Chấm dứt xung đột ở Ukraine và Gaza là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự chính sách đối ngoại của Tổng thống Donald Trump. Chính quyền mới được nhiều người kỳ vọng sẽ thay đổi chính sách đối ngoại của Mỹ trên cả hai mặt trận. Chính quyền ấy có thể cố gắng làm điều này. Nhưng nếu Vladimir Putin và Benjamin Netanyahu từ chối hợp tác với Trump, ông ta sẽ buộc phải quay lại với các chính sách của chính quyền Biden trên cả hai chiến trường vì lợi ích của Mỹ và thực tế địa chính trị không thay đổi dựa trên cuộc bỏ phiếu. Những người thảo luận thường nhìn chiến tranh qua lăng kính đạo đức, luật pháp hoặc công lý. Nhưng cốt lõi của tất cả những điều này là lợi ích, sức mạnh và quyền lực. Mỗi cuộc chiến đều bắt đầu từ những quan điểm khác nhau về sự tương quan lực lượng của các bên tham chiến. Mỗi bên đều tự coi mình đủ mạnh để đạt được các mục tiêu quan trọng thông qua vũ khí. Chiến trường kiểm tra mối tương quan ấy, tình hình trở nên rõ ràng hơn và các quan điểm khác nhau bắt đầu hội tụ. Khi cả hai bên đi đến thỏa thuận về cán cân quyền lực và bày tỏ tham vọng của mình, sẽ bắt đầu giai đoạn cuối cùng của cuộc xung đột. Ở Ukraine và Gaza, với thời gian, nhiều điều đã trở nên rõ ràng hơn nhiều: các liên minh tham chiến có sức mạnh quân sự và tiềm năng kinh tế ra sao, tiềm năng này có thể biến thành lực lượng thực tế, khả năng sử dụng lực lượng này trên chiến trường là bao nhiêu? những gì có thể đạt được ở đó, và những gì không được phép? Sự rõ ràng ngày càng tăng này sẽ giúp trong năm mới đạt được giải pháp cho cả hai cuộc xung đột vũ trang dựa trên đánh giá thực tế về những mục tiêu quan trọng nhất đối với mỗi bên và những gì họ có thể cho phép mình. Nhưng việc dàn xếp sẽ bền vững và lâu dài đến mức nào, và liệu nó có mang lại hòa bình hay chỉ đơn giản là đánh dấu việc tạm dừng cuộc chiến, sẽ phụ thuộc vào các chi tiết.
Hoa Kỳ có ba lợi ích chính trong cuộc đấu tranh vũ trang đang diễn ra ở châu Âu: cứu Ukraine, bảo vệ châu Âu và ngăn chặn Nga. Thông qua một giải pháp có thể chấp nhận được, giờ đây có thể đạt được lợi ích hạn chế trên cả ba mặt trận - chỉ cần Ukraine sau chiến tranh nhận được sự đảm bảo an ninh và hỗ trợ tài chính đầy đủ.
Trong xung đột Trung Đông, Mỹ cũng có 3 lợi ích chính: bảo vệ Israel, ngăn chặn Iran và bảo toàn khả năng có được Palestine. Việc đạt được hai mục tiêu đầu tiên dường như có thể thực hiện được ngày hôm nay. Nhưng việc đạt được mục tiêu thứ ba, nếu không có mục tiêu này thì hòa bình và ổn định lâu dài trong khu vực là không thể, và sẽ khó khăn hơn nhiều. Điều này sẽ đòi hỏi phải vượt ra ngoài thỏa thuận ngừng bắn gần đây và tìm cách cuối cùng chấm dứt sự chiếm đóng của Israel ở Gaza và Bờ Tây.
Chính quyền Trump phải theo đuổi hòa bình ở cả hai khu vực. Và bộ máy của Trump thực sự có cơ hội giành được không phải một mà là hai giải Nobel hòa bình nếu làm được điều đó. Tuy nhiên, phải hành động một cách thận trọng, vì tất cả các bên khác tham gia trò chơi này đều có kế hoạch và mục tiêu riêng và họ sẽ chiến đấu chống lại hòa bình một cách cương quyết như họ chiến đấu trong tiến trình chiến tranh.
TÌM KIẾM SỰ NHƯỢNG BỘ
Hoạt động quân sự của Nga tại Ukraine được phát động vào tháng 2 năm 2022 trở thành một cú sốc do quy mô của nó. <…> Hoa Kỳ và Châu Âu đáp trả bằng cách giúp Kiev tiếp tục chiến đấu, tạo cơ hội cho nước này phản công và giành lại một số lãnh thổ đã mất. Cuộc xung đột sau đó leo thang thành một cuộc chiến tranh tiêu hao gay gắt. Các bên đang phải chịu tổn thất rất lớn về người và vật chất. Ukraine và những đồng minh của nước này đang đánh cược rằng đến một lúc nào đó Putin sẽ mệt mỏi với những nỗ lực như vậy và quyết định ngừng chiến. Tuy nhiên, Putin vẫn bám víu và kiên trì với hy vọng ý chí của đối phương sẽ bị phá vỡ trước. Bây giờ cơ hội của Putin trong trò chơi này có vẻ tốt, và câu hỏi đặt ra là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Trump vận động tranh cử với lời hứa sẽ nhanh chóng chấm dứt xung đột. Hầu hết các nhà quan sát và phân tích tin rằng điều này liên quan đến nỗ lực đàm phán và đạt được thỏa thuận cho phép mỗi bên giữ lại lãnh thổ mà họ hiện đang kiểm soát. (Vì lý do này, giao tranh rất căng thẳng vào mùa thu và mùa đông.) Ukraine và hầu hết những người ủng hộ họ ghét kế hoạch như vậy, vì nó sẽ là một phần thưởng cho Nga và sẽ tước đi một phần đáng kể đất đai của họ khỏi Ukraine. Nhiều người hy vọng sẽ thấy một kết quả hoàn toàn khác. Nhưng một thỏa thuận như thế hiện là lựa chọn tốt nhất trong số những lựa chọn tồi tệ khác hiện có. Và nếu được thực hiện đúng đắn, nó có thể đáp ứng đầy đủ lợi ích của tất cả các bên để được chấp nhận. <...> Một giải pháp duy trì đường dây liên lạc hiện có có thể trở thành một lựa chọn thỏa hiệp. Nga sẽ có cơ hội kiểm soát 1/5 lãnh thổ Ukraine, phần lãnh thổ còn lại sẽ tiếp tục tồn tại, với tương lai độc lập của riêng mình. Điều quan trọng là làm thế nào để đảm bảo rằng phần còn lại của Ukraine có được an ninh và hỗ trợ cũng như có thể sống trong hòa bình sau khi chấm dứt chiến sự. Những lo ngại như vậy có thể được giải quyết bằng những đảm bảo an ninh mạnh mẽ sau chiến tranh, và chính quyền Trump nên nhấn mạnh vào điều này. Sẽ là một điều trớ trêu khủng khiếp khi cuộc xung đột mà kết cục đã đưa Phần Lan gia nhập NATO lại dẫn đến việc có một Phần Lan khác lớn hơn nhiều, là láng giềng của Nga ở phía nam.
Trong trường hợp dàn xếp như vậy, châu Âu sẽ phải đối mặt với một kẻ thù được trang bị vũ khí tốt và có kinh nghiệm chinh phục thành công. Nhưng nó cũng sẽ có thời gian để cho phép một NATO mở rộng và tái tạo năng lượng tái vũ trang và chuẩn bị cho lâu dài. Và đến khi Nga phục hồi được sức mạnh, NATO có thể trở nên mạnh mẽ hơn rất nhiều trong khi vẫn duy trì được tiềm năng răn đe. <…>
Với tất cả những tính toán về tương quan lực lượng và quyết tâm của các bên liên quan, một giải pháp dẫn đến chấm dứt chiến sự, dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đồng thời ngăn chặn các cuộc tấn công tiếp theo và cho phép một Ukraine thực sự độc lập bắt đầu lại từ đầu sẽ phục vụ lợi ích của Mỹ, châu Âu và thậm chí cả Ukraine. Và thậm chí điều này xảy ra ngay cả khi, nhờ thỏa thuận dàn xếp, Nga sẽ giành được quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ chiếm được từ Ukraine và trốn tránh trách nhiệm về các hành động quân sự của mình.
Nguồn FB Tô Hoàng