Khi xem danh sách các nhà văn được đề nghị tặng Giải thưởng HCM, giải thưởng NN đợt này tôi hơi bị buồn vì khá nhiều người tác phẩm chả hay gì. Thú thật là tôi đâm nghi ngờ hội đồng xét giải cơ sở của Hội Nhà văn Việt Nam. Nhưng ngại bè bạn nên chả nói ra, cứ để bụng và thầm nghĩ các vị trong hội đồng có vấn đề. Cũng hơn oan cho họ !
Hôm nay tôi được người bạn bảo bác ơi nguồn đề cử không phải chỉ các hội chuyên ngành mà còn do các tỉnh đề cử. Bộ VH-TT và DL tổng hợp và thông qua Hội đồng cấp Bộ. Hội đồng này mỗi hội VHNT có vài ba thành viên. Tôi vỡ lẽ kêu lên “Ối giời ơi giải thưởng”. Ông bạn thấy tôi kêu to liền lấy tay bịt miệng tôi lại. Tôi vùng, tôi quẫy để thóat khỏi bàn tay tổ bố của gã. Tôi lại kêu hãy để cho tớ mở miệng mới là dân chủ chứ, cậu quen cái thói bịt mồm nhau từ bao giờ thế?.
Tôi nghĩ một vị nhà văn cấp tỉnh đề cử lên thì có thể ông ta, bà ta không là hội viên các hội chuyên ngành TƯ. Thế thì văn tài rất ít khả năng xuất sắc (tất nhiên việc vào hội TƯ cũng có lúc không chính xác). Lại có ngài là hội viên TƯ nhưng luồn vào cửa tỉnh vì ông biết nếu qua hội chuyên ngành có thể đứt ngay từ vòng “gửi xe”, mà ở tỉnh đễ xin xỏ hơn. Danh sách của tỉnh lại không được hội chuyên ngành TƯ thẩm định mà đi thẳng lên bộ thì qua vòng 1 ngon ơ.
Hội đồng Bộ mỗi chuyên ngành có vài vị thì có bỏ phiếu chống cũng chẳng ăn nhằm gì với số đông thành viên. Thế cho nên có vị ở tỉnh so với các vị hội chuyên ngành kém xa mà vẫn ăn điểm để có trong danh sách lên cấp nhà nước. Chỉ mới nói chuyện này thôi chứ chưa nói đến chuyện các vị trong hội đồng các cấp không vô tư vì nhiều lí do tế nhị…
Do vậy cho nên thì là trông vào danh sách kì này rất ít sức thuyết phục. Giá trị của giải thưởng xuống cấp gây phản tác dụng. Ở ta theo cái kiểu “Con chị nó đi, con dì nó lớn nhưng khổ nỗi con dì bé tẹo chưa nẩy nở vòng1 vòng 2,vòng 3 mà đã cho lên xe hoa thì vi phạm luật hôn nhân như bỡn. Khổ cho một số vị đẳng cấp hơn hẳn thì lại xếp chung với các vị tàm tầm thì cũng chả sung sướng gì, ngoại việc có món tiêu.
Nhân đây tôi đề nghị Nhà nước bỏ loại giải thưởng này. Tác dụng vinh danh thì ít mà gây mâu thuẫn, chê bai thì nhiều. Nếu không bỏ thì xin đổi tên giải cứ gì phải giải Nhà nước, Hồ Chí Minh mới cao quý. Một số nước họ có giải Cành cọ vàng, giải Sư tử…mà giá trị cả thế giới công nhận,Tôi nói thế vì mang tên Bác đặt cho giải khi họ cãi nhau cứ mang tên Bác ra kiểu “mày ra cái quái gì mà giải Hồ Chí Minh…”.Tôi thấy nhiều vụ cãi nhau như thế. Bác của chúng ta hi sinh cả một đời bây giờ giấc ngủ không yên thì chúng ta có lỗi lắm lắm…
Tóm lại là Giải thưởng ơi, botay.com ! Tôi buộc phải nghi ngờ ai đề ra cái quy chế này !