Một bài thơ của Lưu Quang Vũ
ghi được từ Lâm Quang Ngọc
Được tin nhà văn, đạo diễn điện ảnh Lâm Quang Ngọc từ trần, tôi chợt nhớ một bài thơ của nhà thơ Lưu Quang Vũ mà nhờ Lâm Quang Ngọc tôi biết được. Sau khi ra mắt tập thơ “Hương cây và bếp lửa” in chung với Bằng Việt, cuối những năm 1960, thơ Lưu Quang Vũ gần như không được in nữa mà chỉ phổ biến qua kênh chép tay hoặc truyền miệng. Những năm đó, Lâm Quang Ngọc và Nguyễn Khắc Phục khá thân với Lưu Quang Vũ nên năm 1971 khi lên tập trung chuẩn bị đi chiến trường khu 5 với chúng tôi, các anh đọc cho chúng tôi nghe nhiều bài thơ rất buồn và rất hay của anh Vũ thời anh thất sủng với truyền thống chính thống. Trong số đó có một bài thơ hết sức độc đáo mà sau này tôi không thấy có trong các tập thơ và di cảo thơ của Lưu Quang Vũ. Bài thơ này tôi đã chép trong sổ tay thơ của tôi đem vào chiến trường. Cuốn sổ tay đó sâu này đã thất lạc, nhưng bài thơ tuyệt bút của Lưu Quang Vũ, bài thơ gần như có một không hai trong thơ Việt Nam ấy thì tôi vẫn nhớ. Đấy là bài thơ “Trò chuyện với bến sông”. Tôi xin ghi lại nhờ trang Trannhuong giới thiệu với bạn đọc để nhó anh Lâm Quang Ngọc và nhớ anh Lưu Quang Vũ
Nguyễn Thế Khoa
Trò chuyện với bến sông
Lưu Quang Vũ
Dòng sông phì nhiêu cuồn cuộn chảy phía xa
Ta lâu lắm mới về nằm trên bãi
Áp xuống đất nồng
Mùi bùn, mùi cứt chim, mùi cỏ dại
Bụi thài lài, cây thòm bóp, khóm dền cơm
Cỏ ấu lêu đêu nụ trắng đung đưa
Ôi cái bến sông của tuổi thơ ta như một xứ xa xôi đầy bí mật
Gọng vó cứ nhìn ta ngơ ngác
Cứ miệt mài xây tổ nhé hỡi kiến đen
Nơi đây ta thuộc trên bùn từng vết chân chim
Thuộc gió những mùa vịt trời đẻ trứng
Bay từng bầy qua như trận mưa rào
Sẻ đồng, bồ nông, giang, dẻ vẫn lao xao
Con cuốc lủi vẫn như xưa nhút nhát
Con mài mại, con rô phi, con cá tép
Cùng bầy đuôi cờ bay đi như trẩy hội thủy cung
.
Ôi đây rồi chuồn chuồn kim, chuồn chuồn kim
Thân mỏng manh yếu đuối
Xinh đẹp và kiêu kỳ như cô bạn tuổi thơ
Mười bốn tuổi ta thầm yêu đắm đuối
Nhưng chẳng nói ta như chàng dế trũi
Như sau mưa rào tổ mối đã tan hoang
Nhưng mối hãy về đây xây lại tổ
Cả ễnh ương cả chẫu chàng đó nữa
Có bao giờ ta phụ chúng mày đâu
Chẳng lẽ ta đã quên tiếng chúng mày sao
Chẳng lẽ ta đã đổi thay đến thế
Bước vào đời bao rối ren bao rầu rĩ
Chẳng lẽ ta không còn nhận ra tiếng chúng mày…
.
Ôi bến sông nơi buồn rượi bài ca
Hoàng hồn trăng cứ hiện ra vàng ối
Bầy đom đóm thắp đèn đi trong dêm tối
Hãy vè đây với ta cả chuột đồng cả châu chấu ma
Châu chấu ma xưa ta từng hắt hủi
Dẫu xấu xí châu chấu đừng buồn tủi
Hãy về đây bạn tốt của ta ơi
Ta yếu đuối quá rồi, ta chết mất thôi
Hỡi những tiếng rì rầm của những ngày xưa trong trắng
Hãy đến với ta, ta cần an ủi lắm
Như cuộc đời cần những chuyện thần tiên
.
Bầy bướm lớn bay như ánh trăng đêm
Đưa ta qua những bờ đầm cỏ dại
Qua tuổi đời, qua cánh đồng xa ngái
Tới một mùa nắng chói chảy phi nhiêu.