta nói về những bất hạnh như lang ben tâm hồn và trĩ tư tưởng 
hạnh phúc thật giản dị 
như giữa thế giới ôn dịch
đất nước bạn không mắc trong khi nhiều bệnh nền hơn thằng hàng xóm lắm tiền 
thế là thăng hạng liên miên 
khi bạn bị cuốn đến chân một vị thánh
bạn chỉ làm vị thánh dài thêm kiếp thánh và bạn thì hèn thêm kiếp người
những vị thánh vừa vặn với khoảng trời 
gắng gượng bay chỉ vì bạn vỗ tay
Sự hài hước trong thơ Lê Anh Hoài không làm cho chúng ta khinh bạc. Sự thương xót ở anh không làm chúng ta trở nên tầm thường. Những cảm xúc mạnh trong thơ, đặc biệt đối với những bài thơ thế sự trong khi hướng tới sự dễ hiểu, trong sáng, thì cũng hướng chúng ta tới sự suy tưởng sâu sắc. Thơ ngày nay ngày càng tự tước bỏ khả năng tự sự, kể chuyện, nhường chúng cho tiểu thuyết và phim ảnh. Lê Anh Hoài vẫn giữ được cho thơ mình những khía cạnh tường trình đối với đời sống, ghi nhận, làm hồ sơ, cất giữ, mà anh gọi là thơ- ghi- chép. Câu chuyện kể và các chi tiết tự sự lúc nào cũng cần thiết cho sự thật. 
ngày hôm nay tôi nghĩ về sự thật
 nghĩ về lời thề nghề nghiệp chưa bao giờ xảy ra
 sự thật có phải một củ hành vô vàn lớp vỏ
 và tận cùng bên trong là không 
dù chỉ một phân tử hành
 hay sự thật là một mẩu bánh mì bẻ ra từ cái bánh mì sự thật
 cũng đỡ đói lòng
 nhân gian 
Giọng điệu trong một bài thơ không phải là chủ đề, không phải là các hành động, mà gần như là một thái độ. Giọng điệu của một bài thơ góp phần làm nên nội dung của bài thơ ấy. Nó cũng làm nên phong cách. Lê Anh Hoài là một nghệ sĩ trình diễn, ngôn ngữ của anh trong một số bài cũng là ngôn ngữ có tính biểu diễn. Có tính lời nói. Đó là một giọng đối thoại giàu kịch tính, dày đặc các thông tin được trao đổi. Tôi yêu thích thơ của anh không chỉ vì các chủ đề, việc sử dụng ngôn ngữ tiết kiệm và vững chắc, lối nói giản dị mà ý tứ, mà còn vì phong cách của anh, nhẹ nhõm, đường phố, bình dân, nhưng nhiều trí tuệ. 
thế giới cần ngày thơ 
xin lỗi 
xứ này đã bội thực thơ
 ở đây các nhà thơ thường kiêm nghề bào chế 
 thuốc giảm đau 
 thuốc xịt thơm
 thuốc gây ảo giác. 
ở đây, truyện thơ hay nhất là chuyện về cô điếm bên xứ kẻ thù sát vách
ở đây, các nhà thơ lũ lượt xếp hàng chờ được xoa đầu 
ùng oàng trống đi đều sân khấu 
Một bài thơ hay là sự tập trung cao độ tình cảm hoặc trí tuệ hoặc cả hai. Bài thơ suy nghĩ bằng xúc cảm của nó, và đến lượt các xúc cảm ấy vận động nhờ vào hình ảnh, ngôn ngữ, tiếng nói. Thơ anh giữa các nhà thơ đang viết hiện nay là một trường hợp độc đáo. Tuy là một người thường tiếp xúc với công chúng, Lê Anh Hoài như một nhà thơ, lại tỏ ra khá kín đáo về phương diện này. Sự kín đáo ấy là kết quả của một tư duy thơ mạnh mẽ. 
ngày Cha
 tôi nghĩ về thế hệ mồ côi
 những người Cha lên rừng xuống biển qua sông vượt thác
 những lý tưởng những màu cờ
 những giới tuyến 
 đã sang là biền biệt
ngày Cha
 tôi nghĩ về những người Cha bắn vào nhau trên dải đất dài ven biển 
 những người con trai lớn lên tiếp tục trở thành cha 
làm sao xóa được hận thù? 
 làm sao xóa được hận thù? 
Được viết trong một ngôn ngữ thẳng thắn, dễ hiểu, xoay quanh những hình ảnh không hoàn toàn dễ hiểu như thế, của một thứ nghệ thuật được anh làm chủ gần như hoàn toàn, với nhiều tính độc thoại mang tính kịch (dramatic monologue), thơ anh là nói tiếng nói của đời sống hôm nay. Khác với hài hước cổ điển, hài hước đương đại là sự phối hợp của nó với hai phẩm tính: trữ tình và triết lý. 
biến đổi khí hậu làm chim nhỏ đi
 và mất thêm những nơi chốn đi về
 một buổi chiều nghe những giấc mơ chim
 nắng mùa đông lạnh
Khuynh hướng chính của Lê Anh Hoài không phải là sinh thái. Chẳng qua anh có tài quan sát và khả năng hài hước đặc trưng của các nhà thơ hôm nay. Là một người đa tài, anh xuất hiện trong nhiều thể loại: thơ, truyện, trình diễn, hội họa. Sự nhạy cảm của anh đối với những vấn đề của con người được biểu hiện như một thái độ trách nhiệm, cái nhìn tỉnh táo và khách quan, châm biếm. Cái nhìn của anh mang tính mô tả hoặc hội họa. 
xin lỗi bác
xin lỗi dì
xin lỗi cô
xin lỗi chú 
xin lỗi đại ca
xin lỗi cục phân
nhưng không một lời 
xin lỗi nhân dân
Đó là những câu hay và đúng. Anh hiểu rõ sự tàn bạo và sự giả dối của xã hội hôm nay, tìm cách phá vỡ các huyền thoại, và xét về các khuynh hướng ấy, Lê Anh Hoài là một tiếng nói hậu hiện đại và tiên phong. 
ba mươi ngàn đô một chuyến tàu nhanh 
lướt bướm sài gòn anh tôi đính chính thành phố hồ chí minh nguyên hòn ngọc viễn đông không bác cổ
ba mươi ngàn đồng bạc việt nam
một viên chức gục đầu bên bát phở tái chín nước trong không quẩy hà nội cổ ba sáu phố phường trái tim yêu thương cả nước 
ba mươi ngàn đô
hoa hậu lên giá vàng mười vượt ngưỡng năm mươi triệu một cây
ba mươi ngàn đô
một em gái xóm đạo đi du lịch xứ người bằng xe container vừa đủ dưỡng khí cho đến khi nhắn xong tin con xin lỗi mẹ
Khi người nghệ sĩ ở một mình, khi anh diễn tả vai trò của mình trước gương, một mình, không có khán giả, anh trở lại với con người thật của mình. Trong một thế giới rộng lớn, ngày càng chộn rộn, ngày càng ồn ào, thơ thích sự yên tĩnh. Nhưng sự yên tĩnh của thơ không nằm ở lời kêu gọi, như việc mỗi năm vào mùa hè bạn lái xe về đồng quê rồi sau vài hôm lại quay về thành phố và càu nhàu trước nạn kẹt xe. Sự im lặng của một bài thơ nằm ở chỗ sự diễn dịch của nó đối với thực tế bao giờ cũng dựa trên cái đẹp về thể chất và về tinh thần. Cái đẹp ấy không thể nào sinh ra bên ngoài khái niệm tự do. Hiếm có một bài thơ nào được viết trong một xã hội không tự do, dù với một nghệ thuật cao cường đến thế nào, mà có thể không hoàn toàn lừa dối người đọc. Người đọc thơ hôm nay không phải đọc thơ chỉ vì thơ hay mà còn vì người đọc thơ phải sống thành khẩn với bài thơ ấy. Sự tách rời hoàn toàn giữa nghệ thuật và tác giả là không thể được, dù tất nhiên chúng cũng không hoàn toàn giống nhau.
Lê Anh Hoài không chỉ làm thơ, anh còn hoạt động trong nhiều lãnh vực khác, như một nhà báo, nhà văn, nghệ sĩ nghệ thuật thị giác, nhưng tôi tin rằng thơ đối với anh vẫn là cõi riêng tư bát ngát. Sự riêng tư ấy nếu được bảo vệ sẽ làm nên tính độc đáo của một nhà thơ. Anh đi cùng chúng ta, đứng giữa chúng ta, trong cuộc đời sôi nổi bụi bặm và cũng hồn nhiên tịch mịch này.
Nguyễn Đức Tùng
3. 2022
THƠ LÊ ANH HOÀI
GHI CHÉP MÙA XUÂN 73
hổ đóng vai trâu
nông dân đóng vai chủ tịch 
nhà thơ hậu hiện đại đóng vai nhà thơ quốc gia
nhà thơ trung ương đóng vai tác giả
đầu hàng 
chưa bao giờ dễ dàng
đi hai hàng khó 
hơn bước trên sợi dây căng đỉnh tháp
khi khán giả là những bệnh nhân mắc chứng phì đại tuyến đạo đức
mặc áo da trời
tay gá bạc đứng trước tòa
ca bài trái tim công dân
gã cướp ngày viện dẫn lương tâm 
xin lỗi bác
xin lỗi dì
xin lỗi cô
xin lỗi chú
xin lỗi đại ca
xin lỗi cục phân
nhưng không một lời 
xin lỗi nhân dân 
tết nhạt
nhớ hương xưa
những mùi vào độ thanh xuân ấy
bỗng biết mình
đã nhạt 
quên hết tên diễn viên 
phim sẽ thật hơn 
quên cả tên mình
dễ sống hơn
tôi mơ màng 
hóa vàng 
cho người đã khuất 
cả xứ sở hóa vàng 
cho người còn sống
l.a.h 2019 2-11.22 hanoi
GHI CHÉP MÙNG MỘT 72
định 
lên giây đồng hồ 
để điểm chuông giao thừa
quên
mà năm mới vẫn đến
tôi gấp chiếc máy bay giấy
lượn suốt mùa xuân
sáng 
sương mù bao phủ
nhìn qua cửa sổ 
thế giới chưa xây xong
mua một tour 
đi tham quan em
lên đỉnh mù 
xuống vực câm
ta dựng một cây nêu 
trên đỉnh một lá cờ
rách
xuyên sợi 
mặt trời
l.a.h 23.1-1.2.22 hanoi
GHI CHÉP MÙA ĐÔNG 71
đón tết với 9 cái đinh yêu thương 
quê tôi 9 dòng sông 
bầu trời 9 con rồng
mảnh đất bị bắn đinh hồng
vào thủ cấp 
vẫn rạc rài bổng trầm 
thơ 
ca
ngợi
phong cách đẳng cấp 
tài cán lông bông 
nhổ một sợi lông
thổi phù một cái 
biến thành thi sĩ 
kỳ nhông 
anh nhớ 
em ngày rét đậm
tình ta biển rộng sông dài
lòng dạ chia hai
giời lạnh 
âm sâu
thương em ma-nơ-canh bikini phong phanh
tôi phát hiện trên bộ lông
mèo
& em 
mang mang kỷ hà mã định dạng quốc gia 
kỳ diệu
l.a.h 11-20.1.22 hanoi
GHI CHÉP MÙA ĐÔNG 70
khoảng trời người thân đã mất 
mãi theo ta
giúp ta hiểu đời ta hơn
câu thơ bị kiểm duyệt sống lâu hơn cả
tôi dính miểng 
sau cú rơi vỡ tan của vệ tinh thi ca từng bay vòng vòng quanh phố nguyễn du và nguyễn đình chiểu hồ ha-le
một nghìn người trở thành nhà thơ sau tai nạn 
thoát chết rồi 
mình tự phong thành tựu trọn đời 
nức nở
bụt hiện ra 
làm sao con khóc
con chỉ ước
là bống 
nobel là cơm vàng cơm bạc nhà ta
các nhà văn trái đất thi đua đoạt giải hội nhà văn việt 
nhà văn trẻ đoạt giải mầm 
nhà văn nữ đoạt giải lá 
nhà văn cầm bu gi đoạt giải cu li
nhà văn bắt cướp đoạt giải an ninh thế giới 
tôi dịch truyện kiều ra tiếng ả rập ba tư 
dịch bình phương ra tiếng việt 
dịch huy thiệp ra sử ký mã thiên
dịch em ra mối ưu phiền
lương duyên
l.a.h 8-10.1.22 hanoi
GHI CHÉP MÙA ĐÔNG 69
đàng hoàng xin đường bên phải 
em ngoặt gấp cỗ xe cách mạng về trái
mâm rượu mùa cày tràn ngập xã viên
không vào hợp tác xã văn chương 
nhưng cánh đồng hợp tác cứ tiến dần đến trước hiên nhà
nở nụ cười bè bạn
không thể trách chính mình tuổi ba mươi 
không yêu em thời bốn mươi là không có trái tim 
không bỏ em khi ta hai mươi là bại não
nhà văn không truyền đạo
không mắc bệnh tự hào 
trĩ nội mãn tính 
ta đã tường 
những nỗi đau tập thể
xứ sở như mụ nạ dòng chỉ hấp dẫn lũ đàn ông bịp bợm vũ phu 
hắn quyết liệt thốn mũi kit vào em
hội đồng trả quà
em lập
anh kiếm nghìn tỷ đưa về cho mẹ 
báo hiếu
l.a.h 30-12-21 8-1-22 hanoi
CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG 
khi người yêu tôi khóc
 à, dạ em nhầm
 anh yêu em bằng chừng nào?
 câu trả lời đúng là bằng trời
 không phải là 20cm
khi người yêu tôi khóc
 anh sẽ cùng em về Đại Nội 
 anh thương em không?
 dạ, em không định nói vậy
em không cần tình thương
 câu trả lời đúng là một bờ vai
 không phải là một bài thơ tình
khi người yêu tôi khóc
 em, vì sao em đến, cho anh yêu vội
 mọi thứ đều khó ngờ, trừ những người bạn cũ
 vậy người yêu cũ?
 câu trả lời đúng là đã quên hết
không phải là kỹ năng tính nhẩm
làm sao nhét một con voi vào tủ lạnh?
 làm sao biết anh không phải chính là gã em đã rời bỏ năm ngoái?
 làm sao biết những giọt nước mắt khác nhau thế nào?
 khi người yêu tôi khóc.
6-5-18
Mùa đi
ta chợt nhớ một ngày kia 
cuốn sách trao cho người không biết đọc
một ngày em xa đến hồn nhiên 
ta bỗng thấy mình như nhà ngói cũ
cánh cửa không để mặc gió đưa
mùa khắc khoải
 mùa dùng dằng
 em đi mùa còn ở lại
ta bỗng nhớ ngày hương nồng nắng rọi
mùa thênh thang theo bước chim về
ta vẫn nhớ những đêm xuân không ngủ 
chờ những thiết tha chưa biết não nề
mùa xao xuyến 
 mùa ngạo ngờ
 anh chờ mùa vẫn đi…
Sâu trong mắt con
mưa nắng dập dềnh giỡn
 tôi tưởng em là tương lai xuyên về suy tàn
 ánh sáng
 gợn mây rơi xuống bầu trời
 tôi hết tuổi nói lời yêu vô nghĩa 
dâu bể là khoảnh xa tít tắp hoặc sát gần
 tiếng đàn thời thanh niên lơ lửng trên sân thượng 
 thôi đừng thêm rượu mạnh
 trà cũng đã nhạt rồi 
 các con nhìn ta như khủng long già cỗi 
 tình yêu ở đâu đó trên đầu loài người 
 sâu trong mắt con
 điều tôi đánh rơi ngoài kia 
mùa xuân về trên đầu phố
sáng.
8/18-12/18-12/19
GHI CHÉP MÙA ĐÔNG 64
tôi làm dồn chơi dập
em ù ù ập ập
em dát vàng cặp mông hoàng hôn 
tôi ngập ngừng rắc muối sinh tồn
tôi thuê một vạn đứa 
dùng miệng thổi mình bay 
lơ lửng vòm xanh
lời bẻm mép 
dệt hào quang 
khắp thiên hà
em bỏ ngay cặp đùi non khỏi tầm nhìn của tôi xuyên vũ trụ 
tần thủy hoàng đấu súng với tối cao lãnh tụ
tội đốt sách nhẹ hơn tội viết sách ngu
anh giữ khí tiết rồi 
em ơi đừng tắm rửa
l.a.h 18-24.11.21
GHI CHÉP CHỚM ĐÔNG 63
tôi đóng vai chính mình mệt rũ
suốt ngày
duyên dáng 
đăng bức ảnh chọn từ hàng trăm khoảnh khắc 
sâu sắc trầm tư
tầm nhìn thiên niên kỉ 
vừa bắt được một cái ví dầy cộp tư cách bị đánh rơi
em mải mê bán tình online
thu mua tình xà bần cũ nát
tôi muốn bị hiếp dâm 
thử độ bền trinh bạch 
thấy bảo 
dễ chịu hơn 
hiếp dâm tinh thần
hoa râm ca mẫu vọng cổ diễn văn
xuống xề không khí tưng bừng biết ơn 
nghiêng mình
kính cẩn
muốn đến thăm và làm việc với em
sợ tên hàng xóm 
tôi về xếp sách vào chum
đậy kín ba mùa 
thành mắm tiến vua
l.a.h 12-18.11.21 hanoi
GHI CHÉP MÙA THU 48
giao hợp mùa
hạ giãy giụa vào thu
dịch bùng lên giữa hai lần tuyên thệ
xứ sở không có đường mang tên tự do
chỉ có chốt tự do
em tôi nức nở khan
như vừa hiến ống thở 
xé lòng giữa chuyện đêm 
số tài khoản ngân hàng thay lời kết
những quyết sách loay hoay sớm nở tối tàn
danh dự xây xẩm mặt mày khi bố già lớn giọng 
tiếng đầu lòng con ai xưa gọi xít-ta-lin
tiếng đầu lòng con ta nay gọi corona 
âm binh toàn trị
ngôi trường 
lộ mặt đê hèn 
khi sa thải cô giáo biết nhục vì đồng bào mình khốn khổ 
tôi làm thơ để tạo kháng nguyên 
mong sống sót trong đời sống hoa không thiết yếu
ngưu lang chức nữ cùng ngó ngâu tháng bảy 
qua hàng rào của hai trại cách ly
l.a.h 8-13.8.21 hanoi
GHI CHÉP MÙA HÈ 42
ước gì nhân cách của tôi lùn đi
để tôi ra phố đeo băng đỏ tịch thu bánh mì của dân đen
ước gì máu tôi lạnh như máu cá
để hợp thời hơn với kiếp hèn
đến một năm nào xa thiên niên kỷ
truyền thuyết kể rằng có hai cha con 
nghèo đến mức phải chung một chiếc khẩu trang 
cha đeo đi ra ngoài đánh cá con co ro trong nhà vì sợ bị phường phạt vạ
rồi một ngày cha chết ven sông 
người con không đành lòng 
khâm liệm theo cha chiếc khẩu trang xơ mướp 
truyền thuyết lại kể rằng
nàng con gái ấy ngọc ngà
con vua cháu chúa 
quyết đi bụi vi hành không khẩu trang 
rồi trong một nơi giam giữ người lang thang 
môi nàng vô tình trượt phải môi chàng
đó là khởi đầu huyền tích về hai thánh bất tử
của thời quỷ dữ
thơ ôi a giờ là nhà nghỉ cho những linh hồn rảnh háng 
thiên sứ mang tin mừng đạp xe cùng với ba con lạc lối giữa nắng cháy tầng mây
l.a.h 15,18,19.7.21 hanoi
GHI CHÉP MÙA HÈ 41
 em nhìn xuống dòng sông thối 
em nhìn bầu trời cao mây
nghe dự báo thời tiết văn chương 
đổi mới cuồng phong bão tố
tôi tròng vào cổ chiếc phao cứu sinh 
ngồi cạnh thùng mì tôm
trước khi vỡ tim cái tôi thấy cuối cùng là cơn mưa bóng mây
và một cầu vồng sặc sỡ
thời nửa người nửa máy lên ngôi
máy tính của tôi bỗng nhiên lên tiếng 
bạn đã sẵn sàng trở thành văn hào hay chưa?
nó cười nhạo khi tôi rụt rè thưa
lúc nào cũng có người không biết mình là ai
lúc nào cũng có người không làm theo ý mình
nó nhìn tôi rất khinh 
tôi làm thinh
kệ nó một mình 
cào phím ăn vạ
sóng dập dồn ngã bar
nhà bình luận bóng đá kiêm văn chương ngồi thở trước cốc bia hơi và đĩa nội tâm gà xào giá
khóc cho nữ nhân thi sỹ giáo khoa thư
vừa trở thành một vị thần vô tính
thoáng trông một bầy tang tình mắt xanh nấp trong rừng thẳm
cùng đàn mỏ đỏ hát ca
l.a.h 1.4 25.6 5,6,7,12.7 hanoi
GHI CHÉP MÙA HÈ 40
tôi đọc lại sách của những vĩ nhân suy dinh dưỡng 
thời người ta không béo phì 
không bận tâm việc xay rau 
hì hụi uống mong cơ thể xanh rì
tình tôi chớm xơ gan
cô láng giềng ơi sao lại sửa mũi mình thành chiếc kèn trompet 
bán sách sao bằng bán tên
bán đồ sao bằng bán tiền đồ
những quyển sách với dòng tên và ảnh như bia mộ 
ngày lại ngày tôi viếng nghĩa trang những gương mặt cười tuyên bố 
một đời hy sinh cho văn chương
in tập thơ rồi bảo đó là tấm danh thiếp để ngao du muôn phương
em định đổ bê tông cả quả đất
rồi phân công tôi làm giám đốc vườn bon sai 
l.a.h 11.4 25,26,27.6 1,5.7 hanoi
GHI CHÉP ĐẦU NĂM 19
mẹ giờ không nghe rõ tiếng người 
chỉ nghe tiếng ti vi 
trên đó
những cái bóng màu xanh phát quang 
đi lại 
nói cười 
bắt tay vẫy vẫy
tôi sẽ đầu tư vào ngành dịch vụ cho người tuyệt vọng 
truyền khí cách không
thôi miên
triệu tín đồ ngửa cổ
triệu đôi mắt dõi theo 
vị thánh on lai đậm màu đáy biển 
ta xin em tí khí 
em cười hí hí
hôm nay khí em tỏa rạng
bình minh
l.a.h 27.3-4.4.21 hanoi
GHI CHÉP ĐẦU NĂM 16
lúc bé tôi có một bộ sưu tập giấy kẹo
sặc sỡ lung linh 
gợi về những miền đất xa xôi 
những xứ sở thần kỳ 
nhiều kẹo tôi không biết mùi vị ra sao
và chưa biết rằng
hít hà rồi tưởng tượng không chỉ là chuyện của bọn nhóc
ta có biết gì để vui giây phút hoài thai những đứa con 
ta có thực an lòng khi rời xa những người đàn bà 
sẵn sàng chờ ta đi qua những người đàn bà
ta có thực tin khi những lý tưởng ùa vào 
như những người quyên tiền từ thiện 
ôi trẻ con, đàn bà và những lá cờ không là kẹo 
dù cũng muôn màu 
một thằng ăn kẹo trước mắt tôi
rồi cho tôi cái giấy bọc diệu kỳ
màu xanh hy vọng
l.a.h hanoi 19.3.21
GHI CHÉP ĐẦU NĂM 11
ngày cách ly năm sớm 
như khởi đầu lễ thanh trừng
bóng người trong từng góc quán thu lu
bị trói trong nỗi sợ tự ru 
bạn muốn cả thế giới 
nhưng không muốn ra thế giới 
chúng tôi sẽ mang thế giới về cho bạn
một slogan thật ma mị và đáng thương 
cho một thế hệ ăn sẵn không muốn ra đường 
tôi muốn ra đường 
nhưng sợ những cặp mắt cảnh giác bên trên chiếc khẩu trang 
tôi nghĩ họ đang định bắc thang 
lên đeo khẩu trang cho cả chim trời 
tôi nhìn lên giá sách
những cuốn sách đã đi qua cuộc đời 
nhiều cuốn như những người chưa từng gặp 
tôi bật màn hình 
bóng người loang loáng 
ồ đây vẫn là cuốn phim hành động 
tôi đã xem bao lần 
chỉ nhớ được cái tên
ồ tôi vẫn nhớ tên em 
với vài cảnh khóc cười và quằn quại 
mà tôi tưởng đã xem trong một phim ma quái 
cuộc tình chết là cuộc tình sống mãi
một nhà thơ nên chết đúng giờ để trở thành vĩ đại 
lah 16,23.2.21
GHI CHÉP ĐẦU NĂM 8
những số hai nhanh chóng trở thành số không
tôi đã giải xong một bổ đề tầm cỡ thiên đường 
em nói yêu anh nhất nhưng em chỉ yêu em
duy 
nhất 
giờ anh như con chim nhìn thấy cành cây cong
không thể tin em dù em liên tục thề nguyền 
anh là trường hợp đặc biệt
đêm qua tôi có một giấc mơ
i have a dream 
một hội nghị đa cấp tình yêu 
đội hình hai trăm em gái xinh tươi không mặc gì
tất cả đều mang khuôn mặt em 
cùng hô lên anh đặc biệt 
đặc biệt 
đặc đặc biệt 
đặc biệt biệt 
tôi giật mình tỉnh giấc 
ồ anh đã suýt tin
(không phải xuất tinh)
dù anh đã tưởng không bao giờ còn tin được nữa
những kẻ hoài nghi nguyện cầu tin tưởng 
những kẻ cả tin từ chối băn khoăn 
đằng kia một gã đang lải nhải về khải huyền 
nhân danh chúa cha con và thánh thần
corona amen
l.a.h 1,6.2.21 hanoi
GHI CHÉP ĐẦU NĂM 3
ngày mở với chất lượng không khí ở mức tuyệt vời cho sức khỏe 
tạo kháng thể chống cô vi
trời thì xanh mây thì trắng gió thì mơn man 
này hỡi xe ôm, cho một cuốc xe cùng trời cuối đất
em tôi chửi rủa đứa bán hàng on lai bịp mớ quần con 
bèo nhèo sai cỡ mông thon
chúng ta ngồi nói với nhau 
về địa văn hóa của sự ứa nước
về một di sản phi vật thể sinh ra từ mưa rơi
từ sông chảy vào lòng
và sông chảy ra chín cửa
và hôm nay trên phố mưa tơi bời 
trời mưa phố cổ 
sao buồn thế 
cứ 
kéo dài ra đến mấy phân
l.a.h 11-15.1.21 hanoi
GHI CHÉP ĐẦU NĂM 2
thành phố khóc thương một nền văn chương quốc doanh 
rập rình lên sàn chứng khoán 
những chiếc ghế lặng im giữa bọn bất tài 
những nhà văn âm thầm viết như rùa vàng dưới làn nước đen
những nhà văn gõ mõ khua chiêng trong một lễ tế ma vương mắt đỏ
những nhà thơ chuyên trị trường ca tặng các nhà tài trợ kính yêu
những nhà thơ quyết chí mơ không bao giờ tỉnh lại 
lòng trắc ẩn thoi thóp trong đám xà bần rác rưởi mang tên văn minh
trên bờ đê giá rét 
hai đứa trẻ bị bỏ rơi 
những bộ com lê đen 
vẫn đồng loạt giơ tay về phía bầu trời đầy tinh tú
l.a.h 11,12.1.21
LỞ LÓI DỊU DÀNG 
tôi đứng đây thành phố dịu dàng
một vị quan văn vừa thoái vị 
những lời hứa man
một người mẹ dìm chết con mình trong chậu nước màu hồng. 
tôi đi xa vẫn nhớ về thành phố của những thiên thần dối trá
miệng leo lẻo mắt trong veo không hề chớp nháy
 và người nông dân muôn đời bị bịp bợm, vẫn cười.
những biển hiệu tươi vui màu máu đỏ
 áo xanh nào dìm chết màu xanh    
 bóng ma nợ khổng lồ thiên niên kỉ
*
thành phố vẫn lở loét dịu dàng 
 giọng em vượt qua các vòm cây du dương trầm bổng
 có chuyến đi của những nhà văn mộng du 
 có phim ca nhạc hài co giật hài hòa. 
thành phố của tôi rong kinh dịu dàng 
 có những nhà thơ suốt đời mơ giải thưởng 
 cánh đồng lại một lần thành nơi tử chiến 
tôi và em vội vã thiên đường...
SIÊU/HẬU SỰ THẬT 
1.
 ngày hôm nay tôi nghĩ về sự thật
 nghĩ về lời thề nghề nghiệp chưa bao giờ xảy ra
 2.
 sự thật có phải một củ hành vô vàn lớp vỏ
 và tận cùng bên trong là không 
dù chỉ một phân tử hành
 hay sự thật là một mẩu bánh mì bẻ ra từ cái bánh mì sự thật
 cũng đỡ đói lòng
 nhân gian 
3.
 một miếng bánh cũng là thân Chúa
 vậy một mẩu tin có là thân của chúa thông tin
 4.
 sự thật là những miệng cười không vía không hồn 
 là tuyên ngôn mất giá ngay khi vừa ngừng đọc
 chẳng ai nhớ nổi điều gì
 sự thật là lời hứa của ông vua khoác áo choàng màu đỏ
 hãy tưới thêm máu vào đây, cây tương lai sắp nảy mầm
 5.
 sự thật là tên cướp ngồi trên ghế cao 
thuyết giảng trước các nạn nhân về sự nhân từ tử tế
 6.
 sự thật là có nhiều tình yêu khác nhau
 yêu kiểu có quyền và không có quyền tỏ bày lòng yêu 
 sự thật là trói buộc đám mây, bẻ cong ngọn gió
 đem màu ngày tô điểm đêm đen
 7.
 khi bạn chỉ thích nghe những lời muốn nghe
 sẽ có người chuyên nấu món fake new dâng bạn
 khi bạn đang băn khoăn về sự thật 
 thì ngoài hiên hậu-sự thật đứng chờ
 8
 những sự thật có lợi 
và những sự thật không ai cần đến 
 những bản tin dính máu 
và thơm nức mùi tiền
 tôi sẽ thề trước ai?
 21.6.18
HÒA BÌNH 
mỗi chúng ta đều có một hòa bình nho nhỏ
 hòa bình của tôi, 
 hòa bình của anh 
 hòa bình của nó
và hòa bình của những chiếc mặt nạ 
lửa nội chiến 
 thiêu nốt giọt hòa bình cuối cùng 
 trong mỗi người 
một dân tộc mất mạch nguồn yêu thương 
 chỉ còn thù hận? 
ngước lên cầu nguyện 
 vết đạn bay còn ám mây trời.
30-4-18
BỘ SƯU TẬP LỜI KHEN
vào một ngày hoàng hôn tới tháng 
 anh cặm cụi nhặt nhạnh những lời khen
 lời khen mốc xanh, 
 lời khen rỉ sét và dính bết
 lời khen nhuyễn mắm hoàng gia
lời khen già ho hen há miệng răng nanh nứt vỡ
 lời khen nạ dòng hoài nhớ tình sương giá
 lời khen ưỡn ngực ánh vàng
anh 
sử dụng 
giấy ráp, 
xăng, 
cồn, 
bàn chải sắt 
axit sunfuric đủ độ cường toan 
một chút hương chanh truyền thống quê hương
một chút dấm thanh không cần thuốc phiện
bộ sưu tập lời khen của anh giờ đây rất mượt
 hân hoan xúng xính trong gần tắt bóng chiều
 chúng bỏ đi đúng lúc đêm về
 mặc mẹ anh rũ xác ê chề.
TIẾNG KÊU
Trong một ngày sán lạn, thiên nga đen mắc mồi câu và chết tầm thường như gà công nghiệp. Thành phố không chịu đựng nổi cái đẹp. Nó đi tìm con rùa da trơn thần thánh về an ủi niềm tin.
Một nụ hôn lên gáy tôi, em thì thầm về khoản thuế đụng chạm cơ thể mà chiếc mặt nạ cười vừa ban bố.
Những cuốn sách vẫn mang mật ngữ của rừng và tiếng kêu cứu tuyệt vọng của loài tác giả bị siết cổ.
Một thiên thần nhỏ đang bay trên vũ trụ cao tầng và sáng tạo ra ngôn ngữ của một loài người mới.
17-4-18
KÝ ỨC
bạn phải nộp thuế đánh vào ký ức của bạn
 biên lai này cho vạt nắng trên hồ bạn thấy trong trưa không ngủ hồi lên năm biên lai này cho cơn gió mùa bạn chợt thấy thân hình vướng víu trong bộ áo quần quen
 biên lai này cho ánh mắt và mùi hương khiến bạn thỉnh thoảng vẫn giật mình tỉnh giấc lúc mờ sáng
bạn đã hôn nụ hôn đầu tiên ở đâu? 
nếu bạn chưa nộp thuế thì xin đừng nhớ tới 
khuôn mặt con khi vị bác sĩ bế ra từ phòng sinh
 vẻ thất vọng của người đàn bà từng tin bạn
 người bạn thân chết trẻ
 thị xã nào bạn qua
đánh thuế từng giấc mơ 
 kể cả khi bạn khai man đó là tưởng tượng không phải là ký ức
 lúc bạn say là lúc bị rình mò
 lúc bạn không kìm nén được dòng suy tưởng 
 lúc bạn mới yêu hoặc thất tình
lũ thù hằn, đơm đặt, bọn a dua thần tượng 
 những công dân đóng thuế cao tầm lũy tiến 
mỗi ngày qua, bạn chất vào ký ức nhiều điều phải nhớ
 mất dần khả năng rung động 
 đầu bạn đầy rác
không buông tha dù bạn đã van xin 
14-4-18
GIẢI CỨU TIN MỪNG 
những thiên sứ mang tin mừng bất tận
 chúng tôi giải cứu tin mừng 
 cạo sạch vỏ, bổ làm tư và phơi trên những mái nhà vàng óng ánh 
 tin mừng khô, 
kho với những con hy vọng mới đánh lưới nhảy lên tanh tách
tin mừng làm mắm 
 tin mừng muối chua
mẹ tôi làm bánh nhân tin mừng 
 chị tôi nấu kẹo tin mừng, ủ mứt tin mừng 
 em tôi sinh tố tin mừng 
chúng tôi thắp hương dâng lên cha mâm cỗ tin mừng 
 người mỉm cười thương xót.
1.4.18
ĐẤT NƯỚC HÌNH TRÁI BÓNG 
người dân đổ xuống đường cờ tung bay
 đất nước mang hình trái bóng
lũ choai choai nẹt pô và rú lên phấn khích 
 mông to vú nở khoe hàng 
 đám đông tan trong men say lên đồng 
đất nước vẫn ngập trong tham nhũng đói nghèo ngu dốt
 những lá cờ chỉ hoa lên vì tỷ số hơn thua
đám đông mê man
như đàn tinh trùng vút lên mải miết kiếm tìm
 trứng vinh quang
khi đất nước mang hình trái bóng
 nó được yêu hơn
 trong khi đất nước thì thầm nó cần một tình yêu khác
thật ra đất nước này vốn đã mang thân phận quả bóng tròn
 suốt thế kỷ dài bị rê dắt chuyền ban 
thỉnh thoảng đất nước tôi lại văng vào lưới một phía địa cầu 
 và khắp nơi ồn ã hò reo
 chiến thắng
những chiến thắng mà có lúc đất nước tôi tự ru rằng thuộc về mình.
hanoi 28.8.18
CƠN ĐAU CUỐI THÁNG 
trong một chiều thời tiết như cơn nứng dở dang
 anh nghĩ về miền quỷ ám 
 nơi người dân mắc căn bệnh chỉ riêng có ở thiên đường: 
 hạnh phúc
anh nhắm mắt nhớ lại vị của viên kẹo cười 
 nó lờ lợ chua và đăng đắng như khi vừa hạ sốt 
anh chợt thấy một chùm tương lai bị bơm quá tay dập dờn trước mặt
lũ kẻ cướp đeo mặt nạ siêu nhân thu thuế giữa đường 
trong một chiều thành phố lâm râm cơn đau đến tháng 
 lũ ngây ngô túa ra trên những con đường mạt hạng 
 anh bồi hồi ảo giác một mùa xuân
nơi có một cầu vồng đen
 như giác mạc.
14-8-18
MẶT TRỜI HẾT PIN
em đứng ở đâu bên kia ngọn núi 
 tình ta đã thành ma đói suối ngàn
đôi khi hương hoa tưởng niệm một hư cấu anh hùng 
ta đã hết tin ngày mai khác lạ
 mặt trời hết pin chập chờn nhập nhọa
 ngoài kia vẫn những cơn mưa thèm nhạt
 ta biết rồi yêu vấn đề giác mạc.
2.8.18
ANH BÁN EM
anh bán 
 dáng em cao ngút ngát gió nam
 chân dài nỗi nhớ
 mông cong trăng đầy
anh bán 
em nhóm máu ngựa đua vượt rừng suốt đêm không mỏi
đồi núi hoang vu
 anh bán mỏ kim cương mỏ rubi mỏ saphie kho báu em ẩn tàng nơi đất dữ
lau lách suối khe
 anh bán 
bạc vàng em nơi nguồn thiêng nước mát
anh bán 
 mắt em cùng mã adn với biển
 tóc em cùng giống với rừng
 nụ cười em đồng lõa với nắng mai
anh sẽ bán tất cả về em cho chúa
 cúi xin người tạo tác lại eva.
3.7.2018
HẾT CHỖ RỒI, NGÀY THƠ THẾ GIỚI 
thế giới cần ngày thơ 
xin lỗi 
xứ này đã bội thực thơ
 ở đây các nhà thơ thường kiêm nghề bào chế 
 thuốc giảm đau 
 thuốc xịt thơm
 thuốc gây ảo giác. 
ở đây, truyện thơ hay nhất là chuyện về cô điếm bên xứ kẻ thù sát vách
ở đây, các nhà thơ lũ lượt xếp hàng chờ được xoa đầu 
ùng oàng trống đi đều sân khấu 
bùn lầy, cóc và ma trơi.
ở đâu đó trên thế giới, người ta vẫn cần thơ 
 không phải loại thơ gây ô nhiễm tương lai 
ngày thơ thế giới 
xin lỗi
 hết chỗ rồi. 
21.3.2017
HAI ĐOẢN KHÚC MÂY 
1.
 chiều qua nhìn lên trời, trong ánh hoàng hôn tôi thấy hai đám mây đang làm tình
 một đám mây đen một đám mây hồng
 đám mây đen làm chồng, đám mây hồng làm vợ
 sấm chớp bỗng lóe lên kinh thiên động địa
 chắc là sắp có mây con
2.
 đêm về tôi mơ có đạo quân màu máu xâm chiếm bầu trời
 chúng bắt mẹ con nhà mây về làm nô lệ
 có viên tướng mặt đen bắt họ nhà mây quỳ xuống
 sám hối vì tội đã tự do.
Hanoi 14.6.2018
THẤT KHÚC TINH HUYỀN
1.
 anh ngồi đợi em dưới bầu trời lằng nhằng cây lá, bụi và người
 đéo có tình yêu, tất cả chỉ là lời nói - thằng bạn gào lên trong tiếng ồn quán bia
2.
 nụ hôn nào không vị không mùi
 tình vĩ đại hay tầm thường nào cũng ngủ để rồi kêu đau nhức toàn thân sang chấn tâm hồn?
3.
 ta sẽ yêu thuần túy tinh thần, quyện hòa ánh sáng, bay lượn thiên thần
 ta hưởng lạc thi ca, tiệc tùng âm nhạc, thác loạn sắc màu
 thiên đường ve vuốt thân trôi
4.
 tình yêu nào trò chơi dán nhãn - một thằng nữa hét lên trước khi đi đái
 khải huyền chưa?
5.
 anh ngơ ngác giữa một đời lung lạc
 em của anh chỉ một giây một giờ anh nghĩ là tất cả
 anh của em chỉ là bóng là hình em muốn anh thề yêu em vĩnh viễn
 ta hãy về để chết dưới vòm trời
 ta hãy về để chết trong vòng tay
 một hoa giáp dài như vũ trụ
 một đời nhớ nhau ngắn như cơn ngủ
 một lần tuột tay tưởng chết một cánh rừng
 một lần mơ thức dậy khóc mấy lần
 một phút ghen tuông giết người sấm chớp
 một tiếng yêu gọi về
 ru ngủ nghĩa trang
6.
 bao giờ cho hết cơn yêu?
 yêu tăng kịch liều ma túy 
 điên nhẹ rồi kinh niên nặng trĩu
 bao giờ người yêu hết lên cơn trói buộc người yêu?
7.
bao giờ biết thương nhau?
hanoi 31.5.2018
TỤNG CA EM 
em yêu anh như lãnh chúa yêu dân 
 tụng em
anh viết những bài thơ đẹp như khẩu hiệu 
em phân phối cho anh một tình yêu tiêu chuẩn 
 mỗi tháng 3 ký lô lãng mạn, 16 ký lô nhiệt huyết, 500 gờ ram dầu mỡ chất nhờn
và 100 gờ ram mì chính trí tuệ đỉnh cao
em độc đạo một tươi sáng tương lai 
 từng phân vuông trên con đường phủ kín bóng em
 nơi tượng đài em kín lối mòn
 nơi anh đến và nằm yên chết
17.5.2018 hanoi 
CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG 
khi người yêu tôi khóc
 à, dạ em nhầm
 anh yêu em bằng chừng nào?
 câu trả lời đúng là bằng trời
 không phải là 20cm
khi người yêu tôi khóc
 anh sẽ cùng em về Đại Nội 
 anh thương em không?
 dạ, em không định nói vậy
em không cần tình thương
 câu trả lời đúng là một bờ vai
 không phải là một bài thơ tình
khi người yêu tôi khóc
 em, vì sao em đến, cho anh yêu vội
 mọi thứ đều khó ngờ, trừ những người bạn cũ
 vậy người yêu cũ?
 câu trả lời đúng là đã quên hết
không phải là kỹ năng tính nhẩm
làm sao nhét một con voi vào tủ lạnh?
 làm sao biết anh không phải chính là gã em đã rời bỏ năm ngoái?
 làm sao biết những giọt nước mắt khác nhau thế nào?
 khi người yêu tôi khóc.
6-5-18