TNc: Mươi ngày ở Đại Lải Trần tôi cặm cụi viết và hoàn thiệnbản thảo tập truyện ngăn Người tình của mẹ. Hy vọng vài tháng nữa tập sách sẽ trình làng. Hôm nay tôi xin khoe một truyện vừa viết trong đợt này.
Truyện ngắn
Cái tên truyện tôi đặt như thế nhưng thực ra Hạnh không phải người nhà tôi. Hạnh là người giúp việc cho gia đình tôi. Nhà chúng tôi hai vợ chồng đều đi làm, hai đứa con đi học đều tất bật tối ngày. Tôi còn mẹ già đã hơn 90 tuổi. Mẹ tôi góa chồng từ hồi còn trẻ vẫn ở vậy nuôi một lũ anh em tôi. Mẹ tôi không phải người cay nghiệt nhưng khi về già tính nết cũng thất thường rất lạ. Cụ không thích ra Hà Nội ở cùng vợ chồng tôi nên tôi phải thuê người trông nom cụ.
Dân Hà Nội nhà nào chả hay thay người giúp việc như kiểu “luân chuyển cán bộ”. Tìm được người hợp ý rất khó. Đa phần các gia đình chiều chuộng người giúp việc hơn chiều người nhà. Chúng tôi thay rất nhiều người giúp việc vì họ ngại phục vụ bà già. Nhờ tìm mãi mới được Hạnh. Tôi phải nhờ một bà trên Lập Thạch, Vĩnh Phúc chuyên dịch vụ tìm người giúp việc mới kiếm được .
Hạnh năm nay mới ngoài 30. Người không xinh nhưng không xấu quá. Cô ta người dân tộc Sán Dìu, đã có một đời chồng, có một đứa con trai chừng 10 tuổi. Từ khi có Hạnh đến, mẹ tôi rất bằng lòng và cũng quý cô ấy. Đêm đêm Hạnh ngủ cùng với cụ. Đặc biệt biết chiều cụ hay xoa bóp nặn chân nặn tay nên mẹ tôi khen rối rít. Tôi thường hay về ở với mẹ trong những ngày nghỉ cuối tuần. Lúc đầu Hạnh gọi tôi là bác nhưng chỉ được vài ngày cô gọi tôi bằng anh ngọt sớt. Không biết vì nét mặt tôi trẻ hay cô ta muốn gọi thế cho thân gần. Tất cả những người giúp việc từ trước chưa ai gọi tôi là anh. Ô sin gọi chủ bằng anh cũng hơi bị hiếm. Thú thật là tôi cũng mến Hạnh nên trong đối xử không phân biệt ông chủ với người giúp việc. Hạnh là một cô gái vừa còn chất quê vừa có vẻ từng trải. Cô được cái rất mau mồm và hay chuyện. Mỗi lần tôi về cô kể cho tôi nhiều chuyện kể cả chuyện gia đình cô. Tôi không hiểu do phong tục dân tộc Sán Dìu hay cô ta hay ngượng mà mỗi khi ăn cơm bao giờ Hạnh cũng ngồi nghiêng gần như quay lưng vào mân. Tôi thấy lạ bảo cô sao lại ngồi thế thì gắp thức ăn thế nào. Hạnh bảo quen rồi kệ em. Cô ấy rất ghét những thứ máy móc lằng nhằng. Tôi mua cái máy giặt cho đỡ vất vả mà hướng dẫn cả chục lần Hạnh vẫn không sử dụng được. Cô nói máy móc nào bằng cái tay. Thế là cô ta vò tay kể cả quần bò.
Một hôm tôi thấy Hạnh nghe điện thoại, nghe xong cô ấy bảo tôi chồng em gọi đấy. Chồng em bảo hôm nào cho chồng em xuống chơi Hà Nội một lần. Sắp xuống lỗ rồi mà thủ đô không biết.
Tôi ngạc nhiên, theo như bà môi giới kể thì chồng Hạnh đã chết, sao cô lại nói chồng gọi điện mà còn sắp xuống lỗ nữa kia. Tôi hỏi Hạnh chồng em ở quê làm ruộng à ? Hạnh bảo chồng em nhiều tuổi hơn anh nhiều mà em gọi anh thì với anh sao lại gọi bác. Tôi vỡ lẽ vì thế nên cô hạ tôi xuống anh ngon lành..
Có lẽ chỉ chờ tôi hỏi là Hạnh công bố toàn bộ tình sử của mình. Cô vừa lau nhà vừa kể, còn tôi ngồi chỗ bàn nước bắn điếu thuốc lào và nghe chuyện.
….Người dân tộc chúng em lấy chồng sớm lắm. Năm 16 tuổi em đã cưới. Chồng em hơn em 5 tuổi. Đẻ với nhau một mặt con thì anh bị ngã bệnh sốt rét ác tính và về núi luôn. Một mẹ một con em chăm vài sào ruộng và một sào nương. Tối mặt mà chẳng đủ ăn. Con trai em càng lớn càng cần tiền học, tiền quần áo. Em theo mấy chị đi buôn bán quanh vùng. Kiếm được đôi đồng nhưng phức tạp. Có hôm nhỡ xe xin đi nhờ xe tải. Ông tài nhìn thấy con gái bất biết xấu đẹp gì đều nổi máu. Hết gạ gẫm lại dọa bỏ xuống đường rừng. Một tên chả cần em đồng ý hay không, gã dừng xe chỗ đường vắng đè em ra đệm xe. Hôm ấy em bẩn mình nên rất sợ đàn ông. Em tức quá bóp cho lão một cái. Gã ấy hét lên, giật tung người như sắp chết. Thừa cơ em phóng biến vào rừng. Em chạy vòng vo thế nào lại đến một ngôi nhà, thấy có ánh đèn. Em gõ cửa. Một ông già cỡ 70 tuổi ra mở cửa. Ông há hốc mồm vì ngạc nhiên. Cô đi đâu mà lạc vào đây. Em kể sự tình rồi kể luôn hoàn cảnh của mình. Mà không kể thì biết nói chuyện gì cho hết đêm. Nghe hết câu chuyện ông già nói luôn cô có về ở với tôi không. Lại đến lượt em ngạc nhiên. Cụ sắp xuống lỗ rồi, cháu mới 30 tuổi ở với cụ được vài hôm thì cụ quy tiên à. Em nghĩ bụng thế thôi. Ông cụ lại kể với em hoàn cảnh vợ chết lâu con cháu đầy đàn, đứa nào phận ấy. Mấy năm nay chúng nó âm thầm đi kiếm người về chăm sóc bố mà chưa được. Em bảo cháu có một con rồi khó khăn lắm. Ông cụ bảo tôi lấy tất cả trâu lẫn nghé. Rồi tài sản mấy mẫu đất này là của mẹ con cô. Nếu cô còn ngại sáng mai tôi gọi chúng nó đến rồi tất cả chúng nó vỗ tay đón cô như đón quan đầu tỉnh ấy chứ. Máu tham người đàn bà nó nổi lên. Em thấy cũng là nhân duyên tự dưng dẫn xác đến nhà ông cụ đêm hôm thế này thì chắc ma núi nó dẫn đường. Em nói còn phải xem đã nhất là về hỏi gia đình có đồng ý không. Người Sán Dìu khi chồng chết muốn đi bước nữa phải làm lễ cắt ma. Em mượn ông cụ cái đèn pin đi khắp vườn. Mấy mẫu vườn mênh mông cơ man nào cây ăn quả. Trong bụng trộm nghĩ quá tốt, thằng cu nhà em có gia sản thế này thì nhất rồi còn gì. Em nói với cụ để về nhà rồi mới trả lời được. Ông già đồng ý. Cô cứ nghĩ kỹ đi, tôi nói là tình thực, tôi gặp cô tôi thấy tin được. Cụ ghi cho em số điện thoại của cụ để liên lạc. Rồi cụ hỏi em có đói không. Đói quá vì cố nhịn để về nhà ăn cơm với con. Cụ nấu cho em một bát mỳ bánh đa với thịt lợn, hành rau chanh ớt đủ cả. Cụ bưng ra bàn, lau đũa cho em như một người cha chăm chút con gái. Em hóa ra dễ siêu lòng. Chả mấy khi em được chăm sóc như thế. Cái bát mì hôm ấy em thấy ngon nhất trần đời, đến bây giờ em vẫn không quên cái mùi thơm của rau thơm vườn nhà cụ.
Đêm hôm ấy em buộc lòng phải ở lại nhà cụ vì không dám ra đường ô tô ban đêm. Cụ ngủ giường bên trái em ngủ giường bên phải. Em không ngủ được nhưng nằm im như ngủ say để theo dõi xem sao. Ở đời chả biết thế nào nên phải cảnh giác. Ông cụ không ngủ được trở mình luôn lại dạy đi tiểu. Quá nửa đêm thì cụ sang giường em. Em sợ quá lui mãi vào phía trong. Cụ bảo không làm gì cô đâu. Lâu rồi tôi không có hơi đàn bà, cho tôi nằm gần một tý. Cụ là người tử tế chứ nếu cứ đè sấn em ra thì cưỡng sao nổi. Cụ cũng nói tình thật nếu cô thuận về với tôi thì chăm chút nhau cái tuổi già chứ tôi không còn khả năng gì đâu. Cô còn trẻ thỉnh thoảng vui vẻ ở đâu cũng được. Trần đời, em chưa thấy một người đàn ông nào lại thật thà mà dễ tính như thế. Em động lòng thật sự. Thân phận cũng khổ cả, em một kiểu mà cụ một kiểu. Em kéo cụ nằm xuống bên em. Có đôi lần cụ đặt tay lên ngực em xoa xoa một cái rồi lại rút về…Tội thế !...
Tôi ngồi nghe chuyện Hạnh hóa ra lại khoái. Cô kể mộc mạc và rất thật. Tôi liên tì bắn thuốc lào vì thấy sướng lỗ tai. Hạnh ngừng lau nhà nhìn tôi:
- Anh có nghe nữa không ? Chồng em cũng tên Huân đấy nhá. Huân nhà em già chứ không trẻ như Huân này. Huân này thì còn tốn…
Hạnh dừng không nói hết câu, tôi đoán cô nói còn tốn gái. Cô Hạnh nhìn tôi tinh nghịch ý như thăm dò.
- Cùng tên à. Hôm nào anh nhờ xe cơ quan đón anh Huân của em xuống chơi với anh Huân này nhé. Kể tiếp kể tiếp xem thế nào…
…. Sau đêm ấy em về nhà có nói chuyện với gia đình bên chồng và thằng con trai em. Bên nhà chồng thì sướng trong bụng vì nhà đông anh em, mẹ con em đã đi xa lại có chốn có nơi thì họ nhẹ gánh. Thằng con em không thích lắm vì phải xa đám bạn bè. Em báo tin bằng điện thoại cho ông cụ mừng. Cụ bảo xuống bàn cụ thể một chút.
Em mời thày cúng về làm lễ cắt ma. Gọi là lễ cũng tùng tiệm, làm to thì không có tiền. Tập quán dân tộc em phải cắt ma mới đi lấy chồng được và nhất là thằng con em coi như không còn dòng giống nhà chồng nữa. Cũng là làm phép cho nó yên lòng chứ biết đâu vong linh ông chồng em có bằng lòng không. Ông thày cúng gõ phèng phèng rồi khấn vái kêu cầu cho vợ là Hà Thị Hạnh và con trai là Tô Huy Thơm được sang nhà người…Một lúc thì ông thày cúng bảo xong rồi, vong thương vợ con lắm nhưng xấu số nên đành cho mẹ con ra đi…
Thôi thì cũng chiều theo số phận. Số em nó khổ, hồi trước có ông thày bói bảo em phải hai lần đò, hóa ra đúng thật. Cụ Huân cần một người làm bạn phục dịch tuổi già, em cũng cần một nơi nương tựa mà lại sẵn nong sẵn né. Em ở quê lấy đâu ra tiền để có được nhà cửa vườn tược khang trang như thế. Cũng có người bảo em tham lấy cụ Huân là lấy nhà lấy vườn chứ cụ mấy nả mà lên nóc tủ. Nói thật cũng có cái ý ấy nhưng em có âm mưu đến để tán tỉnh cụ đâu. Vì cơ nhỡ đêm hôm đó, vì cụ tình thực thương em đấy chứ…Thế cũng là số ông Trời ông bày vẽ cho…
Tôi vừa nhả khói thuốc lào vừa hỏi lại Hạnh:
- Thế hai người có cưới treo gì không ?
- Có, cưới treo đàng hoàng chứ em có là gái đứng đường đâu.
Tôi nghe Hạnh nói câu ấy thì thấy cô gái dân tộc này đáo để và có vẻ từng trải.
… Sau lễ cắt ma em xuống nhà cụ Huân. Em kể cho cụ nghe chuyện đã xong nhưng về phía nhà cụ thì em rất ngại các con cụ. Ngay tối ấy cụ Huân gọi các anh chị ấy đến. Nhiều người con cụ hơn tuổi em. Cụ nói chuyện là như thế như thế. Các con cụ mỗi người một câu nhưng đều đồng ý. Anh con trưởng bảo nếu cô gắn bó với bố tôi thì danh cho chính ngôn cho thuận, gia đình chúng tôi coi cô là máu mủ ruột thịt mà con cô chúng tôi coi là em út. Bố tôi nói gia sản này rồi sang tên cho em nó, chúng tôi ai có phận nấy rồi. Chỉ có điều cô ăn ở, chăm sóc ông cụ chu đáo, chúng tôi bận công việc nên ít khi đến được.
Đúng là một gia đình có một không hai vừa hòa thuận lại vừa thương bố. Lộn vào nhà khác thì giết nhau vì vài mét đất.
Em bàn với cụ Huân luôn việc hệ trọng là sau lễ cưới thì ra ủy ban làm giấy tờ đổi họ thằng con em từ họ Tô sang họ Trần nhà cụ và chuyển tài sản của cụ mang tên thằng con em. Cụ đồng ý như không lăn tăn điều gì. Em có đề nghị cụ nên có một lễ cưới nhỏ nhẹ lên quê em. Chả gì em cũng đi lấy chồng thiên hạ phải có lời với bà con kẻo mang tiếng theo giai. Chỉ có một yêu cầu là hôm lên nhà gái thì chú rể Huân không đi mà mượn một ông nào trẻ hơn về xóm cho nó oách. Quê em nó cổ lỗ lắm, lấy chồng già hơn bố đẻ là họ dân ca từ đầu bản đến cuối rừng. Tất cả những yêu cầu của em cụ Huân đều đáp ứng cả. Thế mới hay, cụ chiều em ghê thật.
Hai mẹ con em về với cụ Huân, ấy chết anh Huân của em cách đây một năm. Thằng bé nhà em hóa ra lại quý bố Huân vô cùng. Đi học về hai bố con cứ líu ríu bên nhau. Tất cả tài sản đất đai bây giờ mang tên thằng cu nhà em tất…Trần Ngọc Thơm con ông Trần Ngọc Huân…
Tôi hỏi:
- Thế sao không ở nhà với anh Huân mà lại ra giúp anh Huân này?
Hạnh cười hở hết cả răng cả lợi:
- Ở nhà mãi không có tiền tiêu mà năm nay nhà em có việc. Anh Huân nhà em chắc cũng thương em bên cạnh một ông già nên đồng ý cho em đi làm cho khuây khỏa.
- Nhà có việc gì mà quan trọng thế ?- tôi hỏi.
- Năm nay làm lễ thượng thọ cho nhà em. Thất thập cổ lai hy mà…
Tôi thấy hay thật, một cô vợ ngoài ba mươi đi giúp việc để lấy tiền làm lễ thượng thọ bảy mươi cho chồng. Chuyện cũng hiếm có trên đời vào thời buổi điên đảo hôm nay. Tôi nói vui:
- Mừng thọ chồng có mời anh Huân này không ?
- Sợ anh chê chốn nhà quê. Anh mà đánh ô tô về có mà cả làng em lác mắt…
Chuyện đang vui thì mẹ tôi từ trong buồng gọi với ra:
- Chú Huân ơi vào hộ một tý.
Mẹ tôi vẫn gọi tôi như thế chứ không gọi con hay gọi bố cu, bố thằng Hà gì cả. Tôi và Hạnh cùng vào. Mẹ tôi muốn ra nhà ngoài nhìn cái vườn một lúc. Tôi và Hạnh cùng xốc cụ lên. Mỗi người một bên dìu cụ ra hiên nhà. Không biết do vội vàng hay Hạnh cũng coi tôi như cụ già mà cô khoác tay dìu cả hai mẹ con tôi đi chậm rãi tường bước ra ngoài. Mẹ tôi vui vẻ nói:
- Hôm nào mừng thọ ông ấy nhà cô cho tôi gửi tý quà về nhá…
- Vâng, cụ mừng nhà con 5 triệu nhé. Tiền cứ rắt đầy cạp quần rơi hết ra giường phải nhặt hộ đấy…
Hạnh cười hở hết cả răng cả lợi. Cô beo tôi một cái vào mạng sườn…và lại cười rinh rích…
Đại Lải, 10-8-2009