hay đất không thể nuôi họ được nữa!
(bài trường ca cho quê hương đã chết của một trăm năm trướ
c)
1.
những ngọn đồi xanh nhấp nhô
nhấp nhô bùn đỏ
những thung lũng mênh mang
mênh mang bùn đỏ
chạy dọc theo những căn nhà dài
nhà dài bùn đỏ
những chuyến xe đến đây
đến đây bùn đỏ
những người khách xuống xe
xuống xe bùn đỏ
đi bộ giữa những những khu rừng đẹp không sao tả nỗi
không sao tả nỗi bùn đỏ
có người la lên: mỏ kìa, mỏ kìa!
mỏ kìa bùn đỏ
2.
cánh rừng nơi Yàng vẫn hiện về trong lễ cầu hồn bỏ mả
lễ thổi tai cho những kiếp người
máu xương đời đời
là mỏ ư? làm sao mà đào được?
thưa ông, người hơi khùng dùng thần lửa làm nổ tung lên
sau đó chảy vào một cái ống
có một bánh xe (không phải bánh xe lịch sử) kéo nó quay
nghiền nát những lời khan (và lời can)
chảy ra vàng vào túi người hơi khùng
chảy bùn đỏ vào thung lũng
sau đó đổ lên đầu dân chúng
Yàng nghe hơi sợ
cũng muốn nhìn bánh xe nhưng bánh xe quay nhanh loá mắt
đại khái là nhanh như cắt
dưới ngọn đồi lố nhố chiếc cam-nhông
chạy lông rông
như mấy thằng trộm vặt
một người chỉ những hàng rào
nguy hiểm chết người không cho vào
chỉ thấy ánh đèn xanh đỏ và tắt
báo hiệu vô số đường hầm
dùng để ngâm những xác người khỏi thối rửa
lặng lẽ đi không ai chạm ai
mỗi người tự giữ lấy tay nải
Yàng dựa lưng vào vách đường hầm
không dám vào nhưng làm ra vẻ trầm ngâm
tim đập 125 lần/ phút
lẩm nhẩm
ôi cha mẹ ơi che chở cho con
3.
có một gã xì xồ, Yàng không hiểu
hai tay Yàng nặng trĩu (vì lo giữ mấy xách đồ)
hỏi giấy tờ: Yàng là Yang hay Yảng?
dù là gì cũng phải trả lời cho đàng hoàng
Yàng hoang mang, vì lâu rồi không lang thang
Yàng giãy nãy, vì không biết không có giấy là bậy
gã xì xồ càng xì xồ
Yàng hơi sợ, xuống giọng đưa tiền nhờ gã đi mua giấy
nhưng không thấy gã xì xồ quay
lại. thật là báo hại
gặp một gã xì xồ khác
Yàng hỏi ông ơi ông có thấy một gã xì xồ cầm tiền
mua giấy của tôi đi đâu không?
gã này động lòng
vì biết Yàng bị lừa một khoản
ôi trời ơi ở đây có cả ngàn đứa xì xồ
ông muốn chui vô chỗ nào cứ vô
đâu cần mua giấy
cứ cầu may
như thượng đế ơi cứu vớt chúng con
4.
những đồi cao và thung lũng của xứ xa xôi, Yàng ngồi
nhìn cỏ cây chết lụi
khô cạn khe suối
chỉ còn ông già, đàn bà và con nít
người đã bỏ đi thì không biết ngày về
cả lời thề
cũng mất
người ta chế tạo ra những luật lệ bất lương
như rượu bây giờ không chỉ để cúng mà còn để cường dương
và đàn bà không chỉ đi ngủ sau những bức tường
sáng ra còn mang về tiền thưởng
không bao giờ thất vọng
ôi quê hương. bộ lạc hoang tàn
không bao giờ thất vọng
ôi quê hương. trẻ con phạm pháp
không bao giờ thất vọng
ôi quê hương. người già cũng phạm pháp
không bao giờ thất vọng
ôi quê hương. những chàng trai phu mỏ. chết mất ngáp
không bao giờ. không bao giờ...
khu rừng của mù loà và trộm cắp
bầu trời và ngôi sao màu bạc
thản nhiên rách nát
không bao giờ. không bao giờ
ngâm mình trong sự uể oải
những hầm mộ, á không hầm mỏ
nhìn thật rõ
có cách nào nã đạn vào quê hương
bọc đường
như thế?
mắt sẽ nói gì
với một hạt bụi
gáy sẽ nói gì
với một lưỡi gươm
khi ta phải nhớ tới con người đó
con người đã thay Yàng hô mưa gọi gió
tạo ra bùn đỏ
đặt ra muôn vàn điều cấm kỵ
trời ơi hắn muốn làm nhà tiên tri...
tại sao Yàng lại còn
van xin thượng đế của hắn?
tai sao Yàng không nôn mửa
vào thứ văn hoá dân gian đang “cải biên” của hắn
như cái khố chỉ còn một nửa
một nửa đang dang ra
trước con mắt gã xì xồ chọc phá
hắn không còn gì cả
hắn không đưa tay mà là đâm thủng nỗi đau
của những người đàn bà
và tạo ra những đứa trẻ xì xồ bò lê dưới đất
lớn lên lại say sưa đào
hết hầm mỏ đến hầm mộ
như con chó con đang liếm vào vết thương của nó
các em bé này, Yàng có biết chúng không?
những búp măng non nhú lên nền đất cứng
rách cả thịt da
mà ra
nông nổi...
các em bị lột trần trong bùn
khoá cửa trí nhớ
với chiếc máy ủi và chiếc quần rách đít
sau những lần hiếp dâm
không ai ngăn cản được sự tan rã
sự tan rã của những bộ lạc không làm sao cứu chuộc được nữa
nhưng phải tạo ra
một cái gì thay cho sự tan rã
chứ không
người ta phải làm gì
với một không gian toàn quần rách đít?
người ta phải làm gì
với chiếc đế giày dẫm lên ngực?
người ta phải làm gì
với triệu triệu tấn bùn buốt nhức
khạc không ra như một cục đờm?