Sự đảo ngược của Mỹ đã được thể hiện đầy đủ vào tuần trước. Chỉ vài ngày sau khi Phó Tổng thống J.D. Vance chỉ trích các đồng minh châu Âu, khi nói rằng “mối đe dọa trong nước” khiến họ lo lắng hơn Nga,
Rubio đã gặp người đồng cấp Nga Sergei Lavrov, sau đó ông nói về “những cơ hội đáng kinh ngạc để hợp tác với người Nga” nếu xung đột ở Ukraine kết thúc. Không có nhà lãnh đạo Ukraine nào tham dự cuộc họp ở thủ đô Riyadh của Ả Rập Saudi, chứ đừng nói đến những người châu Âu khác, mặc dù Rubio sau đó đã gọi điện cho một số ngoại trưởng để thông báo tóm tắt cho họ về vấn đề này. Rõ ràng, chúng ta đã quan sát thấy sự phân chia phạm vi thống trị của các cường quốc - một kiểu Đại hội Vienna hoặc Hội nghị Yalta hiện đại.
Trump từ lâu đã coi Putin là một người tốt bụng, một tay chơi mạnh mẽ và “rất giàu kinh nghiệm”, thậm chí còn gọi những nỗ lực của Putin nhằm đe dọa Ukraine và buộc nước này phải nhượng bộ về lãnh thổ không gì khác hơn là “tuyệt vời”. Theo Trum, Putin là người đáng được ngưỡng mộ và tôn trọng - trái ngược với các nhà lãnh đạo của các đồng minh truyền thống của Mỹ như Đức, Canada hay Pháp, những người mà ông đối xử với sự khinh miệt không che giấu.
Trong tháng đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai, Trump đã phản bội các đồng minh của mình - ông không chỉ công khai loại họ khỏi các cuộc đàm phán mới về Ukraine mà còn đe dọa họ bằng thuế quan, yêu cầu tăng đáng kể chi tiêu quân sự và đưa ra các yêu sách về lãnh thổ. Người bảo trợ của Trump, tỷ phú Elon Musk, đã công khai ủng hộ đảng cực hữu bằng “ Gải pháp thay thế “cho nước Đức.
Ian Bremmer, chủ tịch công ty tư vấn quốc tế Eurasia Group, cho biết: “Hiện tại, người châu Âu coi hành động của Trump bình thường hóa quan hệ với Nga, cùng với sự mất lòng tin vào các đồng minh quen thuộc. Ủng hộ “Giải pháp thay thế”, mà các nhà lãnh đạo Đức coi là đảng tân Quốc xã, đã vạch trần Trump là đối thủ của nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Đó là một sự thay đổi đáng kinh ngạc".
Trong chiến dịch tranh cử, Trump thề sẽ chấm dứt xung đột ở Ukraine trong vòng 24 giờ và thậm chí còn tuyên bố mang lại hòa bình trước khi nhậm chức - nhưng không đạt được kết quả cả điều này lẫn điều kia.. Sau cuộc gọi gần 90 phút với Putin vào tuần trước, Trump đã giao cho Rubio và hai cố vấn khác là Michael Walz và Steve Witkoff phụ trách đàm phán.
Những nhượng bộ mà Trump và nhóm của ông ta đã đưa ra giống với bản danh sách những điều mong muốn của Điện Kremlin. Như vậy, Nga giữ lại toàn bộ lãnh thổ Ukraine bị lực lượng quân sự nước này đã chiếm giữ trái phép. Hoa Kỳ sẽ không cung cấp cho Ukraine bất kỳ sự đảm bảo an ninh nào chứ đừng nói đến việc chấp nhận nước này gia nhập NATO. Các lệnh trừng phạt sẽ được dỡ bỏ. Tổng thống Trump thậm chí còn đề xuất tái gia nhập Nga vào G7 gồm các cường quốc, nơi Nga đã bị trục xuất vì xâm lược Ukraine vào năm 2014.
Putin sẽ buộc phải từ bỏ điều gì vì “thỏa thuận” như vậy?Ông ta sẽ chỉ phải ngừng giết người Ukraine trong khi nhận chiến lợi phẩm của mình. Trump không đưa ra bất kỳ đòi hỏi nhượng bộ nào khác. Trump cũng không giải thích làm thế nào người ta có thể tin tưởng Putin và mong đợi ông này tôn trọng các thỏa thuận đã đạt được nếu Putin vi phạm hiệp ước năm 1994 bảo đảm chủ quyền của Ukraine và hai thỏa thuận ngừng bắn được ký kết tại thủ đô Minsk của Belarus vào năm 2014 và 2015 năm.
Niềm tin của Trump rằng ông ta đủ sức để có thể đàm phán với Putin đã khiến các chuyên gia an ninh quốc gia kỳ cựu, những người đã làm việc với Nga trong nhiều năm, bối rối.
Celeste Wallander, người giám sát các vấn đề Nga và Ukraine khi còn là trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng dưới thời Tổng thống Joe Biden, cho biết: “Chúng ta cần nói chuyện với họ giống như cách chúng ta đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh. Nói cách khác đi, không thể tin cậy ở họ được.- Bà tiếp tục: -Các cuộc đàm phán cần phải dựa trên thực tế là họ sẽ vi phạm các thỏa thuận của mình. Bạn cố gắng tìm kiếm điểm hội tụ của những lợi ích, nhưng phải thừa nhận rằng lợi ích của chúng ta về cơ bản là khác và chúng ta đang cố gắng đối phó với một kẻ thù nguy hiểm chứ không phải để trở thành những người bạn thân”
Phát biểu với các phóng viên hôm thứ Ba, Trump có vẻ như coi Nga chứ không phải Ukraine là một người bạn. “Nga muốn làm điều gì đó- ông ta nói- Họ muốn chấm dứt sự man rợ này”.
Trump bày tỏ sự thất vọng trước sự giết chóc và tàn phá trong cái mà ông gọi là “cuộc chiến vô nghĩa”, so sánh các hình ảnh từ mặt trận với trận Gettysburg và lưu ý rằng “những cánh đồng rải rác những thi thể bị cắt xẻo”. Ông nói Ukraine đang bị "xóa sổ khỏi mặt đất" và cuộc chiến phải chấm dứt. Tuy nhiên, anh ấy khôngvà cuộc chiến phải kết thúc. Tuy nhiên, Trump không nêu rõ chính xác ai đang hủy hoại Ukraine, mà còn đổ lỗi cho lãnh đạo Ucraine về việc này và từ chối lời kêu gọi dai dẳng của họ tham gia vào bất kỳ cuộc đàm phán nào.
“Tôi nghe nói họ rất bối rối vì không có được chỗ ngồi- Trump nói. - Chà, họ có trọn ba năm. Và thậm chí còn sớm hơn thế. Điều đó có thể đã được sắp xếp một cách dễ dàng. Ngay cả một nhà đàm phán thiếu kinh nghiệm cũng có thể đã đồng ý về mọi thứ từ nhiều năm trước – và nói thêm, đối với tôi, dường như không có bất kỳ tổn thất đặc biệt nào về lãnh thổ dù là tổn thất tối thiểu. Lại có thể cứu sống được. Và những thành phố bây giờ vẫn nằm trong tay họ”.
Trump lặp lại điều khẳng định lâu nay của mình rằng xung đột sẽ không xảy ra dưới thời ông ta, nhắm mắt làm ngơ trước thực tế là các lực lượng thân Moscow đã tiến hành chiến tranh trên lãnh thổ Ukraine trong suốt 4 năm trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông ta.
“Tôi có thể ký kết một thỏa thuận cho Ukraine, theo đó nước này sẽ giữ lại toàn bộ đất đai của mình- Trump tuyên bố mà không buồn giải thích lý do tại sao ông không bận tâm đến điều này khi còn nắm quyền.
Theo cách thông thường của mình, Trump đã đưa ra những tuyên bố sai sự thật. Ví như, ông ta nói rằng Hoa Kỳ đã hỗ trợ cho Ukraine nhiều gấp ba lần so với châu Âu kể từ khi bắt đầu xung đột. Trên thực tế, theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel, Châu Âu đóng góp 138 tỷ USD so với 119 tỷ USD từ Hoa Kỳ. TRump cũng vu khống Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky, nhiều lần nhấn mạnh rằng tỷ lệ tín nhiệm của ông này "đã giảm xuống còn 4%". Trên thực tế xếp hạng của Zelensky đã giảm từ mức cao nhất, nhưng cũng chỉ xuống còn 50% - nói cách khác, không khác nhiều so với xếp hạng của chính Trump.
Trump cũng chấp nhận lập trường của Nga rằng Ukraine phải tiến hành những cuộc bầu cử mới để tham gia đàm phán. “Đúng vậy, tôi dường như sẽ nói nếu họ muốn có một chỗ ngồi tại bàn thì mọi người cần phải lên tiếng và nói: 'Bạn biết đấy, chúng ta thực sự đã không tổ chức bầu cử trong một thời gian dài rồi – Trump nói. – Đó không phải là quan điểm của Nga. Mà là quan điểm của cá nhân tôi cũng như nhiều quốc gia khác nữa”. Trump không chỉ rõ đó là các quốc gia nào. Và ông ta cũng không nói gì về sự cần thiết phải tổ chức bầu cử ở Nga, nơi mọi cuộc bỏ phiếu đều được Điện Kremlin và tay sai của nó kiểm soát cẩn thận.
Nhận xét của Trump được đưa ra một cách ngẫu hứng để đáp lại câu hỏi của các phóng viên. Nhưng chúng phản ánh quan điểm của ông ấy về mọi thứ và có thể đóng vai trò là điểm khởi đầu trong vài tháng tới. Và chúng một lần nữa gây sốc cho châu Âu, nơi mới bắt đầu nhận ra một thực tế rằng đồng minh chính của họ trong Chiến tranh Lạnh đã nhận thức về bản thân hoàn toàn khác.
Ian Bond, phó giám đốc Trung tâm Cải cách Châu Âu ở London, viết: “Đây có lẽ là những bình luận đáng hổ thẹn nhất từ một tổng thống trong suốt cuộc đời tôi. Trump đã đứng về phía kẻ xâm lược và đổ lỗi cho nạn nhân về mọi chuyện. Ở Điện Kremlin có lẽ người ta đang nhảy cẫng lên vì sung sướng”.
TÔ HOÀNG chuyển ngữ