Ngày 26/11/2018, TAND quận Hai Bà Trưng đã xử vụ án Hội Nhà văn Việt Nam, kiện UBND quận Hai Bà Trưng về việc cấp sổ đỏ cho gia đình bà Nguyễn Thị Nhị 45 m2 đất công sản tại số 9 Nguyễn Đình Chiểu. Việc gia đình bà Nhị đưa ra các văn bản mua nhà theo Nghị định số 61/CP,Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà (GCNQSHN), Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) và giấy phép xây dựng đã được tòa án lấy làm căn cứ “đè lên nguồn gốc đất công sản” do Hội Nhà văn Việt Nam quản lí. Góc khuất của việc bán nhà trái Nghị định 61/CP và việc cấp sổ đỏ cho gia đình bà Nhị trái quy định, chưa được làm sáng tỏ. Hội Nhà văn Việt Nam đã kháng cáo toàn bộ Bản án số 03/2018/HCST của TAND quận Hai Bà Trưng
Nguồn gốc đất công sản
Nhà số 9 Nguyễn Đình Chiểu, là trụ sở của Hội Nhà văn Việt Nam, ngôi nhà ấm áp, bình yên của giới văn chương cả nước. Trước năm 1990, tòa biệt thự số 9 Nguyễn Đình Chiểu, do Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng đầu tư xây dựng và quản lí, cấp cho cụ Huỳnh Tấn Phát, Chủ tịch Trung ương MTTQ Việt Nam nhiệm kì 1983-1988 ở.
Biệt thự bao gồm một nhà chính 3 tầng, một dãy nhà phụ cấp 4 và sân vườn, tổng diện tích rộng 700m2. Năm 1990, sau khi cố Chủ tịch Huỳnh Tấn Phát mất năm 1989, tại TP Hồ Chí Minh, toàn bộ căn biệt thự và khu đất 700m2 của số 9 Nguyễn Đình Chiểu được Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) giao cho Hội Nhà văn Việt Nam quản lí và sử dụng làm Trụ sở cơ quan Hội.
Văn bản số 3379.QT do ông Nguyễn Quỳnh, Cục trưởng Cục quản trị 1 kí ngày 15/10/1990 ghi rõ: “Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đã đồng ý giao Hội Nhà văn Việt Nam ngôi nhà số 9 Nguyễn Đình Chiểu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội do Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng đầu tư xây dựng và quản lí (Công văn số 1131-QT ngày 14/4/1990). Nay Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng chuyển giao quyền sử dụng và quản lí ngôi nhà số 9 Nguyễn Đình Chiểu, cùng toàn bộ sân vườn tổng diện tích khu vực 700m2 cho Hội Nhà văn Việt Nam…”
Biến tài sản công thành nhà tự quản để mua nhà theo Nghị định 61/CP
Trong Công văn số 3379.QT chuyển quyền sử dụng ngôi nhà số 9 Nguyễn Đình Chiểu cho Hội Nhà văn Việt Nam, Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng không hề nhắc tới việc Ban Thư kí Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam có Quyết định số 84/QĐ-MTTW bố trí để bà Nguyễn Thị Nhị đến ở tại căn hộ có tổng cộng diện tích 30m2 tại biệt thự số 9 Nguyễn Đình Chiểu (theo bà Nhị đề nghị và được Chủ tịch Huỳnh Tấn Phát đồng ý vì bà Nhị là nhân viên cấp dưỡng “… để tiện việc phục vụ Chủ tịch Huỳnh Tấn Phát”).
Khi tiếp quản khối công sản này, tại số 9 Nguyễn Đình Chiểu vẫn còn một số nhân viên từng phục vụ Chủ tịch Huỳnh Tấn Phát, lưu cư lại tại khu nhà phía sau.
Năm 1990, Hội Nhà văn Việt Nam lập Dự án xây dựng thư viện và nhà bảo tàng 5 tầng ở phía sau căn biệt thự. Dự án được Nhà nước phê duyệt và cấp kinh phí. Để giải phóng mặt bằng, Hội Nhà văn đã đền bù cho một số nhân viên nói trên đi nơi khác. Riêng bà Nhị dứt khoát ở lại, không nhận tiền đền bù cũng như nhà ở. Lí do bà Nhị đưa ra là từ năm 1984, Chủ tịch Huỳnh Tấn Phát đã đồng ý.
Theo quy định của pháp luật, biệt thự số 9 Nguyễn Đình Chiểu là công sản do Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng quản lyí, giao cho Chủ tịch Nguyễn Tấn Phát ở khi ông còn công tác, khi cụ mất gia đình đã trả lại biệt thự này cho Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng. Cụ Huỳnh Tấn Phát không thể lấy tài sản công sản để cho bà Nhị ở trên đất công sản như lí do bà Nhị đưa ra. Bản chất của Quyết định số 84/QĐ-MTTW là bố trí cho bà Nhị đến ở tại số 9 Nguyễn Đình Chiểu để tiện cho việc phục vụ Chủ tịch Huỳnh Tấn Phát, không phải là quyết định phân nhà, vì MTTQ Việt Nam không phải là cơ quan quản lí khối tài sản này. Bà Nhị khi không phục vụ Chủ tịch Nguyễn Tấn Phát thì không có lí do gì để ở lại nhà số 9 Nguyễn Đình Chiểu, mà phải chuyển đi như những nhân viên phục vụ Chủ tịch Huỳnh Tấn Phát đã chuyển ra khỏi nhà số 9 Nguyễn Đình Chiểu.
Để tiến hành thi công công trình, Hội Nhà văn đã thu xếp xây một căn hộ cấp 4, gồm 20m2 nhà ở và 6m2 diện tích phụ ở phần sân phía đường Nguyễn Đình Chiểu, bên cạnh tòa nhà chính để chuyển gia đình bà Nhị ra đó ở lưu cư. Đây là giải pháp tạm thời có tính nhân văn trong khi Hội Nhà văn chưa tìm ra phương án di chuyển hộ bà Nhị ra khỏi số 9 Nguyễn Đình Chiểu. Văn bản thỏa thuận ngày 5/10/1991 không phải là quyết định phân nhà cho bà Nhị, không thể làm căn cứ để bà Nhị được ở tại số 9 Nguyễn Đình Chiểu. Vì những căn cứ trên năm 2002, bà Nhị làm đơn xin phép Hội Nhà văn Việt Nam cho thay mặt ngói bằng mái bằng. Hội Nhà văn chỉ đồng ý để bà Nhị sửa chữa chống dột.
Gia đình bà Nhị thuộc diện lưu cư như Văn bản số 15726/BTC-QLCS ngày 18/11/2010 của Bộ Tài chính gửi Hội Nhà văn Việt Nam nêu rõ: “Cơ sở nhà đất tại số 9 Nguyễn Đình Chiểu, quận Hai Bà Trưng đang quản lí, sử dụng hiện còn bà Nguyễn Thị Nhị lưu cư (do trước đây Hội Nhà văn tạm bố trí 1 gian nhà cấp 4 diện tích 26m2 trong khuôn viên này) là cơ sở nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước. Bộ Tài chính đề nghị Hội Nhà văn phối hợp với các cơ quan chức năng của TP Hà Nội, thực hiện di dời hộ gia đình bà Nhị ra khỏi khuôn viên cơ sở nhà đát tại số 9 Nguyễn Đình Chiểu, quận Hai Bà trưng có trách nhiệm hỗ trợ chi phí di dời cho bà Nhị theo quy định của pháp luật hiện hành.”
Thế nhưng khi Hội Nhà văn và quận Hai Bà Trưng chưa kịp phối hợp để di chuyển hộ bà Nhị ra khỏi số 9 Nguyễn Đình Chiểu, thì trước đó 3 năm, ngày 11/7/2007 MTTQ Việt Nam có Văn bản số 2314/MTTW-BTT gửi Sở TNMT-NĐ và B61/CP, đề nghị cho bà Nhị được mua theo Nghị định 61/CP
Văn bản 2314 nêu: “Ủy ban MTTQ Việt Nam có phân cho bà Nguyễn Thị Nhị một diện tích 30m2(chính 16m2, phụ 14m2) là nhà cấp 4 mái ngói tại số 9 Nguyễn Đình Chiểu theo Quyết định phân nhà số 84/QĐ-MTTQ ngày 15/2/1984”.
Lật lại hồ sơ Quyết định số 84/QĐ/MTTW không có nội dung nào là Quyết định phân nhà mà chỉ có Quyết định bố trí chỗ ở cho cán bộ và nhân viên.
Theo quy định của pháp luật, biệt thự số 9 Nguyễn Đình Chiểu là công sản thuộc quản lý của Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng, Trung ương MTTQ Việt Nam không có thẩm quyền phân nhà ở cho cán bộ nhân viên. Nội dung Văn bản này là không chuẩn xác, nhầm lẫn khái niệm giữa phân nhà với việc bố trí nhà ở cho cán bộ nhân viên, nhầm lẫn công sản Nhà nước với tài sản nhà ở tự quản do các cơ quan tự xây dựng. MTTQ Việt Nam đã biến việc bố trí nhà ở, thành việc phân nhà, biến tài sản công sản thành tài sản của các tổ chức và cá nhân theo dạng tự quản, để đề nghị Sở TNMT-NĐ và Ban 61/CP tạo điều kiện giúp đỡ để gia đình bà Nhị được hợp thức hóa và mua nhà theo Nghị định 61/CP của Chính phủ, là biến công sản qua mua bán thành nhà ở tư nhân. Soi chiếu Nghị định số 61/CP ngày 5/7/1994, tại khoản 3 Điều 5, thì biệt thự số 9 Nguyễn Đình Chiểu thuộc quy hoạch xây dựng trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam không được bán theo Nghị định 61/CP.
Nếu như MTTQ Việt Nam không phải là cơ quan chuyên môn quản lí đất đai nhà ở có sự nhầm lẫn về pháp luật, thì Sở TNMT-NĐ, là cơ quan chuyên môn quản lí đất đai nhà ở, chẳng nhẽ cũng không thuộc luật hay vì lí do gì mà đã bán nhà trái luật cho gia đình bà Nhị?
Đó là câu hỏi cần có lời giải đáp của Tòa phúc thẩm để công lí được sáng tỏ.
(Còn nữa)
Trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam số 9, 2 văn bản của Ủy ban MTTQ Việt Nam được Nguyễn Đình Chiểu coi là là nguồn gốc nhà tự quản để bà Nhị mua
theo Nghị định 61/CP
Nguồn: Báo người cao tuổi