Trước sự kiện Đại hội Đảng lần thứ 12, trao đổi với Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Vũ Quốc Hùng – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã chia sẻ những suy tư của ông về công tác xây dựng Đảng, lựa chọn cán bộ có đầy đủ năng lực phẩm chất lãnh đạo đất nước.

Nhiều năm công tác tại Ủy ban Kiểm tra Trung ương và tới nay đã có 55 năm tuổi Đảng, ông chờ đợi điều gì ở Đại hội Đảng 12?

Ông Vũ Quốc Hùng: Tôi chờ đợi Đại hội Đảng lần này sẽ ra được một Nghị quyết làm sáng tỏ hơn nữa con đường trong tương lai của cách mạng Việt Nam.

Bấy lâu nay, chúng ta bàn nhiều về chủ đề “xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh”. Tôi vẫn luôn trăn trở với những vấn đề ấy. Làm thế nào để Đảng xứng đáng với dân tộc? Làm thế nào Đảng sống mãi trong lòng dân tộc, sống mãi trong lòng của từng người nhân?

Nói xa hơn thì chúng ta trân trọng tất cả các dân tộc khác, nhưng có quyền tự hào về dân tộc mình, chúng ta tự tin khi hợp tác với các quốc gia khác, không phải chỉ bởi sự đoàn kết, ý chí chiến đấu để giải phóng dân tộc trong quá khứ mà còn bởi sự cần cù, thông minh và giàu lòng nhân ái.

Đảng phải làm gì để xứng đáng với dân tộc này? Trong những năm tháng chiến tranh, Đảng đã tập hợp được các lực lượng trong xã hội thành một khối thống nhất, đấu tranh quyết liệt tới cùng vì sự sống của dân, vì quyền lợi của dân.

Còn bây giờ lại là một giai đoạn mới, hội nhập và phát triển, rõ ràng chúng ta phải có một kế hoạch hành động xứng đáng với tầm vóc của dân tộc mình. Chính điều đó sẽ khiến triệu triệu người dân thêm tin tưởng vào Đảng.

Tôi đặt niềm tin, hy vọng tại đại hội lần này các đồng chí sẽ thảo luận thẳng thắn để tìm ra được phương án giải quyết cho con đường đi của đất nước.

Tôi cũng mong rằng Đại hội lần này sẽ bầu ra được Ban Chấp hành Trung ương tiêu biểu cho phẩm chất, ý chí của dân tộc như mong đợi của nhân dân cả nước.

Ông Vũ Quốc Hùng nhấn mạnh, Đảng phải hành động để thực sự xứng đáng với dân tộc, xứng đáng với niềm tin của nhân dân. ảnh: Ngọc Quang.

Xây dựng Đảng trong sạch có thể nói là điểm cốt tử để duy trì sự lãnh đạo của Đảng với đất nước. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu nhiều cán bộ của Đảng không trong sạch?

Ông Vũ Quốc Hùng: Nếu Đảng không giữ gìn được sự trong sạch và tính chiến đấu như những gì đã đề ra thì nhân dân và ngay cả các đảng viên không hài lòng, suy giảm lòng tin.

Những nguy cơ ấy đã được chỉ rõ trong nghị quyết của Ban chấp hành trung ương, đó là tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí... đi liền với đó là công tác xây dựng Đảng, xây dựng nhà nước pháp quyền có những mặt chuyển biến chậm, hiệu quả chưa cao.

Mới nhất khi trả lời báo chí, đồng chí Lê Hồng Anh – Thường trực Ban Bí thư cũng một lần nữa nhấn mạnh, người cán bộ đảng viên phải có phẩm chất đạo đức và lối sống trong sáng, gương mẫu, được cán bộ, đảng viên và quần chúng tín nhiệm; có tinh thần trách nhiệm cao, tận tụy với công việc.

Bản thân không tham nhũng, quan liêu, cơ hội, vụ lợi, nhưng cũng không để vợ, chồng, con, người thân lợi dụng chức quyền để trục lợi.

Trên thực tế đã xảy ra chuyện có những cán bộ lãnh đạo cấp cao vi phạm quy định của Đảng, vi phạm pháp luật... điều đó dẫn đến những lo lắng trong công tác cán bộ. Ông nghĩ sao về vấn đề này?

Ông Vũ Quốc Hùng: Qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua dư luận thì thấy rằng người dân rất mong muốn Đảng, Nhà nước sớm tìm ra được cơ chế tuyển chọn cán bộ đủ đức, đủ tài, thực sự sẽ góp sức cho đất nước.

Tuy nhiên, việc gì cũng phải có từng bước, chúng ta cũng rất nóng lòng muốn thay đổi nhưng cũng phải cân nhắc trước sau chứ không thể vội vàng.

Những năm qua, Trung ương đã dành nhiều quan tâm tới vấn đề này, định hướng thì chúng ta nói nhiều rồi, nhưng quan trọng là đi vào thực tế thế nào cho hiệu quả mới là điều quan trọng.

Rõ ràng có những cán bộ ở vị trí cấp cao mà vẫn dính vào thị phi, gian dối, tham nhũng... thì nhân dân đặt dấu hỏi nghi ngờ là chuyện đương nhiên.

Vì vậy, tôi mong rằng Trung ương Đảng sắp tới cần quan tâm nhiều hơn nữa tới công tác đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ, mà điều này thì Bác Hồ cũng đã dặn trong di chúc. Việc tuyển chọn, đạo tạo cán bộ không khó, chỉ cần công tâm thì Đảng sẽ có nhiều người tài, đó chính là vì lợi ích của nhân dân, đất nước.

Ông từng nói rằng đã là cán bộ lãnh đạo thì phải hết lòng lo cho dân không thu vén lợi ích cho cá nhân, gia đình, nhưng dường như thực tế thì không hẳn như vậy?

Ông Vũ Quốc Hùng: Công tác cán bộ của Đảng những năm vừa qua đã có nhiều đổi mới hơn, thí dụ như khi bầu cử thì đã có số dư chứ không chỉ đưa một bầu một. Tất nhiên là chúng ta mong muốn Đảng làm tốt hơn nữa, càng công tâm, minh bạch thì niềm tin của người dân với Đảng càng cao.

Tôi lấy thì dụ, khi giới thiệu một lãnh đạo vào chức danh nào đó thì phải có chuẩn bị. Ai là người lập hồ sơ? Ai là người đi xác minh? Xác minh xong rồi thì phải công khai rộng rãi để mọi người dân đều được biết.

Trong thực tế đúng là vẫn còn có những chuyện cán bộ vì có chức quyền, trong quá trình làm việc gặp phải nhiều kẻ xu nịnh, nên dù không gợi ý nhưng cũng im lặng để cấp dưới sắp xếp cho con, cháu vào những vị trí công việc thuận lợi để tiến thân.

Thí dụ một lãnh đạo có con dù năng lực hạn chế nhưng cũng muốn có chức nọ, chức kia thì phải tác động tới người này, người khác. Thế rồi tập thể nể nên ủng hộ. Đấy là điều rất đáng buồn cho đất nước của chúng ta.

Thế nên điều tôi quan tâm nhất là công tác tổ chức cán bộ vẫn phải công tâm, mà điều ấy thì thực tế chúng ta cũng nhìn thấy ngay là có đồng chí lãnh đạo cấp rất cao đã gương mẫu. Đồng chí ấy có con gái làm trong một cơ quan nhà nước, nhưng không có bất kỳ tác động nào để thu xếp chức tước hay quyền lợi cho con; thậm chí còn ngăn chặn khi cấp dưới có ý định "tạo điều kiện" cho con.

Trước đây, các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước như Thủ tướng Phạm Văn Đồng hay Tổng Bí thư Trường Chinh cũng hết sức giữ gìn, không tìm cách để con cái được giứ chức này, chức kia. Ngay từ thời ấy nhiều đồng chí lãnh đạo của Đảng, Nhà nước cũng đã rất công tâm, chúng ta nên học tập phát huy những điều tốt đẹp ấy.

Trân trọng cảm ơn ông