TẤM BIA TẠ ƠN

Trang chủ

Trang chủ » Bầu bạn góp cổ phần

Mai Anh Trần

Thứ ba ngày 10 tháng 5 năm 2022 9:10 AM

Hôm nay mình vượt một chặng đường khá xa, qua bao nhiêu tuyến tàu điện, 1,5 tiếng tàu siêu tốc, đi xe buýt, sau đó đi bộ 2km thì đến làng Higashi Asaba, thành phố Fukuroi, tỉnh Shizuoka của Nhật Bản, quê hương bác sĩ Asaba Sakitaro - người bạn nghĩa hiệp, chí tình đã giúp đỡ nhà yêu nước Phan Bội Châu thời kỳ hoạt động phong trào Đông Du tại Nhật.

Trong lúc phong trào Đông Du gặp khó khăn cụ Phan đã liều viết một bức thư xin giúp đỡ đến một người Nhật mà cụ chưa từng biết mặt. Đó là bác sĩ Asaba Sakitaro, người trước đó từng cứu một lưu học sinh Việt Nam là Nguyễn Thái Bạt khi anh này bị ốm ngất giữa đường, đưa về nhà nuôi nấng và cấp tiền cho đi học.

Cụ Phan chỉ viết thư hú họa, không ngờ thư vừa đi buổi sáng thì chiều đã nhận được 1.700 yen - một số tiền rất lớn (tương đương 30 triệu yen ngày nay) kèm theo bức thư của Sakitaro rất chân thành: "Nhặt nhạnh trong nhà, chỉ còn có thế, sau này nếu cần nữa, xin cứ viết thư đến sẽ có tiền gửi lại ngay". Nhờ số tiền ấy mà cụ Phan có tiền trang trải nợ nần, nuôi các lưu học sinh, đóng hội phí, in sách và làm lữ phí rời Nhật….

Năm 1917 cụ Phan trở lại Nhật mới hay ân nhân Sakitaro qua đời vào ngày 25-9-1910 ở tuổi 43. Một năm sau 1918, cụ Phan ngỏ lời cùng người nhà bác sĩ Asaba xin được lập bia tạ ơn trước mộ người trong khuôn viên chùa Jorinji (Thường Lâm Tự), đã được dân làng đồng ý ngay. Ngày nay tấm bia này như một kim tự tháp soi sáng tình hữu nghị Việt - Nhật.

Ý nghĩa của tấm văn bia:

Chúng tôi vì quốc nạn lánh chạy đến Nhật Bản. Ngài đã nể thương cái chí ấy mà cứu giúp trong cơn khốn khó chẳng màng đến ơn trả ngày sau, thực là nghĩa hiệp xưa nay hiếm có. Than ôi! Nay ngài không còn nữa, trông khắp bốn bể, biển trời mênh mông hiu quạnh, lòng này biết tỏ cùng ai, đành ghi mối xúc cảm nơi bia đá.

Lời minh rằng:

Hào hiệp chưa từng có xưa nay, nghĩa lớn khắp cả trong ngoài, Ngài ban ơn như trời lớn, tôi nhận ơn như biển đầy. Chí tôi chưa thành mà Ngài chẳng đợi, thăm thẳm lòng này, ngàn thu ghi tạc.

Mùa xuân năm Mậu Ngọ,

Tất cả những người của Hội Việt Nam quang phục xin kính ghi.

Người khắc bia: Osughi Kyokurei.