Nhiếp ảnh gia Thái Phiên cho biết suốt 10 năm ròng rã xin tới xin lui cuối cùng ông cũng cầm được trên tay tấm giấy phép xuất bản cuốn sách ảnh nude nghệ thuật Miền cổ tích. Đây là một niềm vui lớn đối với anh-một người miệt mài theo đuổi về ảnh khỏa thân nghệ thuật trong gần 20 năm qua.

Miền cổ tích được được NXB Hồng Đức in và phát hành với số lượng 2.000 cuốn, dày 146 trang, với 3 chương cùng 95 tác phẩm ảnh khỏa thân nghệ thuật in trên chất liệu giấy đặc biệt. Bên cạnh những tấm ảnh thiếu nữ khỏa thân là những bài viết kể lại những cảm xúc của mình với những tác phẩm từng thực hiện.

Ở Việt Nam, nghệ thuật nhiếp ảnh khỏa thân luôn được các cơ quan quản lý văn hóa xem là rất “nhạy cảm” và chưa được đánh giá một cách công bằng so với những bộ môn nghệ thuật khác. Vì vậy việc cấp phép triển lãm hoặc phát hành sách về nghệ thuật khỏa thân luôn gặp nhưng rào cản nhất định. Việc cho phép Miền cổ tích của NAG Thái Phiên phát hành được xem như như là sự cởi mở của các cơ quan chức năng đối bộ môn nghệ thuật này.

Xôn xao biển vắng - Ảnh: Thái Phiên

Cuốn sách ảnh khỏa thân đầu tiên của Việt Nam được cấp phép vào năm 2008 là tập sách Xuân thì của chính NAG Thái Phiên. Tuy nhiên việc phát hành và triển lãm thời điểm đó gặp vô vàn khó khăn cản trở cuốn sách ảnh bị hoãn đi hoãn lại nhiều lần mới đến được với công chúng.

Mãi đến năm 2017, lần đầu tiên các cơ quan quản lý văn hóa ở TP.HCM mạnh dạn cho phép NAG Hạo Nhiên phát hành và triển lãm bộ ảnh khỏa thân có tên là Tạo tác. Đây cũng là cuốn sách ảnh khỏa thân thứ 2 và triển lãm ảnh nghệ thuật khỏa thân lần đầu tiên được "cởi trói". Sự kiện “Tạo tác” đã thu hút sự quan tâm của công chúng và giới mỹ thuật trong một thời gian rất dài.

Bìa cuốn sách "Miền cổ tích"

Miền cổ tích cũng là cuốn sách ảnh khỏa thân hiếm hoi của Việt Nam được đến với công chúng một cách “danh chính ngôn thuận”. Đây là cuốn sách ảnh khỏa thân thứ 3 của Việt Nam cũng là cuốn sách ảnh thứ 2 của NAG Thái Phiên được cấp phép phát hành từ sau năm 1975 đến nay.

Cõi thần tiên - Ảnh: Thái Phiên

Nếu như Tạo tác của Hạo Nhiên (được triển lãm công khai vào 9.2017 tại TP.HCM) là một vài đường nét của một phần thân thể người phụ nữ theo chiều ngược sáng trên hai tông màu đen và trắng thì Miền cổ tích của Thái Phiên hoàn toàn khác bởi sự táo bạo và mạnh mẽ hơn nhiều. Ảnh của Thái Phiên trong Miền cổ tích với nhiều góc nhiều đa dạng về vẻ đẹp hình thể người phụ nữ. Bên cạnh đó cách tiếp cận và khai thác hình ảnh của Thái Phiên luôn dẫn dắt người xem đi qua những cảm giác say mê một cách thánh thiện lành mạnh chứ không phải bằng một cái nhìn tục lụy.

Miền cổ tích của NAG Thái Phiên sẽ được phát hành vào ngày 22.3 trong dịp Hội sách TP.HCM lần thứ 10 – 2018 đang diễn ra.

Nét đẹp mà tạo hoá ban cho phái nữ luôn là đề tài bí ẩn mà bất cứ người làm nghệ thuật nào cũng mơ ước được một lần tôn vinh, khác chăng là phương pháp thể hiện: thơ văn, âm nhạc, hội hoạ hay nhiếp ảnh… Với Miền cổ tích, Thái Phiên đã dùng giai điệu của ánh sáng để viết nên bản trường ca qua 3 chương với sự chuyển tiếp khéo léo.

Mở đầu bằng những khuôn hình chặt chẽ, chỉ với những đường nét tối giản và sắc độ trắng đen, những đường cong quyến rũ, dịu dàng chuyển mình sống động qua từng trang ảnh. Từ góc máy cận cảnh chuyển dần sang trung cảnh, khai thác nét đẹp toàn thân, việc đan xen giữa ảnh màu và đen trắng, giữa lowkey và highkey là sự giao thoa tinh tế dẫn dắt cảm xúc người xem qua nhiều cung bậc khác nhau.

Vẫn là ảnh nude, nhưng Thái Phiên có phong cách đa dạng, có thể "nghịch ngợm" trong studio chỉ với một nguồn sáng ven, nhưng cũng bay bổng khi hoà mình giữa đất trời mênh mông. Chương cuối là một tập hợp những ảnh như thế, người mẫu luôn ngự trị đâu đó những điểm mạnh khuôn hình trong một thiên nhiên kỳ vĩ… cứ thế người xem tự hoà lẫn vào không gian cho đến trang cuối mà vẫn nghe đâu đó tiếng sóng vỗ về.

Ảnh nude của Thái Phiên không lộ liễu, mà cứ thấp thoáng, ẩn hiện đâu đó những nàng tiên giáng thế, với những mỹ cảm trong sáng, lành mạnh đến thánh thiện.

Tiếp nối Xuân thì, sách ảnh Miền cổ tích đánh dấu thêm một chặng đường 10 năm nữa của anh với sự cô đọng và tinh tế hơn trong từng khoảnh khắc bấm máy, làm tôi chợt nghĩ “giá như” anh có một cuộc triển lãm với bộ ảnh như thế!

Lý Hoàng Long

Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật - Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam