Sau những chuyến đi biên giới, chúng tôi về thị xã Cao Bằng ngồi viết. Hôm nay 4-11 chúng tôi - Hoàng Quốc Hải, Tô Nhuận Vỹ, Trần Nhương, Hoàng Minh Tường - đi thăm nhà văn Triều Ân. Ông ở xã Hồng Việt huyện Hòa An, cách thị xã 20 km. Mảnh đất Lam Sơn này rất nhiều di tích cách mạng, có hang Ngườm Bốc nơi Bác Hồ mở hội nghị tổng kết chiến dịch Biên giới năm 1950. Chúng tôi theo Đoàn Lư leo lên lưng núi vào xem, lòng hang rộng có thể chứa được cả trung đoàn. Có thể nói vùng Hòa An là căn cứ cách mạng nhiều phong trào từ đây tỏa đi khắp nước như Việt Minh..Tuyên truyền giải phóng quân...
Địa hình nơi đây rất hiểm trở núi cao giăng như thành, có lẽ vì thế mà nhà Mạc đã chọn nơi đây là bản doanh và sau này quân dân ta cũng chọn là căn cứ.
Vùng đất này là thái ấp cũ của tổ tiên nhà văn Triều Ân. Hơn 300 năm trước cụ tổ của Triều Ân được nhà Lê phái lên đây tiễu trừ nhà Mạc. Sau đó được phong ấp tại đây. Và con cháu hậu duệ ăn lộc tiền nhân định cư nơi này. Nói thế vì cụ kị nhà văn Triều Ân gần 400 năm trước ở Hà Trung Thanh Hóa…
Triều Ân là nhà văn gốc gác người Kinh nhưng ở vùng biên tái này lâu nên đã mang dòng dân tộc Tày. Ông là người am hiểu lịch sử Cao Bằng vào cỡ nhất tỉnh. Ông viết khá nhiều tác phẩm văn chương và nghiên cứu về dân tộc Tày và Cao Bằng. Nói chuyện với ông cảm thấy ông không quên điều gì và ông có thể kể nhiều giờ vẫn không vơi chuyện như dòng sông Bằng ăm ắp ngoài kia…
Chúng tôi xem phòng văn của ông, một các bàn nhỏ vây quanh toàn sách. Có cảm tưởng ông khoét một chỗ ngồi quanh vựa sách. Một ông già 80 tuổi ngồi trước laptop gõ nhoáy nhoáy. Hỏi ở đây có mạng không. Ông cười không có mạng sao đọc được Trannhuong.com. Mạng dây lẫn 3G đây có cả. Phục sát đất, một ông già miền sơn cước mà nối thông ra thế giới mênh mông trong tiếng gà kêu, chó sủa đầm ấm mái quê…Vậy mà rất nhiều văn nhân có cả các yếu nhân của Hội Nhà văn chúng ta mù tịt cái thằng Internet. Mạng mung thì có ra cái gì, đấy các bác ấy vẫn nói vậy..
Không biết được trang bị laptop các bác ấy làm gì...
Ngồi ăn quả chuối vườn nhâm nhi cà phê G7 và nghe Triều Ân kể chuyện.. thú vị vô cùng.
Nhưng công việc bân, Đoàn Lư chủ tịch Hội Văn nghệ Cao Bằng kiêm lái xe giục chúng tôi ra về. Triều Ân ra vẻ không vui nhưng chắc không giữ nổi nên chầm chậm tiễn khách ra xe..
Hóc ruộng trước nhà Triều Ân lúa vàng ươm bên màu xanh ngắt của núi tạo nên một bức tranh mơ màng đến nao lòng…
Phòng văn của Triều Ân
Nhà văn Hoàng Quốc Hải, Tô Nhuận Vỹ, Hoàng Minh Tường bên bia kỉ niệm hang Ngườm Bốc
Trần Nhương tạo dáng bên hang Ngườm Bôc