Lãnh đạo hai nước dự kiến ​​sẽ thảo luận về một thỏa thuận hòa bình ở Ukraine, nhưng Bắc Kinh đang nhìn xa hơn cuộc xung đột.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến Mátxcơva hôm thứ Hai để tham dự cuộc gặp cấp cao với người đồng cấp Nga là Tổng thống Vladimir Putin, người mà ông đã duy trì quan hệ đối tác “ không giới hạn” bất chấp cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.

Nhưng nếu mọi việc suôn sẻ, Tập hy vọng ông sẽ rời khỏi thủ đô Nga, được biết đến không phải với tư cách là bạn của một tội phạm chiến tranh bị cáo buộc , mà là một điều gì đó cao quý hơn: một nhà kiến ​​tạo hòa bình quốc tế.

Chuyến thăm ba ngày diễn ra sau khi Bắc Kinh đề xuất một kế hoạch hòa bình vào tháng trước, dấu hiệu đầu tiên cho thấy Trung Quốc đang tìm cách đóng vai trò tích cực trong việc hòa giải cuộc chiến ở Ukraine. Sau chuyến thăm dự kiến ​​sẽ có cuộc điện đàm trực tuyến với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenksy, trong cuộc trò chuyện đầu tiên của họ kể từ khi xung đột bắt đầu.

Nhưng các chuyên gia cho rằng các cuộc đàm phán khó có thể dẫn đến một bước đột phá trong cuộc chiến Ukraine, vốn đã bước sang năm thứ hai. Mortiz Rudolf, một thành viên tại Trung tâm Trung Quốc Paul Tsai của Trường Luật Yale, nói với VICE World News: “Tôi không đặt quá nhiều hy vọng về một thỏa thuận đạt được sau chuyến đi.

Trong khi Bắc Kinh gần đây đã giành được một chiến thắng ngoại giao lớn bằng cách làm môi giới cho một sự hòa hoãn bất ngờ giữa Ả Rập Saudi và Iran, Rudolf cho biết Bắc Kinh thiếu kinh nghiệm tạo điều kiện cho một tiến trình hòa bình ở quy mô này. Ông nói, sự gần gũi của Trung Quốc với Nga cũng khiến nước này trở thành một lựa chọn không tốt với tư cách là trung gian hòa giải, viện dẫn quan hệ đối tác chiến lược và sự hỗ trợ kinh tế của Moscow trong chiến tranh. Các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đã bày tỏ sự hoài nghi về giải pháp chính trị mà Trung Quốc đề xuất.

Nhưng Trung Quốc đang “bảo lưu một vị trí tại bàn” vì nước này muốn hưởng lợi từ quá trình tái thiết khu vực sau chiến tranh và hình thành một trật tự quốc tế mới, ông nói.

Bị bao vây bởi các lệnh trừng phạt và bị quốc tế cô lập, Nga đã trở thành đối tác cấp dưới của Trung Quốc trong mối quan hệ ngày càng bất bình đẳng , nhưng nước này vẫn là một đồng minh chiến lược không thể thay thế. Moscow vẫn là nguồn nhập khẩu năng lượng và công nghệ quân sự quan trọng cho Bắc Kinh, nước đã mua một lượng lớn dầu giảm giá của Nga và tổ chức các cuộc tập trận quân sự chung với quân đội Nga ở Biển Hoa Đông cũng như Ấn Độ Dương. Họ cũng thường có cùng quan điểm khi nói đến các vấn đề chiến lược quan trọng đang được thảo luận trong các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc.

Quan trọng hơn, hai quốc gia thống nhất bởi một kẻ thù chung. “Đối với Trung Quốc, Nga thực sự là đối tác toàn diện duy nhất trong điều mà họ hiểu là cuộc đấu tranh rộng lớn hơn với không chỉ Hoa Kỳ mà cả phương Tây nói chung,” Andrew Small, một thành viên cấp cao tại tổ chức tư vấn German Marshall có trụ sở tại Washington, cho biết. Quỹ.

Mối đe dọa bao trùm này đã được Tập đưa ra trong cuộc họp quốc hội thường niên gần đây của Trung Quốc, nơi ông hiếm khi nhắm trực tiếp vào Mỹ vì đã lãnh đạo cái mà ông gọi là chiến dịch đàn áp sự trỗi dậy của nước này.

Với mục tiêu dài hạn này, Trung Quốc đã chịu được áp lực quốc tế trong việc cắt đứt quan hệ với Nga và tiếp tục làm sâu sắc thêm quan hệ song phương trong năm qua. Nó đã giúp hỗ trợ nền kinh tế bị trừng phạt của Nga bằng cách lấp đầy các kệ hàng bằng hàng hóa và tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng. Thương mại song phương đã tăng lên mức kỷ lục vào năm 2022 và tăng ở mức hai con số vào đầu năm nay. Mặc dù Trung Quốc đã ngừng cung cấp vũ khí và đạn dược cho Nga, nhưng dữ liệu hải quan cho thấy họ đã bán “súng săn”, áo giáp , các bộ phận của máy bay chiến đấu và máy bay không người lái — “thiết bị lưỡng dụng” có cả ứng dụng dân sự và quân sự.

Small nói: “Ngay cả khi Nga bị suy yếu và trong tình trạng suy yếu sau chiến tranh, đơn giản là không có đối tác nào khác đưa ra điều gì đó có thể so sánh được với những gì Nga làm”. Do đó, ông Tập sẽ có những bước đi thận trọng trong cuộc họp sắp tới để đảm bảo Trung Quốc không bước ra khỏi ranh giới với Nga vì mối quan hệ này có quá nhiều giá trị để chấp nhận những rủi ro này, ông nói thêm.

Ông Tập đã nhấn mạnh chuyến thăm bằng cách mô tả nó là “một hành trình của tình hữu nghị, hợp tác và hòa bình” trong một bài báo có chữ ký trên các tờ báo của Nga hôm thứ Hai. “Tôi tin tưởng chuyến thăm sẽ có kết quả và tạo động lực mới cho sự phát triển lành mạnh và ổn định của quan hệ Trung Quốc-Nga,” ông Tập nói với các phóng viên khi ông hạ cánh xuống sân bay quốc tế Vnukovo của Moscow vào chiều thứ Hai.

Ông được phó thủ tướng Nga Dmitry Chernyshenko và một ban nhạc quân đội chào đón khi đến nơi.

Trung Quốc dường như cũng không bị ảnh hưởng bởi việc kề vai sát cánh với một tội phạm chiến tranh bị cáo buộc, bất chấp lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế ở Hague đã ban hành cho Putin hôm thứ Sáu về cáo buộc trục xuất trái phép trẻ em từ các khu vực bị chiếm đóng của Ukraine sang Nga. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã gạt bỏ những lo ngại vào thứ Hai và kêu gọi tòa án duy trì “lập trường khách quan và công bằng” và “tránh chính trị hóa và tiêu chuẩn kép”.

Trong khi đó, Putin cảm ơn Trung Quốc vì “đường lối cân bằng” trong cuộc khủng hoảng Ukraine. “Chúng tôi hoan nghênh việc Trung Quốc sẵn sàng đóng một vai trò mang tính xây dựng trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng,” ông viết trong một bài báo cho một tờ báo Trung Quốc. “Tổng thống Putin sẽ đưa ra những lời giải thích thấu đáo để Chủ tịch [Trung Quốc] Tập Cận Bình có thể có cái nhìn trực tiếp về tình hình hiện tại từ phía Nga,” phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên hôm thứ Hai trước khi ông Tập đến.

Zelenky, người đã nhiều lần tìm kiếm các cuộc đàm phán trực tiếp với Xi nhưng không có kết quả, cũng hoan nghênh cuộc đối thoại. Nhưng Ukraine đang theo dõi các sự kiện một cách thận trọng. Nhắc lại lập trường của đất nước, Oleksiy Danilov, Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, hôm thứ Hai nhấn mạnh rằng bất kỳ kế hoạch hòa bình nào cũng phải dựa trên việc rút quân của Nga để “khôi phục chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của [Ukraine].”

Ông Small cho biết vẫn có khả năng Nga nhượng bộ trên giấy tờ, chẳng hạn như đồng ý với đề xuất ngừng bắn, để biện minh cho chuyến thăm.

Tùy thuộc vào kết quả, đây có thể là một bước ngoặt đối với Trung Quốc, nước đang lần đầu tiên cố gắng đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết một cuộc xung đột trên đất châu Âu.

Rudolf nói: “Từ việc này, Tập có được rất nhiều uy tín quốc tế – một mục tiêu chính của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa – và một cơ hội để nổi lên như một nhân vật chính trị nặng ký toàn cầu.