Bài phú vui chào đón năm Khỉ, bác Cao Bồi Già gửi Tuấn Công Thư Phòng và độc giả . Xin trân trọng giới thiệu tới bạn đọc.
Tiễn biệt cụ Dê;
Nghinh chào anh Khỉ.
Mừng năm mới, kẻ kẻ tươi vui;
Đón Xuân sang, người người hoan hỷ.
Lai rai nhấm nháp:
Hương vị Tết, lắm thú mê say ;
Chuyện chàng Thân, muôn màu thú vị.
Hẳn tài cán lắm, mới ngồi chung chiếu lão “Ba Mươi”;
Chắc công lao nhiều, nên đứng sánh vai hàng“thập nhị” ?.(1)
Khỉ nào ai có lạ :
Cả hàng cả họ trèo cây đu nhánh, kẻ kẻ giỏi giang;
Toàn quyến toàn gia bắt chí bới lông, ngày ngày chăm chỉ.
Cũng mày cũng mặt, ngồi ngồi đứng đứng nào khác dáng người;
Nhưng tính nhưng tình, nhảy nhảy đu đu rõ là trò khỉ .
Dẫu đôi hàm vẩu, buồn tủi tênh tênh;
Có cái trôn son, sướng vui tí tỉ.
Tinh khôn nghịch ngợm như ma;
Ranh mãnh lẹ nhanh tựa quỷ.
Ngẫm chuyện khỉ cũng lắm :
Xưa vài cha ông phát tiết thành gốc tổ loài người;
Nay toàn con cháu trung trinh vẫn y nguyên giống khỉ.
Chả vất vả trên đồng, long đong giữa phố, suốt kiếp tính toan;
Cứ tung tăng trong rú, nhảy nhót đầu cành, một đời dạn dĩ.
Quả ngọt no lòng;
Trái ngon thỏa chí.
Nhàm núi rừng, thỉnh thoảng vào xóm, đùa con trẻ chọc phá dân làng;
Chán hoa quả, lâu lâu xuống đồng, xoáy rau khoai bẻ tha bắp bí.
Món ngon vật lạ ngốn chẳng e dè;
Thức uống đồ ăn xơi không khách khí.
Lưỡng lự bỏ xoài lấy mít, hoa quả vung vãi hoang tàn ;
Tham lam vào nách ra tay, khoai ngô rớt rơi phung phí.(2)
Ấy chẳng vừa :
Dùng mai bổ cuốc đại tài;
Múa gậy vung cây tuyệt kỹ.
Bắt chước thôi khỏi bình ;
Tò mò cũng hết ý.
Vua săn chuột, ai sành miếng bằng mèo ?;
Chúa dòm nhà, ai nổi danh hơn khỉ ?(3)
Ca dao thời lắm khúc nga ngâm;
Tục ngữ vốn nhiều câu von ví.
Chó chê lá lông, mặc mồm chó, Khỉ chu mỏ khì khì;(4)
Chuột mỉa hôi hám , thây mõm chù, Hầu nhe răng há hí .(5)
Nhai phải gừng cay, mồm xoa miệng xuýt, ấy đấy kìa người;
Cắn nhằm ớt hiểm, mày nhó mặt nhăn nào đâu mỗi khỉ.(6)
Vốn giống Hầu chỉ mồm kêu hu kêu hú, mười phân thiệt thòi;
Mà nhà Khỉ chịu tiếng hứa cuội hứa lèo, thập phần phi lý.(7)
Chốn khỉ ho, giờ người đã trú cùng cư ráo trọi, nào sợ ma thiêng;(8)
Nơi Cò gáy, nay xóm đà lan lẫn mọc tùm lum, hết chê chướng khí.
Thì Mai cũng lên ảnh lên phim;(9)
Thời Khỉ ắt về thành về thị.
Phọt phẹt tài hèn hóa “Quân Vương” “Bá Tước” khuấy đảo “Rạp xiếc rong”;
Cao siêu võ giỏi như “Đại thánh” “Tề Thiên” múa may “Tây du ký”.
Diện áo đóng quần, làm xiếc cho kẻ kẻ sướng miệng hi ha;
Đi hia đội mão, diễn hề mong người người vỗ tay ầm ĩ.
Đâu phải bỡn:
Suy bộ pháp bầy Khỉ, nhân gian sáng chế Hầu quyền;
Ngẫm thói quen lũ Mai, người thế vẽ bày võ khỉ .
Dùng mưu xỏ ống lừa hầu;(10)
Giở ngón rung cây nhát khỉ.(11)
Nhưng ấy khỉ đừng dại chước người;
Và xin người chớ làm trò khỉ.
Bởi lẽ:
Nhiều khi sao trông khỉ như người;
Lắm lúc lại thấy người giống khỉ.
Thoắt ẩn thoắt hiện nhân tâm;
Chợt giả chợt lòe nghĩa khí.
Bày cử chỉ tráo trâng;
Giở ý lòng thô bỉ.
Ồ cũng lạ:
Chả bò chả cắp, sao gọi chứng ban cua;
Nào nhảy nào trèo, mà kêu bệnh ban khỉ.
Khỉ gió văng thế buồn sao;
Khỉ khô chửi chi lạ nhỉ?
Người Đà Lạt quen quá Đồi Cù;
Dân Miền Tây lạ chi cầu khỉ.
Này khỉ không kêu khỉ thằng ranh;
Ấy người lại mắng người đồ khỉ.
Năm mới năm me:
Họ nhà Khỉ vào thơ lên báo rộn ràng ;
Hình ảnh Thân kín lịch tràn bìa ầm ĩ.
Chốn chốn cầu may;
Nơi nơi ước hỉ.
Chúc kẻ kẻ quanh năm hạnh phúc, suốt tháng vui tươi;
Chúc người người vạn sự an lành, muôn điều như ý.
Tào lao chuyện khỉ, vui mấy phút rông dài;
Tán phiếm ngày Xuân, bậy đôi vần giải trí.
CAO BỒI GIÀ
Ghi chú:
(1): “Ba Mươi”: Ông Hổ; “Thập Nhị”: 12 con giáp.
(2):: Khỉ xuống ruộng bẻ bắp, có tính tham lam cắp 2 trái bắp vào 2 nách , rồi 2 tay lại giơ lên hái 2 trái nữa. Thế là bắp từ nách lại rơi ra. Cứ tham như thế thành ra khỉ bẻ rất nhiều bắp mà chỉ lấy đi được rất ít. Tương tự hái xoài rồi, thấy mít lớn hơn thì lại tham, bỏ xoài lấy mít…
(3): Tục ngữ có câu: Nuôi khỉ dòm nhà
(4): Tục ngữ có câu: Chó chê khỉ lắm lông.
(5) Ca dao có câu:
Chuột chù chê khỉ rằng hôi
Khỉ lại trả lời cả họ mày thơm
(6) Tục ngữ có câu: Nhăn nhó như khỉ ăn gừng và Mặt nhăn như khỉ ăn ớt.
(7) Tục ngữ có câu: Hứa hươu hứa vượn.
(8) Tục ngữ có câu Nơi khỉ ho cò gáy.
(9) Có nơi gọi khỉ là Mai.
(10)Tục ngữ có câu: Khư khư như Đười ươi giữ ống; Khi vào những khu rừng có nhiều Đười Ươi thì người ta thường xỏ tay vào 2 ống tre, Đười Ươi thường nhảy ra bắt người bằng cách nắm chặt 2 cánh tay. Lúc ấy người ta chỉ việc rút tay ra mà chạy.
(11) Tục ngữ có câu : Rung cây nhát khỉ.